Atul from

Sunday, 2 November 2025

ગુજરાતના જીલ્લોઓમાં આવેલી મહત્વની નદીઓ.


૧. કચ્છ - ખારી, કનકાવતી, રૂકમાવતી, ભૂખી, સુપી, માલણ, ચાંગ, નારા, નાગમતી, કાળી.

૨. બનાસકાંઠા - સિપુ, બનાસ, સરસ્વતી, અર્જુન.

૩. પાટણ - બનાસ, સરસ્વતી, રૂપેણ.

૪. મહેસાણા - રૂપેણ, પુષ્પાવતી.

૫. ગાંધીનગર - સાબરમતી, ખારી, મેશ્વો.

૬. સાબરકાંઠા - હરણવાવ, હાથમતી, સાબરમતી.

૭. અરવલ્લી - માઝમ, વાત્રક, મેશ્વો.

૮. છોટાઉદેપુર - સુખી, ઓરસંગ, હિરણ, મેણ.

૯. મહીસાગર - મહી, પાનમ, દેવ, મેસરી.

૧૦. પંચમહાલ - મેસરી, ગોમા, કારોડ, પાનમ.

૧૧. દાહોદ - પાનમ, અનાસ, માચણ, હડફ, પાનમ.

૧૨. ખેડા - વાત્રક, માહોર, મહી, શેઢી, લુણી.

૧૩. આણંદ - મહી, સાબરમતી.

૧૪. અમદાવાદ - સાબરમતી, મેશ્વો, ખારી, સુક ભાદર.

૧૫. વડોદરા - વિશ્વામિત્રી, ઢાઢર.

૧૬. ભરૂચ - નર્મદા.

૧૭. નર્મદા - નર્મદા, કરજણ.

૧૮. સુરત - કીમ, તાપી, મીંઢોળા, પૂર્ણા, અંબિકા.

૧૯. તાપી - તાપી, પૂર્ણા.

૨૦. ડાંગ - પૂર્ણા, અંબિકા.

૨૧. નવસારી - પૂર્ણા, અંબિકા, મીંઢોળા, કાવેરી.

૨૨. વલસાડ - ઔરંગા, પાર, કોલક, દમણ ગંગા.

૨૩. સુરેન્દ્રનગર - વઢવાણ ભોગવો, લીંબડી ભોગવો.

૨૪. બોટાદ - ધેલો, કાળુભાર, નિલકા.

૨૫. ભાવનગર - ધેલો, કાળુભાર, શેત્રુંજી, માલણ.

૨૬. અમરેલી - શેત્રુંજી, માલણ, કાળુભાર.

૨૭. ગીર સોમનાથ - હિરણ, શિંગવડુ, માચ્છુદ્રિ, માલણ, રાવળ.

૨૮. જૂનાગઢ - ઓઝત, ઉબેણ.

૨૯. પોરબંદર - ભાદર, ઓઝત, ઊબેણ, મીણસાર, મઘુવંતી.

૩૦. દેવભૂમિ દ્વારકા - સની.

૩૧. જામનગર - નાગમતી, ફુલજણ, સાસોઈ, કંકાવતી, ઊંડ.

૩૨. રાજકોટ - ભાદર, ધેલો, ગોંડલી, માજ, આજી, ફોકળ.

૩૩. મોરબી - મચ્છુ, બ્રહ્માણી.

ગળધરા ( આઈ શ્રી ખોડિયાર માતાનું સ્થાનક)

       ગુજરાત રાજ્યનાં અમરેલી જિલ્લા નાં ધારી ગામથી આશરે પાંચેક કિ.મી.નાં અંતરે શેત્રુંજી નદી ને કાંઠે ખુબજ પ્રભાવશાળી ખોડિયાર માતાજીનું ગળધરા મંદિર આવેલુ છે. શેત્રુંજી નદી ગીર માંથી નીકળી ને ધારી પાસે થઇ ને નીકળે છે. નદી માં ગળધરા પાસે ખુબ ઊંડા પાણી નો ધારો આવેલો છે તે ગળધરો યા કાળીપાટ ઘુનો તરીકે પણ ઓળખાય છે. આ ઘુના ની આજુ બાજુ માં ખુબ ઊંચી ભેખડો આવેલી છે. આ ભેખડો પર એક રાયણ નું ઝાડ છે તે ઝાડ ની નીચે માં ખોડિયાર માં બિરાજમાન છે. આ જગ્યાએ નદીના કિનારે અત્યારે ખોડિયાર માં નું મોટું મંદિર બનાવામાં આવ્યું છે અને ત્યાં રહેવા ની વ્યવસ્થા પણ કરવામાં આવી છે.

શેત્રુંજી નદી સૌરાષ્ટ્ર ની સૌથી મોટી નદી છે. તે ગીર માંથી નીકળે છે. તેના પર ધારી પાસે ગળધરા નજીક મોટો ડેમ બાંધવામાં આવ્યો છે. આ ડેમ ખોડિયાર ડેમ તરીકે ઓળખાય છે. આ ડેમ માંથી આજુબાજુ ના ગામો ને પાણી મળી રહે છે. આ ડેમ 1967 માં બાંધવામાં આવ્યો હતો. ધારીના ખોડીયાર ડેમનુ ઐતિહાસિક અને ધાર્મિક મહત્વ વધારે છે. આ સ્થળે ગળધરા ખોડિયાર માતાજીનું સુપ્રસિધ્ધ મંદિર આવેલું હોવાથી ડેમ નુ નામ ખોડિયાર ડેમ રાખવામાં આવ્યું છે. તેની સામે નદીના કાળા પથ્થરોમાં પાણીનો ઝરો વહે છે. વર્ષમાં લાખો શ્રધાળુઓ અહિ દર્શન કરી તેમની માનતા પુરી કરવા આવેછે. શેત્રુંજી નદી કાઠે આવેલું આ પૌરાણિક એવું ગળધરા ખોડીયાર મંદિર નયનરમ્ય અને હજારો લોકોની આસ્થાનું કેન્દ્ર છે. નવરાત્રી માં ભક્તો દૂર દૂર થી માં ખોડિયાર ના દર્શન કરવા આવે છે. ભક્તો પોતાની મનોકામના પુરી કરવા માટે માં ખોડિયાર ની માનતા, બાધા રાખે છે. માં ખોડિયાર પોતાના ભક્તો ની મનોકામના પુરી કરે છે.

સૌરાષ્ટ્રમાં ખોડિયાર માતાજીનાં મુખ્ય ત્રણ સ્થાનકો છે. જેમાંથી એક સ્થાનક મા ખોડિયારનું ગળધરા મંદિર ધારીથી પાંચ કિ.મી. દૂર શેત્રુંજી નદીના કિનારે આવેલું છે. આ પૌરાણિક મંદિર નું નિર્માણ આશરે ઇ.સ.ની 9મીથી 11મી સદી દરમિયાન થયું હોવાનું મનાય છે. અહીં શેત્રુજી નદી ના ઊંડા પાણી ના ધરા પાસે ભેખડો પર રાયણ ના ઝાડ નીચે ખોડિયાર માં ની મૂર્તિ બિરાજમાન છે. એવું કહેવામાં આવે છે કે બહુ સમય પેલા અહીંયા જંગલ માં રાક્ષસો રહેતા હતા અને આજુબાજુ ના લોકો ને પરેશાન કરતા હતા એટલે માં ખોડિયાર માં એ છ એ બહેનો સાથે એમનો સંહાર કર્યો હતો. માતાજી એ એમનો સંહાર ખાંડણી માં ખાંડી ને કર્યો હતો. રાક્ષસો નો સંહાર કર્યા પછી માતાજીએ અહીં પોતાના મનુષ્ય દેહને ધરામાં ગાળી નાખ્યો અને ત્યાં માત્ર માતાજી ના ગળાનો અંશ દેખાતો રહી ગયો હતો તેથી આ સ્થળ ગળધરા તરીકે પ્રખ્યાત થયું. કહેવાય છે કે અહીં માતાજીનું ગળું બિરાજમાન છે અને માતાજી ના મસ્તકની પૂજા કરવામાં આવે છે. માતાજીએ બાળકીના સ્વરૂપમાં ઘણા લોકો ને અહીં દર્શન આપેલા છે.

એવું કહેવાય છે કે જુનાગઢ નાં રાજા ને સંતાન ન હતું. રાણી સોમલદે ને ખોડિયાર માં પર અપાર શ્રદ્ધા હતી આથી રાણી સોમલદે એ માં ખોડિયાર ની માનતા રાખેલી અને તેમને દીકરા નો જન્મ થયો હતો. તેનું નામ રા’નવઘણ રાખવામાં આવ્યું હતું. રા’નવઘણ નો જન્મ ખોડિયાર માં ના આશીર્વાદ થી થયો હતો એટલે માં ખોડિયાર ની કૃપા રા’નવઘણ પર અપરંપાર હતી. જૂનાગઢ ની ગાદી નો વારસદાર માં ખોડિયાર ના આશીર્વાદ થી મળ્યો હોવાના લીધે લોકો નો વિશ્વાસ અને શ્રદ્ધા માં ખોડિયાર પ્રત્યે વધી ગઈ અને આ કુળ ના લોકો રાજપૂતો માં ખોડિયાર ને કુળદેવી તરીકે પૂજવા લાગ્યા. રા’નવઘણ વારંવાર ગળધરા માં ખોડિયાર ના દર્શને આવતો.

એવું કહેવાય છે કે રા’નવઘણ ની માનેલી બહેન જાહલ ને સિંધ માં સુમરા એ કેદ કરી તી ત્યારે રા’નવઘણ બહેન ની વારે જતો તો ત્યારે અહીંથી નીકળતા તેનો ઘોડો ઉપરથી નીચે નદી માં પડ્યો તો ત્યારે માં ખોડિયારે તેની રક્ષા કરી હતી. આ સ્થળ પણ ત્યાં નજીક માં આવેલું છે. ત્યાર પછી માં ખોડિયાર રા’નવઘણ ના ભાલા પર ચકલી બનીને બેઠા હતા અને નવઘણ ની વારે ચડ્યા હતા. આમ નવઘણે માં ખોડિયાર ની કૃપા થી પોતાની માનેલી બેન ને સુમરા ની કેદ માંથી છોડાવી હતી ને માં ખોડિયારે તેમની રક્ષા કરી હતી.

માં ખોડિયાર ના મંદિરની દીવાલો કાચથી મઢવામાં આવી છે. ગળધરામાં આવેલો ધરો જ અહીંનું સૌથી મોટું આકર્ષણ છે. ખોડિયાર જયંતી, બેસતું વર્ષ, નવરાત્રીની આઠમ અને તહેવાર ના દિવસે અહીં મોટી સંખ્યામાં ભક્તો દર્શનાર્થે ઊમટી પડે છે. નવરાત્રીના પ્રથમ આઠ દિવસ ત્રણ આરતી થાય છે, આ ત્રીજી આરતી રાત્રે 12 વાગ્યે થાય છે. મંગળા આરતી સવારે 5.30 વાગ્યે થાય છે. અને સાંજ ની આરતી 7.30 વાગ્યે થાય છે. દર્શન માટે સવારે 6 વાગ્યા થી સાંજ ના 7.30 સુધી મંદિર ખુલ્લું જ રહે છે. અહીંયા ભક્તો માટે રહેવા તથા જમવાની સગવડ પણ કરવામાં આવેલી છે.

શેત્રુંજી નદીના કિનારે આવેલા માં ખોડીયાર ના ભવ્ય મંદિર ના પ્રવેશ દ્વાર પર માં ખોડીયારની સાત બહેનોની પ્રતિમાઓના દર્શન થાય છે. દુર દુરથી માં ના ભક્તો અહિંયા આવી માના ચરણોમા મસ્તક નમાવી પોતાના દુ:ખ દૂર કરવા પ્રાર્થના કરે છે. મા ખોડીયાર એક પડકારે પોતાના ભક્તો ના દુઃખ દૂર કરે છે. નવરાત્રિના દિવસોમાં મંદિર માં ખોડિયાર ના ગરબાથી ગુંજતું રહે છે. લોકવાયકા મુજબ આ મંદિર આશરે બે હજાર વર્ષ જુનું છે. પહેલા આ મંદિર શેત્રુંજી નદીના કાંઠે હતું અને ધીમે ધીમે મંદિર નો જિર્ણોધ્ધાર થયો અને ઉપર ના ભાગ પર માં નું મોટું મંદિર બનાવવામાં આવ્યું છે. જો કે અહિંયા દર્શને આવનાર તમામ ભક્તો માં ના પ્રાગટ્ય સ્થાનના દર્શન કરે જ છે.

ગળધરા જવા માટે ધારી થી એસ.ટી. બસ અને પ્રાઈવેટ વાહનથી ખોડિયાર ડેમ ઉપર થઇ ને જવાય છે. ગળધરા ધારી થી પાંચ કિમી, અમરેલીથી 42 કિમી દૂર છે. ધારી થી 50 કિલોમીટર તુલશીશ્યામ અને 33 કિલોમીટર વિસાવદર થઈને સતાધાર થઇ સાસણ ના જંગલ માંથી પસાર થઇ તલાલા સોમનાથ જઈ શકાય છે. અહીંયા જવા માટે ખાનગી વાહન લઇ ને જવું વધારે અનુકૂળ રહે છે.

ચોમાસા માં અહીંયા ની પ્રકૃતિ સોળે કળાએ ખીલી ઉઠે છે તો એ જોતા જોતા જવાની મજા કંઈક અલગ જ હોય છે. વરસાદ ની સીઝન માં અહીંયા જવું એ સ્વર્ગ નો અનુભવ કરાવે છે. જુલાઈ થી નવેમ્બર આ જગ્યા એ ફરવામાં ખુબ મજા આવે એમ છે.

બે ગામ નું એક ગામ... સાવર અને કુંડલા, સાવરકુંડલા..

      સાવરકુંડલા ભારત દેશના ગુજરાત રાજ્યના સૌરાષ્ટ્ર પ્રદેશના અમરેલી જિલ્લાના સાવરકુંડલા તાલુકાનું વહીવટી મથક છે. સુપ્રસિદ્ધ કાંટા ઉદ્યોગના કારણે તે ગુજરાતમા અનોખુ સ્થાન ધરાવે છે. હાલમાં અમરેલી જિલ્લાના એક વિશાળ તાલુકા તરીકે જાણીતુ સાવરકુંડલા પહેલા ભાવનગર રાજ્યનુ અને બાદમાં તે ભાવનગર જિલ્લાનું શહેર હતુ. જોગીદાસ ખુમાણ ભાવનગર રાજ્યના કુંડલાના અંબારડી (હવે, સાવરકુંડલા)ના ગરાસિયા હતા. તેઓ અને તેમના પિતા હાદા ખુમાણ ભાવનગર રાજ્ય સામે બહારવટે ચડ્યા હતા. ભાવનગરના દરબાર વજેસિંહે તેમના પૂર્વજોએ આપેલા ગામો પાછાં લઇ લેતાં તેઓ રાજ્ય સામે બહારવટે ચડ્યા હતા અને છેવટે ભાવનગરના રાજવીએ સમાધાનનો પ્રસ્તાવ મૂકતા બંનેની વચ્ચે સમાધાન થયું હતું. લોકપ્રિય ગુજરાતી ગઝલ ગાયક મનહર ઉધાસનું જન્મ સ્થળ પણ આ. અહીં દિવાળી ઉપર દેશી હાથ બનાવટના ઇન્ગોરિયા ફટાકડાં ફોડવાની પરંપરા. સૌરાષ્ટ્રના સાવરકુંડલા નગર માટે ઘણી વખત સંભળાતું કે કુંડલાની નાવલીનું પાણી પીધું હોય ઈ' ક્યાંય પાછો નો પડે, આ વાતનો સામાન્ય ભાવાર્થ એ જ કે, કુંડલામાં રહેલો માણસ એવો તો ઘડાઈ જાય કે એ ક્યાંય અને ક્યારેય સુખમાં કે દુ:ખમાં હિંમત ન હારે. 

આ વર્તમાન સાવરકુંડલાની વાત નથી. પણ એ સાવરકુંડલાની વાત જે સાવરકુંડલામાં ગામને વચ્ચેથી ખરેખર અને સાચુકલી એક નાવલી નામે નદી વહેતી હતી. અને નદી પર પુલ નહોતો! કેવું હતું એ સાવરકુંડલા...! એક તરફ સાવર અને બીજી તરફ કુંડલા. વચ્ચે નાવલી નદી. રેલ્વે સ્ટેશન અને બસ સ્ટેશન બંને સાવરમાં અને મોટાભાગની દુકાનો કુંડલામાં. એથી જે કોઈ કુંડલામાં ખરીદી કરવા આવે એણે આવતી વખતે અને પાછા ફરતી વખતે નાવલીમાં પગ બોળવા પડે. વિચાર કરો કે કોઈ નવાં કપડાં પહેરીને સાવરકુંડલામાં આવ્યો છે અને એક હાથમાં થેલી અને જોડાં અને બીજા હાથમાં કપડા ઊંચા કરીને નાવલી પસાર કરી રહ્યો છે… 

અને સામેથી અચાનક એક ઘોડાગાડીવાળો આવી રહ્યો છે અને એને જગ્યા આપવામાં હાથમાંથી કપડા છૂટી જાય છે અને પાણીથી ભીંજાય જાય છે! અને એ કાંઠે આવીને પાયચાને નીચોવતો નીચોવતો બજારમાં જ હટાણું કરે છે. એનાં ભીનાં કપડાં સુકાઈ જાય છે અને પાછો ફરે છે ત્યારે ફરી નાવલી નદીમાં ભીનો થાય જ...! "નાવ" જેવા અકારથી જેનું નામ ‘નાવલી’ પડ્યું છે, વર્ષોનો ઈતિહાસ અને ત્યાનો લોક સમુહ સાક્ષી છે કે સાવર અને કુંડલાની વચ્ચોવચ્ચ કાળદુકાળે બારેમાસ ગોઠણ સમાણા પાણીથી વહેતી જોઈ છે, જે ખોડીયારના સ્થાનકે થી નીકળી કુંડલાની ઉત્તરે નદિ ના પાણી બારે માસ સરખા ઉભરાતા વહેતા.., જે પાણી કાળે ઉનાળે પણ સુકાતા નહી અને બાકીના એકાદ ગાઉ ના પટ ભર શીયાળે પણ સુકાઇ જતા હતા.

Saturday, 1 November 2025

તથ્યની કવિતાઓ 5


મન ખોજ મનોજ

હા મોજ મનોજ

બે શ્વાસ વચ્ચે જ

તક ખોજ મનોજ

આરાધન રોજ

છે તોજ મનોજ

સુરજ પર જીત

પા રોજ મનોજ

કોશિષ અથાગ 

થા ગોડ મનોજ

મનનો માણીગર

રા ભોજ મનોજ


માણસ નામે મદારી લાગે છે 

એટલે દાઢી વધારી લાગે છે

કોઈ ગરીબ નાં ચૂલામાં આજે

ખીચડી ખાલી વઘારી લાગે છે

એટલે પડદા બાંધ્યા આડા જો

રાજવી ની આ સવારી લાગે છે

વાતમાં કોઈ પહોંચે એમ નથી

ખોખલો હુંકાર ભારી લાગે છે

છોડવો પડશે હવે આને પણ

જૂઠની આને બિમારી લાગે છે



कौन सी कमी है मुजमे ढूंढा करता हूं

क्या फर्क है मुजने और उसमे ढूंढा करता हु

क्या वो ज्यादा खुबसूरत है ?

क्या उनका स्वभाव मुझसे अच्छा है ?

क्या वो तुम्हें सब दे पाएगा जो मैने नही दिया ?

मैं बस अपने आप से सवाल पूछा कराता हूं

मैं उनके जैसा क्यों नही बन पाया ?

मैने तुझे सब दिया 

सच्चा प्यार भी किया 

तकलीफ के वक्त तुम्हारा साथ भी दिया ।

तुम्हारे सभी शोख और सपने पुरे करने को कोशिश की मैंने 

फिर भी तुम उसके पीछे क्यूं भागी ?

मैने क्या गलतियां की ? 

काश की मैं वो होता जो तुमको अच्छा लगाता है ।

मरे विचार तुम्हें अच्छे नहीं लगे ?

या तुम्हें मेरा प्रेम गुलामी का एहसास करवाता था ?

या फिर मेरा सहवास तुम्हें परेशान करता था ?

तुम कुछ कहो यही में ढूंढा करता हूं.

सिर्फ मेरी ख़ुशी के लिए मुझसे मुहोब्बत की ?

या मूजपे तरस आ गई थी ?

मुजपे इतना उपकार क्यू किया ?

तुम मुझे चाहती ही नही थी तो पहले कहेना था

मेरा दिल और विस्वास तोड़ने की क्या जरुरत थी ? 

मैंने भी हजार कोशिश की उनके जैसा बनने की 

मगर नाकामियाब रहा

मैं अपने आप को बदल नही पाया

क्योंकि मैं मैं हूं 

जैसा भी हूं तुमको बेईमतीहा चाहता हू

तुम्हें मंजूर है तो वापस चले आओ

तुम जैसी भी हो मुझे मंजूर है ।

मैं बस तुम्हें ढूंढ़ा करता हुं 



                        મોઢું ચડાવ કે ઘડીક રિસાઈ જા

ભલે તું ગમે એમ કર સખી, થોડી વાર રોકાઈ જા


         થોડી ઘડી હોય જુદા જાણે

                          વર્ષોથી મળ્યા નથી એમ લાગે 

         જીવતર જીવવા ના વાયુ

                         સ્વાસુમા ભળ્યા નથી એમ લાગે


મારી અધખુલ્લી બારી માંથી લગરિક તું ડોકાઈ જા 

                         મોઢું ચડાવ કે ઘડીક રિસાઈ જા

ભલે તું ગમે એમ કર સખી, થોડી વાર રોકાઈ જા


       ચાલ નાચીએ એવા થ્યા ઓરતા

                         ભીડ વચ્ચેય કોરાકટ ર્યાં નોરતા

       ના ઊગ્યા એકેય બીજ તથ્યના

                         ભરચોમાસે કાળજીથી ઓરતાં 


પથરાળ જમીન પર લીલીછમ વેલી તું કોળાઈ જા

                        મોઢું ચડાવ કે ઘડીક રિસાઈ જા

ભલે તું ગમે એમ કર સખી, થોડી વાર રોકાઈ જા


         મળે પાણી ઝાંઝવાં પાછળ દોડતા ?

                    મળે મંજિલ સપના પાછળ દોડતા ?

          ક્યું કાગળ લઉં ? ક્યાં કલર પૂરું ?

                    રહી જાય ના અધૂરું, ચિત્ર દોરતા


ચિત્ર, ઝાંઝવા કે સપનામા, તું ગમતિલું મુસ્કાઈ જા 

                        મોઢું ચડાવ કે ઘડીક રિસાઈ જા

ભલે તું ગમે એમ કર સખી, થોડી વાર રોકાઈ જા


તથ્ય 



એક ઝાડ રોપ્યુ છેે ફળીયે 

ચાલ ત્યાં પંખી થઈ મળીયે 


તું જળ થા હુ થાવ જમીન 

ઝાડના જડેજડમાં ભળીએ 


ઊડતા અણું તારા નામ નાં

વા થઈ એકમેકમાં ઢળીએ


આગ તું થા ને હું થાવ પતંગા

આપને સાથે મળીને બળિયે 


છોડ બધી પળોજણ મનવા

નાખ વાત હૃદયના તળીયે


આવ કર ડીલ લાંબુ 'તથ્ય' 

ખાટલો ઢાળ્યો મારા ફળીયે 


બગડા અતુલ “તથ્ય”



ગાલ ગુલાબી તારા, વાળ કાળા ઘનઘોર સખી

મીઠડી મુસ્કાન તારી, મારા ચિત્તડાની ચોર સખી

આંખ અણીયાળી કાળી, 

હાથ દરિયાની લહેર 

ફૂલો જેવી ખૂબસૂરતી, 

રૂપ તારું ખુદા ની મહેર

રંગ ગોરો ને નાક ઘાટીલું હોઠ નારંગી લાલ સખી

વિશાળ ને પહોળું તારું ભાગ્યશાળી ભાલ સખી

આંગળીઓ તારી કમળકળી 

ને હથેળીમાં સૂરજ

કેળ સ્તંભ શા પગ ઘાટીલા 

જાણે સોનાની તું મુરત

કમર કમસીન હસીન ઘાયલ જગને કરતી સખી

ચાલ તારી મદમાતીને નદીની જેમ વહેતી સખી

વ્રક્ષ તારું હેતાળવુને 

તારી મુલાયમ કાયા સખી

જગસુંદરી લાગી મુજને 

વાહ કુદરતની માયા સખી

જ્યોત સરીખું જીવતી અંધકાર તુજથી ડરે સખી

પાલવ તારો મમતાળુ ને વિશ્વ ને ઉરમાં ભરે સખી



कब तक मंदिर मस्जिद भटका करोगे

जीवन को बस युही व्यर्थ किया करोगे ?

अंदर द्वार खुला है भीतर में देखो तथ्य

जहा परम चेतन बिराजमान है 

वहा की सुध कब लोगे ?

बस अंदर उतर जाओ

परम अनुभूति से अभिभूत हो जाओ

जिसने ही भीतर मे खोजा

वहीं ने ही पाया 

"अहम्ब्रमास्मि "


દરિયો મારા ગાલ પર નો તલ

તલ મલકે ને વરસે આખી જાત


પેર'ણ ની બાંયુ માં હલેસા ચડાવી ને 

છાતી માં ગવરાવું હું ખારવા

વહાણ જેવા સોણલા છૂટા મૂકી ને 

મારે ગાડરિયા માછલાં ચારવા


તળિયાના જંગલમાં લાગેલી આગ

એને પરણે ઓલા વાવડાની જાત


તલ મલકે ને વરસે આખી જાત..


ઘુઘવાટા મારતા, ફીણ ફીણ થાતાં,

ખારવણના રાતાચોળ વ્હાલ

ફુંગરાતા ભરતા ક્ષીણ ક્ષીણ થાતાં

મખમલિયા દરિયાના વહાણ


ઓલા ઓગળતા દૂર ક્યાંય એંધાણ

એમાં ખોવાતા અંતરિયાળ ભાન


તલ મલકે ને વરસે આખી જાત..



થોડો તકરાર, પછી દરિયો છલકાય એવો પ્રેમ

બહેન હવે તું જ કે, મારે તારી વિના રહેવું કેમ ?


એક જ ક્યારી મા આપણે ખીલ્યા ને જીવ્યા

આવશે હમણા એવો થાય છે વારે વારે વ્હેમ


હાથ રેશે સુનો મારો હવે રાખડી વિનાનો પછી

મારા હૈયાના ખાલીપા ને સમજાવું જેમતેમ


આંખો ભીંજાતી ને ઘર આખુ રડે અનરાધાર

ચોધાર આંસુમા છલકાતી હેતથી વાવેલી વેલ


બહેન હવે તું જ કે, મારે તારી વિના રહેવું કેમ ?

                      - તથ્ય


હાઈકુ


શ્વાસ વેચવા 

લાગ્યા અમીરો અહીં

મોંઘા ભાવ થી


આટલા વર્ષો

પછીય ડંખે નાગ

વર્ણ વાદ નો


આડા પડદા

ઝૂંપડી ઢાંકવા ને

બાંધે રાહ મા

રાજા આવે વેચવા

ભાષણ ગરીબી પે


રણઝણ રણઝણ વાગી રે;

                                     રણઝણ રણઝણ વાગી,

સુતેલી શમણાં જાગી રે;

                                     રણઝણ રણઝણ વાગી.

માતેલા ધોડા બાંધો જરીક એને રોકો લગરિક

શ્વાસુમા ઠેસ એવી લાગી રે; રણઝણ રણઝણ વાગી,


રણકારો અંદર થી મીઠો

                                 સંભળાય જાણે વીણા.

માલિકોર મોરલા માનીતા

                                ગહેકતા જીણા જીણા.

અજવાળું આવીને આંખ્યું માં સમાયુ જરીક

દર્શનની એષણા ભાંગી રે; રણઝણ રણઝણ વાગી.

 શ્વાસુમા ઠેસ.....


સ્પંદન પણ સોંસરવું 

                            ઉતરી ગયું પછી તારે 

ધગધગતો ગોળો ઉજળો 

                            પણ આતમ ને ઠારે

દેખિલો ભિતરિયે સાજણા ખોલી ને આતમ વરીખ

સુરતા શૂન્ય અગાધ લાગી રે રણઝણ રણઝણ વાગી

શ્વાસુમા ઠેસ........



આયખાને જોઈએ છે હૂફ, કોઈ આપો તો થાય

કોરા કોરા દરદ ભર્યા દા'ડા, કોઈ કાપો તો થાય


ઇંધણા વીણી વીણીને કર્યા એકઠા

આમ ક્યાં સુધી ઘૂંટ્યા કરશું એકડા

આ લાશું ને બાળવા સિવાય, કોઈ દાટો તો થાય

આયખાને જોઈએ છે હૂફ, કોઈ આપો તો થાય


પેટ નો ખાડો વધી ને ચોંટ્યો છે તાળવે

મૂઠી દઈ ધાન કોઈ કાગળ મા ફાળવે

અંધારા ઝૂંપડામાં સૂરજને ઉગવા રાતો તો થાય

આયખાને જોઈએ છે હૂફ કોઈ આપો તો થાય


સુકાયેલી જિંદગીને જીવવા શ્વાસોને નાથો 

પાણાને કંડારવા થાવ જો ટાકણાનો હાથો

ગરીબીથી દૂર મનની કહેલી ઘણી વાતો તો થાય 

આયખાને જોઈએ છે હૂફ કોઈ આપો તો થાય


ભૂખ્યા હો એને ખબર હો બધી ભૂખની

આંખ્યું અડબાવ વાટું જોવે છે સુખની


તું હવે હૃદય ખોલી ને નહી બોલે.

કદાચ હું પાણી વગર માછલી ની જેમ તરફડિશ

તોય તું પાછું વાળી ને નહી જોવે.

હજારો સપના ગુથી ને 

બે બાહ ફેલાવી ને તું કિનારે ઊભી હતી.

મધદરિયે થી આવતા વહાણના કાફલાના સ્વાગતમા

પણ તારા સપના ચૂર ચૂર થયાં 

માણસ રાહ પણ કેટલીક જોવે ?

થાકે પછી કોઈ ની પણ દિશા ને દશા ફરી જાય હો

હું સમજુ છુ.

કાફલો કદાચ 

વળતા પાણી ને ઉલ્ટા પવન આગળ લાચાર હશે !

ભુલ સ્વીકારી ફરી પાછો આવે તોય, 

કદાચ તારો એ અસલ ભાવ જોવા નહી મળે

જીવનનો અફસોસ અને ચારેબાજુ નું અંધારું

બંને બાજુ થી હવે કોરી ખાય છે.

ચારેબાજુ થી ઘેરાયેલું એકાંત હવે જંપવા નથી દેતું.


શબદ સમજ લે, સાંસ મે સમેટ લે હોગા બેડા પાર પ્રકાશા

પાર પર સે પડળ હટાદે, સુવાસા હો અપની આધાર પ્રકાશા

ચર્મ ચક્ષુ સે દિખતા નહીં વો, ના ગંધ મે સમાતા હે

ના ઉસે તુમ છુ સકતે હો, ના બંદિશો મે આતા હે

અપની જાત ભૂલાકે સમર લો, નાં વો નર હે નાં નાર પ્રકાશા

શબદ સમજ લે, સાંસ મે સમેટ લે હોગા બેડા પાર પ્રકાશા

ધ્યાન લગાના, કિસ પે લગાના ? ગોવિંદ દિયા સમજાય

ઘટ મે અગાધ તુંબા બાજે, નાદ સે ઉપર સોઈ ઘર જાય

નાભિ ગુલ સે ઉપર ઉઠકે ઝાલરી ખુદ હોગી રણુંકાર પ્રકાશા

શબદ સમજ લે, સાંસ મે સમેટ લે હોગા બેડા પાર પ્રકાશા

સુવાસા સે હર દ્વાર ખૂલેગા, તેજ બિંબ સા હોગા

રતી જતી કા ભેદ મીટેગા, સ્વયમ કા વો ભેદ ખોલેગા

નિર્મળગોવિંદ કી સાન મે સમજા, તથ્ય કો દિયા તાર પ્રકાશા

શબદ સમજ લે, સાંસ મે સમેટ લે હોગા બેડા પાર પ્રકાશા



ખુદા અને બુદ્ધ છે મારા પિતા

અંતરમન થી શુદ્ધ છે મારા પિતા


લાગતા કઠોર પણ ઉપર છલ્લા

ભાવ થી સમૃદ્ધ છે મારા પિતા


વેદ વાચું કે પુસ્તકો હજારા

જ્ઞાનથી પ્રબુદ્ધ છે મારા પિતા


સાવ સાદા લાગે પણ અનુભવે

શિવ સમાન રુદ્ર છે મારા પિતા


વચન વિવેકી ને અડગ લાગતા 

અસત્યની વિરૂદ્ધ છે મારા પિતા


એમ હારે તો જીવ દઈ દે 'તથ્ય' 

સ્થિતિ સામે યુદ્ધ છે મારા પિતા



मुझे नफरत है उन लोगो से

जो बाते बड़ी बड़ी करते है 

पर देश से गद्दारी करते है

प्लास्टिक का उपयोग करने पर मनाई करते है

खुद प्लास्टिक की फैक्टरी खोल कर बैठे है

नशा खोरी पर विरोध करने वाला ही

दारू की दुकान पर हफ्ता वसूलता है

तंबाकू के पैकेट पर केंसर दिखाकर

तंबाकू उगाता है तंबाकू बेचता है

और लोगो को मूल्यों की सीख देता है

तंबाकू चबाने से केंसर होता है ।

विदेशी वस्तु का विरोध करने वाला 

खुद विदेश से टेकानोलाजी मंगवाता है

पड़ोसी का विरोध करने वाला

खुद वहा जाके जयाफत उड़ता है

आयुर्वेद के नाम पर ना जाने कितने ड्रग्स बेचे जाते है

विधर्मी समुदाय का विरोध करने वाला व्यक्ती

खुद अपनी बेटी का निकाह वहा करवाता हे

गौ मांस के नाम पर हुल्लड़ मचाने वाला

खुद गौ मांस की फैक्टरी लगवाता है

गरीबों की रोजी रोटी छीनकर अपने आप को दानवीर कहलाने वाला व्यक्ति खुद बेवफा है

वंदे मातरम् का नारा बुलाकर 

दे लात मारता है और बोलता हे धर्म खतरे में है

- Tathya



તનથી તંદુરસ્ત રહી તમે કુપોષણને ટાળો

હર્યો ભર્યો રાખોને તમે પરિવારનો માળો


તાજા માજા રહેવા માટે ખાવને લીલા શાકભાજી

કુદરતે આપી છે તમને ભાત ભાત ની ભાજી

સંભાળ તમારી રાખી તમારાં બાળ ને સંભાળો

વહેલા ઊઠો યોગ કરો ને મનથી રહો રાજી રાજી


કઠોળ ખાઈને લોકો તમે સર્વ રોગને ખાળો

તનથી તંદુરસ્ત રહી તમે કુપોષણને ટાળો


જેવી મા તેવા બાળ આ કહેવત પુરાણી પડી સાચી

સમજણ સાચી રાતનો પડેલો ખોરાક ખાવ ના વાસી

હાડમાસના આ દેહની તમે સાચવણ મજાની રાખજો 

પેલું સૂખ તે જાતે નર્યા તો આ કૃપા કરે અવિનાશી


મન થી તંદુરસ્ત રહી તમે સુખ જીવનનું માણો

તનથી તંદુરસ્ત રહી તમે કુપોષણને ટાળો


સરકાર ની આ નેમ છે ને અમારા સહુ નો વિચાર છે

પોષણ કડી ના ગુથેલા આ સૌથી સવાયા આહાર છે

નવા વિચારો લઇને આવશે જો કુરિવાજોને છોડશો

ઘર માં સુખ ખૂબ આવશે એ માતા પર આધાર છે


તથ્ય કે માનવ તમે આ કુપોષણ ને જાણો

તનથી તંદુરસ્ત રહી તમે કુપોષણને ટાળો


- તથ્ય


પવન પૂતળી ભાળી

સુવાસે સુવાસે માણી મે પવન પૂતળી ભાળી

ડાબે જમણે એક થઇ ને પડે ગગનીયે તાલી

શંખ ઘૂઘવતો અંદર 

જાણે માતેલો સમંદર

ફૂલ સરીખું ફોરમ થઇને મહેકાવે વનમાળી

સુવાસે સુવાસે માણી મે પવન પુતળી ભાળી

અઘોર નગારે જાગે

જાણે અંદર જંતર વાગે

તેજ બિંબમાં હજારો સૂરજ સમી દરશાણી 

સુવાસે સુવાસે માણી મે પવન પુતળી ભાળી 

તાળવા વચ્ચે શૂન્ય સુવાસા

તથ્ય ઓર હો જાયે પ્યાસા

અર્ધ બીડેલી આંખો મધ્યે નાચે છે અર્ધનારી

સુવાસે સુવાસે માણી મે પવન પુતળી ભાળી 



છાતીમા હુંફાળો માળો બાંધીશુ પછી

આંખ્યુમા મલ્હાર મંજૂર

આંગળીમા કરતબ કરામાત રાખીશું પછી

પગની મંજિલ ચકચૂર

ખળખળ વહેતા ઝરણાને કહીશું પછી

વન વન વહેજે ભરપૂર

સૂકા ભઠ રણમા ઝાડવા વાવીશું પછી

રેતીલા ઢુવા ચૂર ચૂર

બરફીલા પહાડોને ખૂંદી વળીશું પછી

શીતળતા ચિત્તની મગરૂર

મોતીડાં શોધવા દરિયા ખુંદિશું પછી

માતિલા મરજીવા મશહૂર

આકાશી તારલા વીણવા નીકળીશું પછી

હૈયામા હિંમતનું નૂર

ગામ ગામ નગર નગર ગુલ રોપીશુ પછી

મોજીલા મહેકશું મધુર

ગાવામા ગમતીલા ગીતડાં ગોતીશું પછી

ગાશુંને ગહેકશું આ સુર

ચામડી ચમકીલી લિસ્સી મઢીશું પછી

દૂર દૂર આવશે ના ભૂર

મરજી મુજબ નું તથ્ય જીવી લઇશુ પછી

મરવામાં આવશે ગરુર 

તથ્ય



यहां कोई भूखा मर रहा है; और देश का विकास हो रहा है !

यहां कोई जेब भर रहा है; और देश का विकास हो रहा है !

भगदड़ मची है लोगो में की कैसे अपनी जान बचाई जाए ?

यहां कोई बच्चा रो रहा है; और देश का विकास हो रहा है !

भूखे पेट कुछ सुजता नहीं हम क्या करे तुम्हीं बतावो दोस्त.

यहां कोई जान खो रहा है; और देश का विकास हो रहा है !

ना ठिकाना है अपना, ना सर ढंक ने की कोई जगा है यहां

यहां वो बेसहारा हो रहा है; और देश का विकास हो रहा है !

रास्ता भी बहुत लंबा है और हमने भी जूते नहीं पहने पैरों में

यहां मंजिल खोज रहा है; और देश का विकास हो रहा है !

ना कोई धंधा है ना रोजगारी है बस पेट में भूख है बीमारी है

यहां कोई नंगा सो रहा है; और देश का विकास हो रहा है !

सुखी आखो में नींद नहीं नहीं जीवन में चेन कोई मिला है

यहां सभी अमीर सो रहा है; और देश का विकास हो रहा है !

कोई रोटी खोज रहा है वहां कोई नई नई जीने की तरकीबे,

यहां कोई सांसे खो रहा है; और देश का विकास हो रहा है !


                                " तथ्य "



મને હજુય યાદ છે હો..

તુ મસ્ત સ્મિત કરતી દાદર ઉતરી ને

આવી ને ઊભી રહે 

નજીક નહીં ને દુર પણ નહીં

એમ થાય કે કાંઇક બોલે 

પણ આંખો વાંચી શકાય

તેટલું જ સ્માઈલ

જાણે આખો ઉનાળો ધોમધખતો ને

કોઈ મીઠી લહેરની જેમ વાવડો હૈયામા ટાઢક ઉમેરી

રૂંવાડા ઉભા કરી જાય

ભાતીગળ વિચારોને આકાર આપાશે

તેં પહેલા ઓઝલ થયી જતા દિવસો

મને હજુય યાદ છે હો...

ફરી પાછીએ અલ્લડ 

બગીચામા, મેદાનમા કે આંખોમા

ઘૂમતી વસંત નાં પતંગિયા જેવી તુ

જોયને મનોરથ જાગે તેવી

એક સ્માઈલમા બધુ સ્થગિત થયી જાય

ખાલી લહેરખીની જેમ આવી ને 

બારણે આવીને ઉભે

મને હજુય યાદ છે હો...

લાગણીનાં ધોધ સાથે વરસતા પલળતા

ધીમેથી પૂછાતા 

સૂરોની ધડકન સાથે જૂમતા

આંખનાં ઈશારા

કૈ કેટલુંય કહી જાય

તોય મૌન રહીને બધુ સહી જાય

આખો જન્મારો બસ એમ જ વહી જાય

મને હજુય યાદ છે હો... 


_ અતુલ બગડા "તથ્ય"


આજ હું એક સુંદર પરી સાથે ફરી આવ્યો

લાગણી તેની સાથે હું એકમેક કરી આવ્યો


તેના ગુલાબી ગાલ પર ફિદા થઈ ને પછી

હૃદય મારું હું તેના હાથ માં ધરી આવ્યો


એની મુલાયમ કોમળ ત્વચા મારા ટેરવાથી

ઓળઘોળ થઈ થોડું હું સહેલાવી આવ્યો


અંગ ઉપાંગો એના જાણે રૂપાળા પરી જેવા

છાતી સુધી હું આંખોથી એને ભરી આવ્યો


એનું હાસ્ય જાણે સ્વર્ગનું સુખ મળે તેવું

ગળાડૂબ થાવ તેટલો પ્રેમ હું કરી આવ્યો


સપનું છે તેને પામી લઉં હૃદયનાં ઊંડાણથી,

તે સદા રહે તેવું ખુદા પાસે માંગી આવ્યો.


તેને જેટલું ચાહું, તેટલું ઓછું પડે છે "તથ્ય" 

ચીકુ ઉરના ફૂલો, હું તારા નામે ધરી આવ્યો




આવજો.. જાવ છું એવું પણ ના કહ્યું ??

તમને જાણે પાંખો ફૂટી છે !

આકાશ આંબવાની 

આકાશ ને પામવાની

થોડું પાછું વાળી તો જોયું હોત દોસ્ત ?

તો મનેય હાશકારો રેત

મે ક્યાં ઈચ્છ્યું'તું જીવન ભર સાથે રેજો એમ

તમને લોહીના એક એક બુંદમા સાચવ્યા'તા

પવન, તડકો ને વરસાદ મા 

મે બહુ સહન કર્યું'તું હો

બસ હવે

જીવન નો સૂનકાર કરડવા દોડે છે.

કલરવ અંદરથી મરી રહ્યું છે.

મારી પાસે પાંખો નથી એટલે ને હે ???

તમે જડ ગણી લીધો હશે કદાચ 

પણ હું જીવું છું હો તમારા શ્વાસોથી

તમારા ટહુકાથી

મને શણગાર્યો ને પછી છોડી દો

 એવું ના કરો ને યાર..

ભલે ત્યારે

તમે થાકો ત્યારે પાછા આવજો

હું તમારા માટે છું. તમારો જ છું.

મારામાં થોડા કાંટા છે, પણ હૂફ પણ છે હો..

ભલે તમે ના કહ્યું : હું જાવ છું

તોય આ હૃદય ના દ્વાર સદૈવ ખુલ્લા રહેશે

તમારા માટે

                                   તથ્ય 



એમ કરગરવું નથી

ચૂપ થઇ મરવું નથી 

બીક રાખી જીવશે ?

આગ થા ઠરવું નથી

સામે થી આવે ભલે 

મોત થી ડરવું નથી 

છો કિનારે ડૂબતો 

લાશ પર તરવું નથી

ફૂલ કે કાંટા થયે 

રાહ મા નડવું નથી 

છે તથ્ય તું ખૂદનું

જૂઠમા જીવવું નથી 

ગાલગા ગાગાલગા  

તથ્યની કવિતા 5

 1

ફૂલ ચમેલી

તે ઝરૂખા ની વેલી

શ્યામ મળતા 

જાણે હેતની હેલી

હરખ ઘેલી સખી 


2

સરહદ થી

દીકરો આવે ભૂલી

સાન ને ભાન 

જો મમતાળુ માતા 

દોડી હરખઘેલી 


3

ગોકુળ છોડી 

માળવા હરિવર 

હરખઘેલી

ગોપી ચાલી તરસી

નદી મળવા દધિ


૧૦ તાન્કા 


(૧)

અતુલ તારા

શબ્દોનોખા વાંચવા 

તરસી આંખો

લખતો રહે કવિ

કવિતા નામે પરી 


(૨)

દર્પણ ઘેલી

રૂપ જોવા ખુદનું

તરસી આંખો

બળે આગે જોબન

પ્રેમ પ્યાસી જોગણ

 

(૩)

તરસી આંખે 

જળ માટે હરણાં

રણે દોડતા 

તરવર ઝાંઝવા

તરવર સોણલાં


(૪)

માળો છોડી ને

આભ આંબવા પંખી

પસારી પાંખો 

જૂકે સાત દરિયા

તૃપ્ત તરસી આંખો 


(૫) 

તે દુકાળીયો

મીટ માંડીને જોતો

તરસી આંખે 

આભે વાદળ આવે

મીઠા સપનાં લાવે 


(૬)

માળો બંધાશે ?

ઝંખે ઝાંખરું, પંખી

તરસે આંખો 

લીલાં ફૂટશે પાન

વધશે માનપાન 


(૭)

નેજવું કરી

સાજણ વાટે જૂરે

તરસી આંખે

ઘેલી પગલી ગોપી

હૈયે વિરહ રોપી 


(૮)

ખાલી સુરાહી

જી આકળવિકળ

તરસી આંખો

કા દે જામ ભરીને

કા તું આવ સજીને


(૯)

પેલી પારના

મરજીવા આવતા

કિનારે ઊભી

શોધતી ખારવણ

તરસી આંખે, અંધ.


(૧૦)

ભેંકાર ગઢે 

ચોમેર ફરે જીવ

તરસી આંખે 

અહી વીત્યું શૈશવ

અહી હણાયો વિર


સામે પારથી 

મરજીવા આવશે 

રાહમાં ઊભી 

શોધતી ખારવણ 

તરસે હૈયું, અંધ.



(૧)

લોભી મનડું

જોવાને આજ પૈસા

તરસી આંખો

 (૨) 

આવો ને વાલા

કરુ હું કાલાવાલા 

તરસી આંખો


(૩)

ભૂખ્યાં બાળકો 

અનાજ કાજે માં ની

તરસી આંખો

 

(૪)

સુકાય જગ 

મેઘ વરસ હવે

તરસી આંખો

 

(૫)

માં અંત પંથે 

લાડકો સરહદે 

તરસી આંખો

 

(૬)

જીવ જાય ના

અંતિમ દર્શન દે

તરસી આંખો

 

(૭)

હવે તો આવ

સખી શોધું છું તને

તરસી આંખો 


(૮)

તરસી આંખો

કુણી નજરું વિના

તૃપ્ત થાઉં ક્યાં ? 


(૯)

જોગી ભેખ મા

જાગતો ભગવંત

તરસી આંખો

 

(૧૦)

કામણ તારા

જોવા તલખે તથ્ય

તરસી આંખે




લાલ ગુલાબી વસ્ત્રનો તું તહેવાર સનમ 

મીઠું મલકાતી નાજુક નમણી નાર સનમ


રંગ તારો અતિ રૂપાળો નજરુને ગમતો

સ્વાદ માં તું કેસર કેરીની વખાર સનમ


આંખો કાજરાયેલી જાણે દરિયો આખો

ચહેરો તારો રૂપ રૂપ નો અંબાર સનમ


નાક તારું પોપટિયું, કપાળ ખૂબ સુંદર

ગાલ તો જાણે મસ્તીનો મલકાટ સનમ


હોઠ નારંગીની ચીર, ઉપર મારકણું સ્મિત

દાંત ચમકીલા, શબ્દ ફૂલોનો હાર સનમ


વાળ નાગણની ફેણ જાણે વાદળપરી 

અંગે મદમાતી ઘાટીલી તું નાર સનમ


ગળું તારું ગોરું ને પાછું મીઠું ગહેકતું 

ખભા તારા જગત નો આધાર સનમ


આંગળા કૂણાં, હથેળી ભાગ્યશાળી

હાથ તારા જાણે નદીયાની ધાર સનમ


વ્રક્ષ તારું ગુલાબી ને ટેકરી મુલાયમ !!

ટોચ તો મખમલી કાતિલ ધાર સનમ


ઉરોજ વચ્ચેની ખીણમાં નજર ઘૂમતી

નાભી સુધી મસ્તીનો આકાર સનમ


પેટ તારું ઘાટીલું, કમર તારી કામિની

લચકતી ચાલ પે ઘાયલ સંસાર સનમ.


અંદર કમળ પંખૂડી રાતી અદભૂત હશે 

જાણે સુગંધી અત્તરનો છંટકાર સનમ


પગ તો કેળના સ્તંભ સમ ને ગોરાગોરા

તું નખશિખ વીજળીનો ચમકાર સનમ


ધડકન તારી તેજ, બદન ખૂબ સુગંધી

શ્વાસ માં બાંસુરી નો ઝણકાર સનમ 




તું આવશે? ભાળ મળશે ? તરસી આંખો

ગળે વળગાડું કેમ ? વિચારે વરસી આંખો

યાદ કરુ એ પાદર નું દેરું 

જેનું સ્થાન હૈયે અદકેરું

જૂનું આપણું તે સંભારણું 

તું થઈ'તી મારી પહેલી ભેરું

તનેય સ્નેહ ઉરમા છે એવું વરતી આંખો 

તું આવશે? ભાળ મળશે ? તરસી આંખો

તરુણ થયાં ને સાથે ભણ્યા

નજરું ગુથી ને સપના ગણ્યા

કવિતા લખી ને ફુલો ચૂંટ્યા 

યુવાની બાજુ પગલાં માંડ્યા

જીવ્યા મર્યાના કોલ, આપ્યા કરતી આંખો 

તું આવશે? ભાળ મળશે ? તરસી આંખો

યુવાન વયે સમજણ આવી 

અમીરી ગરીબી સાથ લાવી

વિરોધના વંટોળ વચ્ચે પણ

સાથ નિભાવે જીવતર તાવી

સાથ છૂટશે? વિચાર કરીને મરતી આંખો

તું આવશે? ભાળ મળશે ? તરસી આંખો

બાપુ એ શણગારી છે વેલ

તું સાજણ કેડો મારો મેલ્ય

આબરૂ રૂપે પરદેશી હું પંખી 

સબંધ તારો સમાજ ગણે ખેલ

ક્યારે આવશે તું, હીબકાં ભરતી આંખો

તું આવશે? ભાળ મળશે ? તરસી આંખો



પંખી માળે પહોંચ્યા


શ્યામ કેસર ઘોળ્યા રે પંખી માળે પહોંચ્યા

નભથી તિમિર ઢોળ્યાં રે પંખી માળે પહોંચ્યા


ગામ ઊપર નજરું રાખતા, પારેવા ભોળુડા !

રહે ના કોઈ એકલ દોકલ, માં ભેગા બાળુડા

વનથી ગોધણ વળ્યા રે પંખી માળે પહોંચ્યા

શ્યામ કેસર ઘોળ્યા રે પંખી માળે પહોંચ્યા


દિન આખા થાક ઉતારે બેસી ઘરના મોભે

મનથી ઉજળા જોને, મસ્ત મજાના શોભે

સપ્તમ્ રંગે રોળ્યાં રે પંખી માળે પહોંચ્યા

શ્યામ કેસર ઘોળ્યા રે પંખી માળે પહોંચ્યા 


અંધારાની ભરતી ચડતી અજવાળા નગરમા 

પરમ પામવા મથે કેવાં અંતરિયાળ ડગરમા !

દોનું આપસ મળ્યા રે પંખી માળે પહોંચ્યા

શ્યામ કેસર ઘોળ્યા રે પંખી માળે પહોંચ્યા


સુરજ આથમે ચાંદો ઉગે ધટના કુદરતી ધટે

શ્વાસ અજંપા જપે આ ખેલ માંડ્યો છે નટે

કેસરિયાળ કોળ્યા રે પંખી માળે પહોચ્યા

શ્યામ કેસર ઘોળ્યા રે પંખી માળે પહોંચ્યા




જીવતર ને…


જીવતરના જોડાને ટેભા ભરી સીવી,

તેમા લગરિક લાગવી તેલ

ભાયા હવે તો નવાબી મેલ !


ઉધઈ લાગી તોય છોડ્યોના સપના નો બાજોઠ

ભણતર તો સહેલું પણ આપણે રહી ગયા ઠોઠ

રજવાડું ભોગવવા ની લાલચ મા તથ્ય આપણે 

અંતરિયાળ કુવે ભોગવી ને ભોગવી તે કઈ જેલ


ભાયા હવે તો નવાબી મેલ !


કિનખાબી પડદાની પાછળ, જોયા કરે કિરતાર

ફાટેલી ચાદર મેલા ઈ લૂગડાં, વિખાયા તારતાર

બગીચાના ફુલો, કુંડાના છોડવાની હોડમા જોને 

પાણી વિના સૂકાઈ ગઈ, બારસાખે ઉગેલી વેલ 


ભાયા હવે તો નવાબી મેલ !


આખીય રાત ઉજાગરામા બોવ મોડી પડી સવાર 

સુસળી આંખે તગતગતા તારલા ગણ્યા વારંવાર

આંગળી મા માળા ને માળામાં આંગળી ફેરવતા 

સુખની ઝંખનામા કેટલાય કર્યા જીવતર ના ખેલ


ભાયા હવે તો નવાબી મેલ !


તથ્ય


ગળા સુધી આવી પાછું વળી જાય છે

આ ડૂસકું તો જો કેવું છળી જાય છે

નથી હસવા દેતું નથી રડવા દેતું મને

આંસુ બની આંખ માં ને દડી જાય છે

દાજતું ને વળી દાજડતું ભીતર માં

રુદન બની ને આખું લોહીમાં ભળી જાય છે

મોહરા માં એમ ક્યાં સુધી રહેવું કહી દે

હસુ તોય આંખ માંથી વહી જાય છે




ગાલગા ગાગા ગાલગા ગાગા 

તે હજી થોડા ભરમ માં જીવે

જે નથી તેવા કરમ મા જીવે 

જાણભેદુ ભેદી ગયા શ્વાસો

મોજ લેરું ના ધરમ માં જીવે

તેમની ઈચ્છા છે અઘોરી શી

હું કહું તેથી શરમ માં જીવે

માયલો જંખે આવને ખુદા

લાગણી કેવા મરમ માં જીવે ?

કોઈ તો ઉઠો મોત પહેલા

કેટલા આવા કફન માં જીવે ?

આપજો માથું તમ સત્ય કેડે

ખુદ ખુદા, જો જહન મા જીવે






માણસ સાઠીકડા નો મહેલ

અંદર થી થૈ ગયો સાવ ફેલ

છાયડાના સપનાઓ જોતો ને જુલતો રહ્યો કોઈ આંકડે

ભૂખથી તરસતો ને આંખથી વરસતો બેઠો રહ્યો કોઈ બાંકડે

લાગણી ને વલખતા દરિયાની પાર કોઈ આવે તો કહેજો સૈ

સહારાના રણમાં ઘુમરાતા દલ દલ માં કોની જોતો ઇ વાટ રે

અંદર થી થૈ ગયો એલફેલ

માણસ સથીકડા નો મહેલ

ભેકાર શી નગરીના દ્વારે થઈ ચોકીદાર, પહેરો શાને તું ભરતો ?

મૃત આ સમુંદર માં ડૂબતો નથી તોય લાશ થઈ શાને તું તરતો ?

સોનેરી ઈચ્છાઓ વાંઝણી રહી તોય મૂકતો નથી આ મમત

પકડી રાખી ને પછી છોડતો નથી આવું ભલા શાને તું કરતો

કોરાણે આયખા ને મેલ

માણસ સાઠિકડા નો મહેલ




માણસ નામે બફારો, અંદરથી ઉઠે ધખારો

જઠરાગ્નિ નો વધારો, કયાક તો આતમ ઠારો

ઊંઘવાની સાયબીની મોંઘી મિરાત

ઝાડવા ને ટેકે સૂતો ઓઢી નીરાત

સપનામાં વાલમ ને મળ્યાની હાશ

સ્વયં ને જોયો તો લાગ્યો વિરાટ

ખોટો કર માં લવારો, અંદર થી ઉઠે ધખારો

જઠરાગ્નિ નો વધારો, કયાક તો આતમ ઠારો

એમ તો કેટલી વાતો છે જીવન ની

રણ વચે એમ ઉભો જાણે સંજીવની

મૃગજળ પાછળ હાફતો, તોય દોડતો

તરવર છે બધું ક્યાં ખબર છે તળ ની

ઉજ્જડ વન નો ઠઠારો, અંદર થી ઉઠે ધખારો

જઠરાગ્નિ નો વધારો, કયાક તો આતમ ઠારો




              મહાત્મા ગાંધી


એવા ગાંધી અમ બાળકો ને ગમતા જી રે

જે બધા નમતા તે બધા ને ગમતા જી રે

                 એવા ગાંધી અમ બાળકો ને ગમતા જી રે...

 ખાદી ની ટોપી માથે, આખો માં ચશ્મા 

હાથ માં લાકડી લઈ દેશ ભમતાં જી રે

                 એવા ગાંધી અમ બાળકો ને ગમતા જી રે...

લોક ને જગાવી ને જીવતા શીખવાડે

આઝાદી માટે ગોરા સામે લડતા જી રે

                  એવા ગાંધી અમ બાળકો ને ગમતા જી રે...

સફાઇ પોતે કરતા ને સાદાઈથી રહેતા

પ્રાથના માં વૈષ્ણવ તેઓ ભજતાં જી રે

                  એવા ગાંધી અમ બાળકો ને ગમતા જી રે..

કાલુ કાલુ હસતા, એવું ગુરુજી અમારા

કે`તા કે માં જેવું વહાલ ગાંધી કરતા જી રે

                 એવા ગાંધી અમ બાળકો ને ગમતા જી રે..

સપનામા આવ્યું તુ ગાંધી બન્યો છું હું

દેશ સેવા ના કામ મારે કરવા જી રે 

                એવા ગાંધી અમ બાળકો ને ગમતા જી રે..


                          કવિ : અતુલભાઈ બગડા _"તથ્ય"






તું ફકિરીમાં જૂમ ભાયા !

ઇધરઉધર ના ઘૂમ ભાયા.


આગ લોહીમે લાગે કદી,

પાડતો ના તું બૂમ ભાયા.


ચૂંટણી માથે આવતી તો,

ડોગ હિલાતી દુમ ભાયા !


ખૂબ પીશે ઘરબાર વેચી !

રાખશે ભાડે રૂમ ભાયા.


જાગ સૂતેલો જાગ મનથી,

થાશ આખો તું ગુમ ભાયા.


        - અતુલ બગડા "તથ્ય"



जब तक हूं मैं

तब तक तू जि ले मेरे दोस्त

जब मैं चला जाऊंगा

तो फिर कभी वापस लौट के नही आऊंगा

थोड़ी खुशियां है थोड़े गम है 

थोड़ी मोज मस्ती भी है

कभी गंभीरता से काम भी किए है।

क्यूंकी मेरे बिना तू नही जी सकता 

और तेरे बिना मेरा कोई वजूद नहीं है 

सांसे चलती है, धड़कने चलती है

कभी तेज तो कभी शांत बहती रक्त की धारा 

कभी खामोश तो कभी बोलती हुई आंखे

अपने अनुभव से उदभवे विचार

कोई दिल से जुड़े संबंध

ऐ सभी छोड़ कर अगर चला गया तो??

तू क्या करेगा.. यूंही तेरे से कुछ होगा नही

धड़कने रुक जायेगी, आंखे बंध हो जायेगी 

सांसे रुक जायेगी, सब शांत हो जायेगा

तभी मैं, में नहीं रहूंगा

पवन की भाती चला जाऊंगा

तुम्हें कहे बिना चला जाऊंगा

तुम्हें पता भी नही चलेगा

मेरा तो कोई नाम नहीं है 

और तेरा नाम भी नही रहेगा

बस कुछ लोग कुछ दिन याद करेंगे

थोड़े रोएंगे, फिर भूल के अपने काम में व्यस्त हो जायेंगे.  


तथ्य 



बहुत फक्र है मुझे मेरी मुस्कान पे

क्युकी मेने अपना दर्द किसको नही बताया 

मैंने कभी किसी के सामने

अपनी खुशी के लिए हाथ नही फैलाए

जो मिला उसका स्विकार किया 

किसी भी चीज की फरमाइश नही की मैने 

मुझे समझ पाना बहुत मुश्किल है

क्योंकि मेरे जीने का अंदाज सबसे अलग है 

कपड़े, चाल ढाल वाणी व्यवहार सबसे अलग

में अपनी खुद की मस्ती में रहता हु 

सभी के लिए हु मै, मगर खुद की परवाह नहीं करता

मैने ज़िंदगी में ज्यादा कुछ हासिल नहीं किया 

मगर खुश हूं, मैं अपनी नजरों में कभी गिरा नही 

कुछ पाने के लिए मैं अपने तथ्य को हारा नही






હજીય રમકડું બનાવીને રમો સજન

નિર્જીવને શુ ગમો-અણગમો સજન 

તમે કહેશો એટલુ જ તે બોલશે

ના ક્યારેય દિલના રાજ ખોલશે

તમારી મુસ્કાન ઉપર એ જોકર 

તમે જેમ નચાવો એમ એ નાચશે 

આમ જ ચાવી ફેરવો ને રમો સજન

હજીય રમકડું બનાવી ને રમો સજન

નિર્જીવને શુ ગમો-અણગમો સજન 

રાખો કે પછી છોડો, તોયે હસતો રહેશે 

મારો કે પછી તોડો, તોયે હસતો રહેશે 

તાળીઓ પાડતો, કૂદકા મારતો, નિર્દોષ 

મો ભાંગે એમ પડતો તોયે હસતો રહેશે 

અંદરથી તૂટ્યો છે ઘડિક ખમો સજન

હજીય રમકડું બનાવીને રમો સજન

નિર્જીવને શુ ગમો-અણગમો સજન 

તમારી માટે એ આખી રાત જાગે છે 

તમારી આગળ કઇ ખાવાનું માગે છે ?

તમારું જ મનોરંજન કરવા માટે તો 

રમકડું ખુદની જાત મિટાવી જાણે છે 

તમે ખૂલ્લા આકાશમાં ભમો સજન 

હજીય રમકડું બનાવી ને રમો સજન

નિર્જીવ ને શુ ગમો-અણગમો સજન 

હવે છોડો એ ખખડધજ લાગે છે

કેટલા સમયથી સાચવ્યો લાગે છે 

એનાથીય મસ્ત રૂપાળું મળી જાશે

તથ્ય જો તું જૂનો પુરાણો લાગે છે.

વિશેષ મળશે બજારમા ફરો સજન 

હજીય રમકડું બનાવીને રમો સજન

નિર્જીવને શુ ગમો-અણગમો સજન 


તથ્ય




ઓ મારા પ્યારા વતન કરીએ તને સલામ,

તન મન કરીએ તને અર્પણ, 

જાન કરીશુ તારે નામ.


ઉત્તરમાં છે હિમાલય ઊંચો, જાણે ચોકીદાર !

દક્ષિણમાં છે દરિયો ઊંડો, મસ્તીનો દિલદાર.

પૂર્વમાં રવિ ઊગતો જાણે સોના જેવી સવાર,

પશ્ચિમમાં છે ગુજરાતીઓ, શહીદો ને સરદાર. 


દેશ માટે સૌ નિકળી પડશે ખુંદો ગામે ગામ !

તન મન કરીએ તને અર્પણ,

જાન કરીશુ તારે નામ.


ભાષા ભલે ને અલગ સૌની અમે બનીશું એક, 

સત્ય અહિંસા પાળીશું અને બની જઈશું નેક.

વીરતાઓની ગાથા ગાઈશું, ને કામ કરીશું અનેક.

વતન માટે તો શહીદ થઈશું, એજ અમારી ટેક. 


દેશ માટે ખપી જનારા શહીદો ને કરજો સલામ,

તન મન કરીએ તને અર્પણ, આ

દેશપ્રેમ માટે ખપી જનારો કેસરિયો છે વેશ,

હરિયાળીના પ્રતિક સમો લીલો અનોખો ખેસ.

શ્વેત રંગ શાંતિનો ચાહક, બીજી ના લવલેશ,

‘તથ્ય’ લહેરાતા આ તિરંગામાં વસે આપણો દેશ.


અશોક ચક્રની બુદ્ધ કથાને કરજો સૌ સલામ.

તન મન કરીએ તને અર્પણ,

જાન કરીશુ તારે નામ.


- અતુલ બગડા (તથ્ય)



બંધ અખિયો સે દેખું તેરા દીદારાં

સાહેબ ઉર મહિ સે હમ મે ઉનકી અનંત બહેતી ધારા

જો ધારા મે કોઈ શુરલા ભિંજે

કાલ ગતિ ઓર ચહું દિશ રીઝે

અંધેરા સભિકા છોડ યહાં હે જગ સારા ઉજિયારા 

બંધ અખિયો સે દેખું તેરા દીદારાં

જીવ જીવ મે પ્રગટ જ્યોતું દીસે

પ્યાસ મિટત પ્યાલી પ્રેમ કી પિજે

સાંસ ચલાવત દેહ ચલાવત વો ચલાવત જગ સારા

બંધ અખિયો સે દેખું તેરા દીદારાં

ગુરુ નામ જપ સુમિરન દીજે

વોહુ નામ તો અગમ પથ દીજે

દીપ અનંત ઉજાગર હોઈ તો સંસાર લગે હે પ્યારા

બંધ અખિયો સે દેખું તેરા દીદારાં

નિર્મલ ગોવિંદ ગુરુ હજુરા સાધે 

સાધે સાધ મહી એકતારા બાજે

'તથ્ય' રુપ માહી દર્શન દેવત વો અલખ લગાવત નારા

બંધ અખિયો સે દેખું તેરા દીદારાં

                                                       - તથ્ય



કોઈ કામ માટે દોડે છે

કોઈ નામ માટે દોડે છે

કોઈ ઈશુ અલ્લાહ તો

કોઈ રામ માટે દોડે છે

કોઈ બે ટંક ની રોટી માટે

કોઈ ધાન માટે દોડે છે

કોઈ સાહેબ, જીહજુરી 

કોઈ સલામ માટે દોડે છે

કોઈ પોતાની ઇજ્જત ને 

કોઈ માન માટે દોડે છે

કોઈ વેચે છે ટુકડો ટુકડો 

કોઈ દાન માટે દોડે છે

કોઈ બચાવી બે પૈસા તો

કોઈ દામ માટે દોડે છે

કોઈ ગુરૂ ના પગ પુજતો

કોઈ જ્ઞાન માટે દોડે છે

કોઈ પથ્થર ને શણગારી

કો' સ્વધામ માટે દોડે છે

કોઈ બચાવી જીવ કોઈ નો

કો' સ્વ - જાન માટે દોડે છે.



ડાળખીથી છૂટું પડેલું એક પાન, જોડવા બેસું તો જોડાશે નય

તૂટેલી લાગણીનો મખમલી તાર, જોડવા બેસું તો જોડાશે નય


આંસુની ધારમા ઘૂઘવતા દરિયાની તડફડતી માછલી બિચારી

તરસને અને ઝાંઝવા એક સમાન જોડવા બેસું તો જોડાશે નય

તરસ, સાગર ને તે ગામ ને તે નામ છોડવા બેસુ તો છોડાશે નય


લાગણી તો શબ્દ થકી છલકી'તી મેવાડના ઝરૂખે ઓ કાન્હા..

કોરીકટ આંખથી મીરા નો ક્ હાન દોરવા બેસું તો દોરાશે નય

સૂકાભઠ્ઠ રણ મા ખોઈ સાન ભાન દોડવા બેસું તો દોડશે નય



મમતા મયી ને માયાળુ મબલખ મલકાતી મા

હેતાળવી ને હુંફાળું તું હરપળ હરખાતી મા

નરમાશ ની નિશાની એની નિર્મળા એનું નામ

જગજનની જગદંબા જગનું જીવન દેનારી મા

તોડ્યા તન તુને, તુજ તનુજને તૃપ્ત કરવાં તથ્ય

અનુજ અંગ ને અનિમેષ નીરખે અવિનાશી મા

છાયા શીતળ શમાં સરીખી છાય એની શુભાંગી

દાયિત્ય મા દક્ષ દક્ષિતા સમી પ્રદિપ્ત દામિની મા

ખલક ખોળામા ખૂંદતા જાણે ખૂદને ખુદા ખપાવી

અભય રે એમ આંખથી અમરત વરસાવતી મા

હાથ થી હિર હીંચોળે હૈયે થી હાલરડાં હિલ્લોળે

ઓવારણાં ઓરી ઓરતા અતુલના પૂરા કરતી મા




सांसों में बसा था एक नाम तुम्हारा

सालो से बसा था एक नाम तुम्हारा

ना जाने क्यूं मेरी लकीरों में नहीं तूं

हाथो में लिखा था एक नाम तुम्हारा

गाता रहा हु कई बार गजले सभी 

लब्जो में रखा था एक नाम तुम्हारा

कोशिश नाकाम है मेरी उसे पा ने की

जाने कहा छुपा था एक नाम तुम्हारा ?

कोसो दूर हुवा उन्ही तन्हाइयो में फसा

किताबो में बीड़ा था एक नाम तुम्हारा 



તારા પર એક કવીતા લખી'તી, તને યાદ છે?

રાત ની રાત જાગી જંખી'તી, તને યાદ છે?

વરસાદી તોફાનમાં પણ માળવા ઘેલો થઈને 

એકાદ જલક જોવા જંખી'તી, તને યાદ છે?

અતૃપ્ત એક મનના ખૂણામાં છૂપેલી તરસથી 

અહેસાસમા પણ તને સ્પર્શી'તી તને યાદ છે?

મારા દિલોદિમાક પર બસ નામ તારુ જ હતુ,

આંખ્યું થી તુંય થોડું વરસી'તી, તને યાદ છે?

બસ ચૂપ રહેવુ હતુ પણ બોલાઈ ગયું 'તથ્ય'

મારી લાગણી તારામાં મરકી'તી તને યાદ છે ?

વરતી 

ખરતી

મરતી

ભરતી


તથ્ય 



ગુલાબ જાંબુ હોય તો ખાઈએ

જુલાબ જાંબુ કેમ કરી ખાઈએ?

ગળ્યું ગળ્યું ભાવે, ખાટુંય ચાલે 

આને તો કેમ કરી પચાવી એ ?

હળવું છે પેટ, થોડુ ફૂલે તો થાય !

ગંઠાયું હોય તો થોડાક મગાવીએ 

સવાર ની ટ્રેન મા ઈ પૂરપાટ દોડશે

પછી તો એને બ્રેક કેમ લગાવીએ ? 

તાણ મા તણાયા વગર સાચું કહેજો

ઠંડી હોય ભૂખ આનાથી જગાવીએ !

              તથ્ય



સમાધિ ચડાવી મોત ને પારખી શકે તે સંત

બાકી બઘુ ખોટુ છે ભગવંત 

લીલા પીળા સફેદ પહેરી ને કેટલાંય ફરે છે ફકીર

આડા તેડા તિલક કરતા જાતને ઓળખાવે કબીર

હાથે બેરખા, ગળે માળા, ભભૂત લગાવી ફરતાં

ઉતાવળ મા હજારો ફરતા બનવા માગે પીર

વાતું કરતાં અવનવી જાણે જાણી ગયા અનંત

સમાધિ ચડાવી મોત ને પારખી શકે તે સંત

બાકી બઘુ ખોટુ છે ભગવંત

આલીશાન ઝૂંપડી બાંધી મોજે મોજુ માણે છે

કોઈ ગામ બાજુ તો કોઈ સીમ બાજુ તાણે છે

અઢળક સંપતિ ધરમ ના નામે ભેગી કરી ને

બોલતા નથી હો બાકી જનતા બધું જાણે છે

ચમત્કાર ને દોરાધાગા ની કથા કહેતા મહંત

સમાધિ ચડાવી મોત ને પારખી શકે તે સંત

બાકી બઘુ ખોટુ છે ભગવંત

કોઈ છેતરે અલ્લાહ નામે કોઈ પ્રભૂ નામે બીવરાવે

મર્યા પછી સૂખ મળશે એવી ગોળી મીઠી પીવરાવે

બાળો તો રાખ, દાટો તો ધૂળ, બસ શ્વાસની સગાઈ

સમજી જાજો સાન મા તથ્ય સાચું સૌને સમજાવે

અસલ મરજાદી છુપા રહી ને છોડાવે બધા તંત

સમાધિ ચડાવી મોત ને પારખી શકે તે સંત

બાકી બઘુ ખોટુ છે ભગવંત



સૂના રસ્તા ને સુની શેરીયું હો જી રે

સૂના એના મેડી કેરા મોલ જૉ

શ્વાસે પધારો જીવણ જીવ મા રે લોલ

સૂના ઓરતા ને સૂના ઓરડા હો જી રે

સૂના એના શબદ કેરા કોલ જો

શ્વાસે પધારો જીવણ જીવ મા રે લોલ

સુની વનરાયું સુના મોરલા હો જી રે

સુની એની ગળા ની નરમાશ જો

શ્વાસે પધારો જીવણ જીવ મા રે લોલ

ભેકાર ભાસે પ્રભુ સોણલા હો જી રે

ભેકાર એના પગલા કેરા રવ જો

શ્વાસે પધારો જીવણ જીવ મા રે લોલ


તથ્યની કવિતાઓ 4

 પ્રસવની પીડા જેવી કવિતા

રેશમના કીડા જેવી કવિતા


આમ અઢળકને આમ શૂન્ય

અગણ્ય મીંડા જેવી કવિતા


ચોટાડો ઉખડે ના હ્રદયથી 

તળેલા ભીંડા જેવી કવિતા


ઓગાળું છતાં ના ઓગળે

બાહુના ભીડા જેવી કવિતા


કહોતો ચોર છીએ આપણે

વાડીના છીંડા જેવી કવિતા


અતુલ બગડા




તમે ખોજીલો સત કેરા મોતી.

રે મરજીવા ભાયા, ખોજીલો સત કેરા મોતી,  


માંયલો મુંજાય વેંત રહેનાં જીવવાના ક્યાંય,

ભૂખ ઉપડે સામટી દરિયાને નાથવાની લ્હાય.

મોત સંગ જંગ એ ખારવાના જીવનની રોજી. 

રે મરજીવા ભાયા…


બાપાએ શીખવ્યું તરતા માએ શીખવ્યું જીવતાં,

જિંદગીએ શીખવ્યું લ્યા ફાટેલા શઢને સીવતા.

જીવતરના તળે ઊંડા જઈ લેજો સતને ખોજી.

રે મરજીવા ભાયા…


મધદરિયે નાંગરી ખારવો ઊતરી જાય તળીયે,

આવને ભાયા માયલા સંગ માયલાથી મળીએ.

આટલા પુરુષાર્થ પછી મોતિડું મેળવી લે મોજી.

રે મરજીવા ભાયા…


"તથ્ય"


 




ગાલગાગા ગાગાલગા ગાગાલગા ગાગા 

ઝાંઝવા મા ડૂબી જવાનું હોય છે ભાયા 

પાંખ વિના ઊડી જવાનું હોય છે ભાયા 

 

શાયરી તો આખી પછી કેશે, પેલા પી લે !

એક જામે જૂમી જવાનુ હોય છે ભાયા 


હોય આખો વેવાર ફુગ્ગા સરીખો તો 

એક ફૂકે ફૂટી જવાનું હોય છે ભાયા  


દેહ આપનો સાથ ના દે તો હોસલો થી 

સાત સાગર કૂદી જવાનું હોય છે ભાયા


વાપરો, આખું હૃદય ભર્યું પ્રેમ મા દોસ્તો 

એમ કયાં એ ખૂટી જવાનું હોય છે ભાયા 


જોઈ લે, તું આવ્યો અહીં દુનિયા જોવા 

જગત આખું ઘૂમી જવાનું હોય છે ભાયા 



રેશમી હો કે સુતર પછી આપણે આખા 

તાતણામા જૂટી જવાનું હોય છે ભાયા 


જિંદગાની સ્મશાન સુઘી દોરશે તમને 

શ્વાસમાંથી છૂટી જવાનું હોય છે ભાયા 


રણ મળે કે ઢેફાં પછી ફરક શુ તથ્ય ?

મેળ પડે તો ઉગી જવાનુ હોય છે ભાયા






મોરબી પૂલ દુર્ઘટના 

તા : 31/10/2022 સમય સાંજના 6:40 કલાકે 


મચ્છુ પહેલા બંધ પછી તારો આ પુલ તૂટ્યો !

ભ્રષ્ટાચાર ફૂટયો કે પછી તારો કુદરત રૂઠ્યો ?


કોઈ મર્યા કોઈ ઘાયલ થયા

લોક રોઈ રોઈ પાગલ થયા 

હાય ! મોરબી તારા પાદરમાં 

જોને કેટકેટલા મારણ થયા !

મરશિયા ગાતાં લોકોનો હીબકે શ્વાસ ખુંટ્યો.

 મચ્છુ પહેલા બંધ પછી તારો આ પુલ તૂટ્યો !


કોઈ ફસાયાને, તો કોઈ ડૂબ્યા

કોઈ બહેનીના તો વીર છૂટયા

કોઈના પતિ, તો કોઈના જાયા

માતાયુના મોત પર આંસુ ફૂટ્યા

તહેવારોના દિવસોમા માતમનો ગોળો ફૂક્યો !

મચ્છુ પહેલા બંધ પછી તારો આ પુલ તૂટ્યો !


કોણે બાંધ્યો બંધ ને આ પૂલ ?

કોના પાપે જીવતર થયું ડૂલ ?

પાયામા શુ નાખ્યું હશે તમે કહો 

ક્યાં ગયું તથ્ય ને કોની થઈ ભૂલ ? 

બંધ ને પૂલ બાંધનારે લોકોનો વિશ્વાસ લૂંટ્યો.

મચ્છુ પહેલા બંધ પછી તારો આ પુલ તૂટ્યો !


તથ્ય



ગુપત ગોખમા બેઠા ગોરખ અલખ જગાવે 

જાગો સજનવા જાગો


હમમકાર છોડો, સુવાસે ઘૂટો, નિજનામ હંસલા

છે વેદ વાતુથી બાર્ય, મારુ કહ્યું તું માન હંસલા  

અધર તાલ બિરાજે નામી અનામી જાદુગરી 

અંતરમનથી નીરખ, બીજું તારે શું કામ હંસલા


નિરંકાર અવધુત અંદર અખંડ ધૂન મચાવે 

માણો સજનવા માણો 

ગુપત ગોખમા બેઠા ગોરખ અલખ જગાવે 

જાગો સજનવા જાગો


નાભિથી ઉઠી તે રૂદિયા કમળમા જુલા જુલે

કોશેટાનું કવચ તોડી જો પતંગા પાંખો ખોલે

નિર્મળ કહે ભજ ગોવિંદ ના કોઈ ગુરુની તોલે 

તથ્ય ઝણકાર જમાવે વો શબદ કશું ના બોલે 


જુગત જાણવા તથ્ય આસન અનંત લગાવે 

જાણો સજનવા જાણો

ગુપત ગોખમા બેઠા ગોરખ અલખ જગાવે 

જાગો સજનવા જાગો


તથ્ય 



દે દરીયાને હોંકારો !

ઘૂઘવાટ મારતા રત્નાકરને, ઉપાડી જઈ માથે,

દે દરીયાને હોંકારો !


બચવા કેવા ફાંફાં મારતો, હાવલા મારતો કાંઠે !

બહાદુરી બતાવજે જ્યારે, કોઇ હોય ના સાથે !

છોડને બધો ઠઠારો...


અંધારાના પગરવથી ડરીને, અજવાળાને શોધે,

અજાણ્યા સપનાથી ડરીને, શ્વાસ લેતો મોઢે !

દે આંખો થી ડારો...


અડીખમ બંધ દરવાજાને, માર પાટું ને ખોલ.

ગળું સરખું ખંખેરીને, સાવજ સરીખું બોલ.

દે ખુદનો વરતારો..


આખુ જગ ઉભશે સાથે, તથ્ય કરશે સહાય.

હિંમત ભેગી હોય સાથે તો ધાર્યું તારૂ થાય !

છો નહીં નોધારો…




ગાગાલગા ગાલગા 

કોઈ મળે પણ ખરા 

થોડા ઢળે પણ ખરા

હો લાગણી આંખમાં 

યત્ને ગળે પણ ખરા 

એને શૂળ વાગે તો 

આંસુ દડે પણ ખરા

એ યાદના કારવા  

પાછા વળે પણ ખરા 

સૂર્ય ડુબે ને પછી 

ચાંદો ચળે પણ ખરા 

એકલહુરા ખોરડે 

હેરા છળે પણ ખરા

ભેટો ખરા હેતથી 

શ્વાસ ભળે પણ ખરા

સાચો જ છે પ્રેમ તો 

ભેગા બળે પણ ખરા

પાડેલ ઘા જીભના 

ચાંઠા નડે પણ ખરા 

જીવતરની રેલના 

પાટા ખડે પણ ખરા

એવા હશે કામ તો 

પાણા દળે પણ ખરા

હો રણ મહી ઝાંઝવા 

તો ટળવળે પણ ખરા 

જો જાત હોમી હશે 

ખૂદા મળે પણ ખરા



ભિતર બાજત તુંબા 

અધર તલ પે સૂરજ જળુકે જળુંબા 

ભિતર બાજત તુંબા 

શબદ સમજ લે પલ મે ગગન વો પહુંચાયે

પવન સુમર લે દલ મે જગત વો દિખલાયે 

કવન મે નશા ચડત હૈ જૈસે પિયા કસુંબા 

                          ભિતર બાજત તુંબા 

રંગ ચડત હૈ પાવ મેં, વો મીરા જૈસે નાચે

સંગ લગત હૈ સંત કા, વો મોજુ મે રાંચે

સાકાર ખાકર લીખત રહા હૈ કોઇ ગુંગા

                         ભિતર બાજત તુંબા

જગ લગત હૈ માયા, મિટ્ટી લગત હે કાયા

જિનકે સર પર હો અલખ નામ કી છાયા

જીવન આશ જગાયે જૈસે સહરામે ભુંગા 

                           ભિતર બાજત તુંબા




કોળી સમાજ ને વિનંતી કરુ હાથ જોડી 

જ્ઞાતિ આપણી છે કોળી 

સાચો સેવક લ્યો ખોળી

બંધુઓને બંધ જૂઠી ગોળી

વેરઝેરને પી જાઓ ઘોળી 

શીદ કરો છો ચીકણું ચોળી 

મનાવજો તહેવારોને હોળી 

જ્ઞાતિના નામે ફે૨વો ના ઝોળી 

ગામેગામ બનાવો સંસ્કારી ટોળી 

કુરિવાજ અંધશ્રદ્ધા કાઢો ખોળી 

એણે આપણને નાખ્યા છે ડોળી 

શિક્ષણ સંગઠનને પીજો ઘોળી

અભણ રહી જીવન દેશો બોળી

ના કરો સમાજને કલંક ઢોળી

આપણી ધજા ધરમ ની ધોળી 

શું આપણી નાત છે મોળી ? 

ના આપણી જાત છે ભોળી 

જયાં જુઓ ત્યાં ઘરઘરની હોળી 

નશાની મહેફીલને આપણી ટોળી 

મટાડો ભાઈ હા કાયમની હોળી 

ચોકકસ વિકસે છેવાડાનો કોળી

સાહેબ કે સહુને બે હાથ જોડી 

પ્રેમથી બોલો ભાઈ હું છું કોળી



ભણીગણીને, હોશિયાર થઇને, વટથી કેજો હું કોળી 

સારૂ જીવતા શીખવાડે એવો સાહેબ લેજો ને ખોળી 

અંધશ્રદ્ધા ને વહેમો છોડો 

જંતર મંતરને તોડો

દોરાધાગા બાજુમાં મૂકી 

શિક્ષણ પાછળ દોડો 

સાનમાં સમજો ભાયા આપણી ધજા ધરમની ધોળી

ભણીગણીને, હોશિયાર થઇને, વટથી કેજો હું કોળી 

ખોટેખોટા બણગા ઠોકો માં

પાછળ જોઈને ચાલો

નશો છોડીને કામે લાગી જાવ 

તો કૃપા કરશે વાલો 

કોઇ ચડાવે એમ ચડશો ને, તો જીવતર નાખશો રોળી 

ભણીગણીને, હોશિયાર થઇને, વટથી કેજો હું કોળી

ભાઈભાઈમાં સબંધ તૂટયાં

ઘરના ભાગ પાડીને 

અભણ રહીને કરમ ફૂટયા

અંદરોઅંદર બાધીને 

બાજુમાં મૂકીદો ભઈલા આપણા ઘરેઘરની હોળી

ભણીગણીને, હોશિયાર થઇને, વટથી કેજો હું કોળી




સગપણ સગપણ.. મખમલ મખમલ 

મખમલ મખમલ..વધઘટ વધઘટ

વધઘટ વધઘટ..વળગણ વળગણ 

વળગણ વળગણ.. તરવર તરવર 

તરવર તરવર.. બચપણ બચપણ

બચપણ બચપણ.. અણઘડ અણઘડ

અનઘડ અનઘડ.. અનપઢ અનપઢ

અનપઢ અનપઢ.. સબઘટ સબઘટ

સબઘટ સબઘટ.. ઘટઘટ ઘટઘટ 

ઘટઘટ ઘટઘટ..અવસર અવસર

અવસર અવસર.. ગઢપણ ગઢપણ

 ગઢપણ ગઢપણ.. પતઝડ પતઝડ

પતઝડ પતઝડ.. દરપણ દરપણ

દરપણ દરપણ.. જલમલ જલમલ

 જલમલ જલમલ.. સમજણ સમજણ 

સમજણ સમજણ.. જળહળ જળહળ

જળહળ જળહળ.. જળહળ જળહળ



આવોને ભાયા બાબા સાહેબને કરીએ સલામ,

તન મન કરીએ ભીમને અર્પણ, 

જાન કરીએ ભીમને નામ.


હિમથી ઊંચો, બાબા આપનો આકાર.

દુનિયાના દેશોએ કર્યો આપનો સત્કાર.

ભણતરથી રવિ ઊગશે સોનાની સવાર,

બંધારણ ઘડીને કર્યો ભારતનો ઉધ્ધાર 


ભીમ કાજે ભાયા નિકળી પડો ખુંદો ગામે ગામ.

તન મન કરીએ ભીમને અર્પણ,

જાન કરીએ ભીમને નામ.


વાત ભલે જુદી સહુની અમે બનીશું એક, 

બંધુત્વ ને માનીશું અને બની જઈશું નેક.

સંઘર્ષ ગાથા ગાઈશું, કામ કરીશું અનેક.

સમાજ માટે જીવીશું, એજ અમારી ટેક. 


ભીમ વિચારમાં ખપી જનારા લોકને કરજો સલામ,

તન મન કરીએ ભીમને અર્પણ,

જાન કરીએ ભીમને નામ.


જયઘોષ લગાવી બુલંદ અવાજે બોલશું, 

જય ભીમ બોલીને અંધ શ્રદ્ધા ને તોડશું.

વિવાદમાં ફસાયેલા લોક-લોકને જોડશું, 

આપના વિચારો ઊપર જીજાનથી દોડશું.


આપોને વચન ભાયા, બાબા તમારા પૂરા કરીશું કામ.

તન મન કરીએ ભીમને અર્પણ,

જાન કરીએ ભીમને નામ.


તથ્ય - અતુલ બગડા




ચાલ દેશભક્ત હોવાનો દાવો કરીએ. 

સાવ સ્વદેશી ! ઘરે સોપારી, તમાકુ, ચૂનો લગાવી માવો કરીએ,

ચાલ દેશભક્ત હોવાનો દાવો કરીએ. 

માનવ ધર્મમાં ના માનશું 

આપણો ઈ સમજે ના મરમ

જ્ઞાન વિજ્ઞાનની જરૂર શું ?

એણે તો નેવે મૂકી છે શરમ 

સાવ સ્વદેશી ! અભણ રહીને વસ્તી વધારો ને ફુગાવો કરીએ, 

ચાલ દેશભક્ત હોવાનો દાવો કરીએ.

નાત જાત ને માનીશું 

સ્ત્રીની હોળી બાળીશું 

ગંગામાં ડૂબકી મારીશું 

મંતર તંતરને જાણીશું 

સાવ સ્વદેશી ! પાદરની દૈવીનાં નામે દોરા ધાગા ને તાવો કરીએ,

ચાલ દેશભક્ત હોવાનો દાવો કરીએ.

સપનામાં મોજું કરીશું 

જન્નતની ખોજું કરીશું

બેકારી વધશે તો ભાયા 

રસ્તા પર લોજું કરીશું 

સાવ સ્વદેશી ! બણગા ફૂકી વિશ્વગુરુ હોવાના દેખાવો કરીએ,

ચાલ દેશભક્ત હોવાનો દાવો કરીએ 

ભણશું ના ભણવા દેશું 

ઉધાર મા મોબાઈલ લેશું 

મન્નત જોને પૂરી કરવા 

માનતા અને જાતરામા જાશું 




દરિયો તથ્ય તડપાવે છે પ્રખર ધીખતો ધમકાવે છે

દરિયો તથ્ય તડપાવે છે.

ઉભા શઢને વિંખી ચુંથી ને આમ-તેમ કઈ ફંગોળે 

પથ્થર છાતી બેસારી દે એવો ચડ્યો છે હિલ્લોળે

વાવડો જીવને ફફડાવે છે

દરિયો તથ્ય તડપાવે છે 

હલેસાનું આયખું આખુંય ખાપવામાં વીત્યું 

ખલાસીનું જીવન અજાણ્યા કાફલામાં વીત્યું 

હાક-છાલક વલખાવે છે 

દરિયો તથ્ય તડપાવે છે

 ઘૂઘવાટાના મોજા ભયંકર સાંઢ બની જઈ ફુન્ગારે

લાકડયાળી છતમાં બળતો સુરજ બની જઈ અંગારે

ફીણ-ફીણ જન્માવે છે 

દરિયો તથ્ય તડપાવે છે

નેજવું કરી જોતા ઉભા ફાગણ ભૂખ્યા મરજીવા 

કિનારાની વાટે ઝૂરતા ખાંપણ બાંધ્યા કેસરિયા

માથું ખડક સાથે ભટકાવે છે 

દરિયો તથ્ય તડપાવે છે

મૌત ઝઝૂમ્યા ઝડબામાંથી બચવું કેમ કહી દો ?

મધ્યે ડૂબ્યા જીવતર માં પણ તરવું કેમ કહી દો ?

ભીતર કોઈક તો જગાડે છે 

દરિયો તથ્ય તડપાવે છે

સ્વયં ખોજનો વખત થયોને ત્યાં ગ્રહણ થયાં એંધાણ 

આયખાની ખેપ લઈને ક્યારે પહોચે મારાં વહાણ !

આ પાર-તે પાર વચગાળે છે 

દરિયો સત્ય શિખવાડે છે




ગાલ ગુલાબી તારા, વાળ કાળા ઘનઘોર સખી

મીઠડી મુસ્કાન તારી, મારા ચિત્તડાની ચોર સખી

આંખ અણીયાળી કાળી, 

હાથ દરિયાની લહેર 

ફૂલો જેવી ખૂબસૂરતી, 

રૂપ તારું ખુદા ની મહેર

રંગ ગોરો ને નાક ઘાટીલું હોઠ નારંગી લાલ સખી

વિશાળ ને પહોળું તારું ભાગ્યશાળી ભાલ સખી

આંગળીઓ તારી કમળકળી 

ને હથેળીમાં સૂરજ

કેળ સ્તંભ શા પગ ઘાટીલા 

જાણે સોનાની તું મુરત

કમર કમસીન હસીન ઘાયલ જગને કરતી સખી

ચાલ તારી મદમાતીને નદીની જેમ વહેતી સખી

વ્રક્ષ તારું હેતાળવુને 

મુલાયમ તારી કાયા સખી

જગસુંદરી લાગી મુજને 

વાહ કુદરતની માયા સખી

સેજ સરીખું જીવતી, ને અંધકાર તુજથી ડરે સખી

પાલવ તારો મમતાળુ ને તથ્ય ને ઉરમાં ભરે સખી



बुद्ध से बुद्धिष्ठ है मेरे दोस्तभाई

संत से सन्निष्ठ है मेरे दोस्तभाई 

अपने खुद के सूत की तरह शिक्षा देते है 

वही सच्चा जीवन जीने की दिक्षा देते है 

गुरु में वशिष्ठ है मेरे दोस्तभाईं 

संत से सन्निष्ठ है मेरे दोस्तभाई

प्रकृति के विद्यालय में तत्व शिखाते है 

वो जीने में सत्व और तथ्य शिखाते है

सभी में विशिष्ठ है मेरे दोस्तभाई

संत से सन्निष्ठ है मेरे दोस्तभाई

सभी प्रकार के छात्र को अध्ययन देते है

कविता नामक औषधि का मनन देते है 

इंसानों में श्रेष्ठ है मेरे दोस्तभाई

संत से सन्निष्ठ है मेरे दोस्तभाई

करूणा प्रेम और दिव्यता के पयगंबर है

अगाध, अमाप सितारों से बना अंबर है 

सर्व से वरिष्ठ है मेरे दोस्तभाई 

संत से सन्निष्ठ है मेरे दोस्तभाई




રચના


રંગ ભરી પિચકારીને તમે હોળીને બાળ્યાનો રંગ લગાવો,

પુરુષપણું જીતવા સ્ત્રીને સતી પંથે વાળ્યાનો રંગ લગાવો.

હશે એ દાનવ કે દેવ ખબર નથી, 

માનો સભ્યતાની ટેવ ખબર નથી.

સમાજ નો શું ગુન્હો હશે કહેશો ?

એજ બળે કેમ સદૈવ ખબર નથી.

કોઈ વિકૃત પરંપરાને સંસ્કૃતિ નામે ઢાળ્યાનો રંગ લગાવો,

રંગ ભરી પિચકારીને તમે હોળીને બાળ્યાનો રંગ લગાવો.

આ બઘું સાચુ હશે ? ખબર નથી. 

કોણે નજરે જોયું હશે ખબર નથી.

ઢોલને નગારા વચ્ચે સળગતા એનુ,

રુદન સંભળાયું હશે ? ખબર નથી. 

ભક્ત પ્રહલાદ નામે હિરણ્યાક્ષને ખાળ્યાનો રંગ લગાવો,

રંગ ભરી પિચકારીને તમે હોળીને બાળ્યાનો રંગ લગાવો.




શબદનાં સોદાગરોની વચ્ચે વા'લા 

મારુંય ગવાય એક ગીત 

મિઠપની માયા એવી રચું કે ભાયા 

સંસાર નું ચોંટી જાય ચિત્ત 


સાહ્યબી માં ફરતાં સૂરમાં ઓને કહો 

સુરોને ગોતી દયો આભથી 

છંદોથી છકેલા પ્યાલા છોડી ને જરા 

ગાયુંને વાળી દયો વાંભથી 

સૂરોને સુરાવલી વચ્ચે, આપણી દેહાંતી રીત... 


અડાબીડ જંગલમાં સાવજની ડણકું સંગ 

છેડી દો સુર સ્વાસ ખેંચીને

કેડ્ય માં બાંધેલા પાવાને લલકારો જરા 

ખડાયુંનાં વાંહા પર બેસીને 

બંધ કમરામાં કવિ ક્યાં સુઘી લખશો કવિત ?



મોર કળા કરીને ટહુકે, ટહુકે જંગલ ઝાડી. 

કોયલ મીઠી મઘ ટહુકે, ટહુકે આંબા વાડી. 

કુંજર નિરની છોળો ઉડાડે 

માતેલા સરવરમાં !

મસ્તી કરતા મદન સિંઘાડે 

ગુંજેલા ઉપવનમાં.

કલકલ કરતી સરયૂ કાંઠે હુંકે સિંહલ ભારી,

મોર કળા કરીને ટહૂકે, ટહુકે જંગલ ઝાડી.

પ્રાગડ થયે નીકળે રવિડો 

સાત અશ્વોની સવારી,

કાંઠે બેસી નીરખે હંસલો 

વાહ ! કુદરતની કિરદારી,

ટહુકા જેવું ગીત ગાતાં સોણા નરને નારી, 

મોર કળા કરીને ટહુકે, ટહુકે જંગલ ઝાડી.

ઝાકળ ઝીણી રાહ જોતી'તી 

કળીઓ ખોલે કમાડ, 

સુગંધ ધીમી ઘુમવા નીકળતી 

પગદંડી પરથી પહાડ. 

કલરવ કરતાં પંખી ટહુકે, ટહુકે ધડકન મારી,

મોર કળા કરીને ટહૂકે, ટહુકે જંગલ ઝાડી.




मैं भला हूं या बूरा तुमसे पूछा ?

मैं सुई हूं या धागा तुमसे पूछा ?

मैं अपनी मस्ती में रहता हूं, अपनी द्रष्टि से ठीक हूं 

मैं गरीब बस्ती में रहता हूं, अपनी सृष्टि में ठीक हूं 

मैं अबुध हूं या बुद्धा तुमसे पूछा ?

मैं भला हूं या बूरा तुमसे पूछा ?

मैं समुंदर का नाविक खुद की पतवार चलाता हूं 

मैं तूफान और उफानो को अपने अंदर समाता हूं 

मैं इंसा हूं या खुदा तुमसे पूछा ?

मैं भला हूं या बूरा तुमसे पूछा ?

मैं शहर के बीच की झोपडपट्टी में बसता फ़कीर हूं 

मैं कभी न सच होने वाली रूखे हाथो की लकीर हूं

मैं ईलम हूं या छूरा तुमसे पूछा ?

मैं भला हूं या बूरा तुमसे पूछा ?

मैं महल हूं प्राचीन सभ्यता को समेटे बंजर खडा हूं 

में महल हूं ताज से मुमताज को भेंटे बंजर खडा हूं 

में अलग हूं या जुड़ा तुमसे पूछा ?

मैं भला हूं या बूरा तुमसे पूछा ?




દરિયો મારા ગાલ પર નો તલ

તલ મલકે ને વરસે આખી જાત


પેરણ ની બાયું માં હલેસા ચડાવી ને 

છાતી માં ગવરાવું હું ખરવા

વહાણ જેવા સોણલા છૂટા મૂકી ને 

મારે ગાડરિયા માછલાં ચારવા


તળિયાના જંગલમાં લાગેલી આગ

એને પરણે ઓલા વાવડાની જાત


તલ મલકે ને વરસે આખી જાત..


ઘુઘવાટા મારતા ફીણ ફીણ થાતાં

ખારવણના રાતાચોળ વહાલ

ફુંગરાતા ભરતા ક્ષીણ ક્ષીણ થાતાં

મધમલિયા દરિયાના વહાણ


ઓલા ઓગળતા દૂર ક્યાંય એંધાણ

એમાં ખોવાતા અંતરિયાળ ભાન


તલ મલકે ને વરસે આખી જાત..


" તથ્ય "




પંપાળી પુત્રને પાલવમાં પોઢાડતી પ્રેમથી, 

મા માયાળું ને મમતાળું....


જન્મદાત્રી, જગદંબા, જગત જનની જાણી, 

મિતભાષી ને મીઠુડી મમતામયી એની વાણી. 

અભરખા અખિલ જગના આયખામાં આણી, 

સ્વપ્ન સૂતમાં સીંચવા તે સાગર સમ સમાણી. 


પાલવડે પરિવારને પોષતી કુશળ ક્ષેમથી, 

પંપાળી પુત્રને પાલવમાં પોઢાડતી પ્રેમથી.

મા માયાળું ને મમતાળુ... 


નરમાશ ની નિશાની એની નિર્મળા એનું નામ, 

કાંટા કવનના કાઢી એનુ કાયાકલ્પ કેરું કામ. 

           છાંયા શીતળ શમા સમ શુભાંગી એની છાંય, 

હેતાળવી હૂંફથી છોરુંના હૈયાંમાં ભરતી હામ. 


હાથે હીંચોળે હાલરડા હિલ્લોળતી હેતથી, 

પંપાળી પુત્રને પાલવમાં પોઢાડતી પ્રેમથી.

મા માયાળું ને મમતાળું…




ચક્રવાતી વાયરામાં ફંગોળાતી માતેલા દરિયાની વિળ,

કાંઠાના રહેવાસી બોલી ગયા મીણ !


ઘુઘવાટા સાંભળો, સંભાળશે કુદરતી આફત ના સુર,

વિકરાળ ભૂંડો વંટોળ, લોકોના મોઢેથી ઉડી ગયા નૂર.

મિજાજ ઘણા આકરા, અને ભયંકર જોયા માહોલ,

દયાળુ તું બાપલા તોય આટલો બધો કેમ થયો ક્રૂર ?


     ઉછળતા પાણીમાં રચાતી કેવી મોજાની ભયાનક ખીણ, 

ચક્રવાતી વાયરામાં ફંગોળાતી માતેલા દરિયાની વિળ,

કાંઠાના રહેવાસી બોલી ગયા મીણ !


મોત લઇ આવે છે ચક્રવાત જાણે ગાંડીવથી નીકળેલું તીર,

એ કરવાં માંડે જો વજ્રઘાત તો માનવીમાં ખૂટી જાય ધીર.

ધુમરતા પાણીમાં સૂસવાટા સામટામાં વાગતો મરશિયો ઢોલ,

તોય સામી છાતીએ લડી લેતો, કાળા માથાનો એકલ વીર.


વિકાસના નામે હરણફાળ દોડતાં પ્રકૃતિ થઈ ગઈ છે ક્ષીણ, 

ચક્રવાતી વાયરામાં ફંગોળાતી માતેલા દરિયાની વિળ,

કાંઠાના રહેવાસી બોલી ગયા મીણ !



ગાગા ગાલગા ગાલગાગા ગાગાલ લગાગા ગા

ખૂણે ખાચરે મંદિરોની વણજાર ધરાવે છે

માણસ એક ને દેવની ફોજ હજાર ધરાવે છે

ભૂખે મારતી જિંદગીની લાચારી અહી કેવી ?

પથ્થરો ની સામે માણસ થાળ ધરાવે છે

પેટ પોતાનું ભરવા માટે તો બાવો થઇ ને

કોઈ ટાલ તો કોઈ લાંબા વાળ ઘરાવે છે

કોઈ આમ તો કોઈ તેમ કર્મ કાંડ કરાવે છે

ધરમ નામે ધતિંગ ચલાવી ભરમાવે છે



થોડો તકરાર, પછી દરિયો છલકાય એવો પ્રેમ

બહેન હવે તું જ કે, મારે તારી વિના રહેવું કેમ ?


એક જ ક્યારી મા આપણે ખીલ્યા ને જીવ્યા

આવશે હમણા એવો થાય છે વારે વારે વ્હેમ


હાથ રેશે સુનો મારો હવે રાખડી વિનાનો પછી

મારા હૈયાના ખાલીપા ને સમજાવું જેમતેમ


આંખો ભીંજાતી ને ઘર આખુ રડે અનરાધાર

ચોધાર આંસુમા છલકાતી હેતથી વાવેલી વેલ


બહેન હવે તું જ કે, મારે તારી વિના રહેવું કેમ ?



તારું અણિયાળું નાક મીઠું પોપટિયું આંખ કાજરાયેલી કાળી

હોઠ રતુંબલ ગાલ મખમલી રૂપાળી હીરા મઢેલી જાણે થાળી

હેત ની ફૂલ ક્યારી ભરી સખી તુ સુંદરતા ની પરી

મીઠડું સ્માઈલ આપતી એના શ્વાસે સુગંધ ભરી

દુવા કરુ એની ખુશી ની ઈશ ને અગરબત્તી ધરી

ગુલાબ સમ કોમળતા જાણે સ્વર્ગની રૂપાળી પરી



આજ હું એક સુંદર પરી સાથે ફરી આવ્યો

લાગણી તેની સાથે હું એકમેક કરી આવ્યો


તેના ગુલાબી ગાલ પર ફિદા થઈ ને પછી

હૃદય મારું હું તેના હાથ માં ધરી આવ્યો


એની મુલાયમ કોમળ ત્વચા મારા ટેરવાથી

ઓળઘોળ થઈ થોડું હું સહેલાવી આવ્યો


અંગ ઉપાંગો એના જાણે રૂપાળા પરી જેવા

છાતી સુધી હું આંખોથી એને ભરી આવ્યો


એનું હાસ્ય જાણે સ્વર્ગનું સુખ મળે તેવું

ગળાડૂબ થાવ તેટલો પ્રેમ હું કરી આવ્યો


સપનું છે તેને પામી લઉં હૃદયનાં ઊંડાણથી,

તે સદા રહે તેવું ખુદા પાસે માંગી આવ્યો.


તેને જેટલું ચાહું, તેટલું ઓછું પડે છે "તથ્ય" 

ચીકુ ઉરના ફૂલો, હું તારા નામે ધરી આવ્યો




આવશો કેદી આંગણે બાબા પૂજવા મારે પાવ

બેટડા ભીમાં બાઈ ના જાયા પૂજવા મારે પાવ


સાલ અઢાર સો એકાણુ 

ને ચૌદ મી એપ્રીલ

મહુમા એનુ પારણું બંધાયું

સકપાલ ના સંતાન

દલિતો ના મસીહા ભાયા પૂજવા મારે પાવ

આવશો કેદી આંગણે બાબા પૂજવા મારે પાવ.


વિદેશમા ભણી ગણીને 

કર્યા લોકોના કામ

નોલેજ ઓફ સિમ્બોલ થી ઓળખે

સોના જેવું નામ 

        ઉદ્ધાર કરવા છોડી બાબા એ કુટુંબ કેરી માય

આવશો કેદી આંગણે બાબા પૂજવા મારે પાવ.


બંધારણનું કામ કર્યુ ને

દિલ્હી મા થયુ સન્માન 

આપણે સહુ વંદન કરીને 

આપીએ હ્રદય થી માન 

બાબા ના વખાણ ને કાજે ગીતડાં અતુલ ગાય

આવશો કેદી આંગણે બાબા પૂજવા મારે પાવ.




આંબેડકર થયા અવતારી

હો ભાયું મારાં આંબેડકર થયા અવતારી

હો બેનું મારાં આંબેડકર થયા અવતારી


ચૌદ મી એપ્રિલ અઢારસો એકાણું

સુબેદાર ના ઘરે થઇ ઉજાણી 

પછાત વર્ગમા જનમ ધરીને એણે

ભીમા બાઈ ની કુખ ઉજાળી 

કથા કહું ભીમરાવની તમે સંભાળો ને નરનારી

આંબેડકર થયા અવતારી

આ ધરતી માથે આંબેડકર થયા અવતારી

આંબેડકર થયા અવતારી

હો ભાયું મારાં આંબેડકર થયા અવતારી

હો બેનું મારાં આંબેડકર થયા અવતારી


અભ્યાસ માટે વિદેશ જઈ

દેશનું નામ ઉજાળ્યું

જાત હોમી બંધારણ ઘડ્યું

જાતી પણું છોડાવ્યું 

હવે તો જાગો નહિતર જીવરત થઇ જશે ભારી

કથા કહું ભીમરાવની તમે સંભાળો ને નરનારી

આંબેડકર થયા અવતારી

હો ભાયું મારાં આંબેડકર થયા અવતારી

હો બેનું મારાં આંબેડકર થયા અવતારી


પાણી માટે સત્યાગ્રહ કરી

સ્વમાન મા જીવતા શીખવાડ્યું 

કર્મ કાંડ નો વિરોધ કરી ને એણે

બુદ્ધ નું શરણ સ્વીકાર્યુ 

સમતા સમાનતાનું શિક્ષણ આપી ડૂબતી નાવને તારી

કથા કહું ભીમરાવની તમે સંભાળો ને નરનારી

આંબેડકર થયા અવતારી

હો ભાયું મારાં આંબેડકર થયા અવતારી

હો બેનું મારાં આંબેડકર થયા અવતારી


પરદેશ માં સ્થાપી મૂર્તિ 

નામના ખૂબ સારી

ખૂબ ભણી અને ડંકો દીધો 

દેશ ની કીર્તિ વધારી 

સાચુ જીવવા સંઘર્ષ કરજો ઉપદેશ એનો ભારી

કથા કહું ભીમરાવની તમે સંભાળો ને નરનારી 

આંબેડકર થયા અવતારી

હો ભાયું મારાં આંબેડકર થયા અવતારી

હો બેનું મારાં આંબેડકર થયા અવતારી





સોળે કળામાં મોહરી રે આથમતી સંઘ્યા

કેસર કણકણ ચોળી રે આથમતી સંધ્યા


ઉડતું ભાળ્યું અજવાળું 

પંખીના કલશોરમાં 

ગોધણ ગોં

દરે વાળ્યું 

ગોવાળે કંઇ જોરમાં 

ઊડે પંખીડાની ટોળી રે આથમતી સંઘ્યા 

જીવ વિસામો ખોળી રે આથમતી સંઘ્યા


ઘર તરફ પાછા વળ્યા

મહેનતુ મનેખ સઘળા

ભોજનિયા ચૂલે ચડ્યા

વ્યાળું રાંધતી સબળા

સ્નેહને હૈયામાં ઘોળી રે આથમતી સંઘ્યા 

સ્વર્ણ કળશથી ઢોળી રે આથમતી સંઘ્યા


ગાયુ દોશે બોઘરા માંડી

દુધની સરવાણી થાશે

ભેગાં મળી જમશે ભાંડુડા

હર ઘર ઉજાણી થાશે

ઇ મમતાળુ ને ભોળી રે આથમતી સંઘ્યા

દે આભ રંગે ડોળી રે આથમતી સંઘ્યા


મંત્રોના ઉચ્ચારણ સાથે 

નગારે વૈરાગ દેતી

દીપ સઘળા જલમલ ટાણે

સુરતાજી આલાપ દેતી 

શંખ નાદમાં ઝબોળી રે આથમતી સંઘ્યા

અલખ નિરંજન જોળી રે આથમતી સંઘ્યા


સૂર્ય જાશે સુવા જોને 

ચાંદો ઊગશે મોભે 

તારલિયા રમતું માંડશે !

આભે મજાના શોભે 

અબીલ ગુલાલે રોળી રે આથમતી સંઘ્યા

તથ્ય તમસની રંગોળી રે આથમતી સંઘ્યા


તથ્યની કવિતાઓ 3

 હાલો મારી બહેની.. હાલો મારી સૈયરું..

પોષણનું કામ આજ કરીએ ..સુપોષણ નું કામ આજ કરીએ..

આપણા તે કામમાં દસ પગલાંને અનુસરવું

જેનાથી બાળકો ને સુપોષિત કરીએ...


પહેલા તે પગલે જો માનવમિતી અગત્યની 

જેમા બાળકોની વજન ઊંચાઈ કરીએ..

                            સુપોષણ નું કામ આજ કરીએ..

બીજા તે પગલે ભૂખ નિરીક્ષણ અગત્યની 

બાલુડાના જમવાનો ઉત્સાહ જોઇએ...

                            સુપોષણ નું કામ આજ કરીએ..

ત્રીજા તે પગલે તબીબી પરીક્ષણ અગત્યની 

બાળુડાના આરોગ્ય ની તપાસ કરીએ...

                            સુપોષણ નું કામ આજ કરીએ..

ચોથા તે પગલે નક્કી સારવાર અગત્યની  

આ પગલા ને ખુબ મહત્વનું ગણીએ..

                            સુપોષણ નું કામ આજ કરીએ..

પાંચમા તે પગલે પોષણ સારવાર અગત્યની 

બાળુડાને પોષણ બાલશક્તિ આપીએ...

                            સુપોષણ નું કામ આજ કરીએ..

છઠા પગલે પોષણક્ષમ દવાઓ અગત્યની 

જેમા પોષક તત્વોની દવાઓ આપીએ...

                            સુપોષણ નું કામ આજ કરીએ..

સાતમા પગલે આરોગ્ય શિક્ષણ અગત્યનું 

જેમા વાલીઓ સાથે પરામર્શ કરીએ... 

                            સુપોષણ નું કામ આજ કરીએ..

આઠમા પગલે બાળકનું ફોલોઅપ અગત્યનું 

જેમાં બાળુડાની સાચી સાંભળ લઇએ...

                            સુપોષણ નું કામ આજ કરીએ..

નવમા પગલે ડીસચાર્જ પ્રોસેસ અગત્યની 

બાળુડાનું આરોગ્ય સુનીચિત કરીએ.... 

                            સુપોષણ નું કામ આજ કરીએ..

દસમા પગલે 6માસના ફોલોઅર્સ અગત્યના

બાળક કુપોષણ માંથી સુપોષિત કરીએ... 

                            સુપોષણ નું કામ આજ કરીએ..

ચાલો મારી બહેની.. ચાલો મારી સૈયરું 

સર્વાંગી વિકાસનું લક્ષ હાંસિલ કરીએ.. 

કુપોષણ પર કામ આજ કરીએ..સુપોષણ નું કામ આજ કરીએ..



સીએમનો કાર્યક્ર્મ આવ્યો આંગણવાડીમાં રે લોલ 

જેમાં બાળકોનું કુપોષણ દૂર થાય જો..

આ કાર્યક્ર્મમાં 10 પગલાં અતિ મહત્વના રે લોલ..


એનાં પેલા તે પગલે માનવમિતી થાય છે રે લોલ 

જેમા બાલુડાનું વજન ઊંચાઈ મપાય જો...


બીજા તે પગલે ભૂખ નિરીક્ષણ થાય છે રે લોલ 

બાલુડાના જમવાનો ઉત્સાહ જોવાય જો..


ત્રીજા તે પગલે તબીબી પરીક્ષણ થાય છે રે લોલ

બાળુડાના આરોગ્ય ની તપાસ થાય જો...


ચોથા તે પગલે સારવાર નક્કી થાય છે રે લોલ 

આ પગલું ખૂબ અગત્યનુ ગણાય જો...


પાંચમા તે પગલે પોષણ સારવાર થાય છે રે લોલ 

પોષણમાં બાલશક્તિ અપાય જો...


છઠા પગલે પોષણની દવાઓ અપાય છે રે લોલ

પોષક તત્વોની દવાઓ અપાય જો...


સાતમા પગલે આરોગ્ય શિક્ષણ અપાય છે કે લોલ 

વાલીઓ સાથે ચર્ચા ઓ થાય જો..


આઠમા પગલે બાળનું ફોલોઅપ લેવાય છે રે લોલ

બાળુડાની સાચી સાંભળ લેવાય જો..


નવમા પગલે ડીસચાર્જ પ્રોસેસ કરાય છે રે લોલ 

બાળુડાનું આરોગ્ય સુનીચિત કરાય જો..


દસમા પગલે 6માસના ફોલોઅર્સ લેવાય છે રે લોલ 

બાળક કુપોષણ માંથી સુપોષિત થાય જો..


સર્વાંગી વિકાસ નો લક્ષ હાંસિલ થાય છે રે લોલ 

બાળક માટે મહત્વ નું કાર્ય ગણાય જો..


दूर रहना ये फैसला आसान नहीं था 

कौन कहता है मेंरा नुकसान नहीं था 

रहने को मिला एक सोने का पिंजर 

दो दिल मिले ऐसा मकान नहीं था 

मिले थे पंख भी खुदा की रहमत से 

उड़ने के लिए खुला आसमान नहीं था

तुम खुल के कहती आ जाओ सनम 

यही बोलने पर कोई लगान नहीं था 

मैं भी दौड़ के लिपट जाता तुम्हे काश

बिना बुलाए आऊ वो सम्मान नहीं था 

___ तथ्य



क्या मेरे लिए भी कोई रोयेगा ?

क्या मुझे कोई याद करेगा ?

पता नहीं

बस एक इच्छा अपनी भी है

देखना चाहता हूं,

दूसरो की नजर में 

मेरी एहमियत क्या हैं ?

सचमुच कितने लोग चाहते है मुझे ?

पर हिम्मत नहीं कर सकते,

बोल नही सकते ।

और कितने चाहने का फरेब करते है ?

जो चहरे पे मुस्कुराहट का मोहरा पहने घूमते हैं ।

वो लोग जो अंदर से अनसुलझे है,

वो लोग जो आग तो है लेकीन 

अनसुलगे है 

बस यहीं सवालो को ढूंढना है 

अब बातो से काम नहीं चलेगा मेरे दोस्त 

तुम्हे भी कहेना होगा

क्या तुम मेरे लिए रो सकते हो ?


ખુદા અને બુદ્ધ છે મારા પિતા

અંતરમનથી શુદ્ધ છે મારા પિતા

લાગતા કઠોર પણ ઉપર છલ્લા

ભાવથી સમૃદ્ધ છે મારા પિતા

વેદ વાંચુ કે પુસ્તકો હજારા

જ્ઞાનથી પ્રબુદ્ધ છે મારા પિતા

સાવ સાદા લાગે પણ અનુભવે

શિવ સમાન રુદ્ર છે મારા પિતા

વચન વિવેકી ને અડગ લાગતા

અસત્યના વિરુધ્ધ છે મારા પિતા

એમ હારે તો જીવ દઇ દે "તથ્ય"

સ્થિતિ સામે યુદ્ધ છે મારા પિતા



लोग कहते है आपकी इतनी अच्छी मुस्कान क्यों है ?

क्योंकि मैंने कभी भी अपने दर्द की नुमाइश नहीं की,

जिंदगी में जो भी मिला सब कबूल किया

कभी भी किसी चीज की फरमाइश नहीं की

बहुत मुश्किल है समझ पाना मुझे क्योंकि 

मेरे जीने का अंदाज सबसे अलग है

जहा जो भी मिला सब अपना लिया मैंने.

जो नहीं मिला उसकी ख्वाइश नहीं की मैंने.

माना की ओरो के मुकाबले कुछ ज्यादा नहीं पाया मैंने !

पर खुश हूं की अपनी नजर में कभी गिरा नहीं हूं,

किसी और को गिरा कर अपने को उठाया नहीं मैंने.

शायद इसीलिए लोग कहते है 

आपकी मुस्कान बहुत अच्छी है..




कोई गाव में रहता है

कोई छाव में रहता है

कोई खुश है जिंदगी से

कोई तनाव में रहता है


ना इबादत में कमी थी 

ना शहादत में कमी थी

कोई स्वभाव में रहता है 

कोई सुझाव मै रहता हैं


मुग्ध है कोई जज्बातों में

व्यस्त है कोई शरारतों में

कोई लगाव में रहता है

कोई अभाव में रहता है 


कोई उठाता दधी सर पे

कोई जुकाता सर दर पे

कोई नाव में रहता है

कोई पाव में रहता है


खूबी है यहां सभी की

ये कलाकारी है नबी की

कोई दबाव में रहता हैं

कोई बहाव मैं रहता हैं 


ગાલગાગા લગાગા ગાગાલગા લગા

मै मानव का सत्य हूं मै संविधान हूं

मै अतुलन तथ्य हूं मै संविधान हूं 


मैं कहानी किसी दरिद्र की सुन लो 

में कथा हूं कथ्य हूं मैं संविधान हूं 


मैं अहिंसा परमो धर्म मै संघ शक्ति 

मैं सनातन बुद्ध हूं मैं संविधान हूं 


मैं पवित्र ज्ञान और बहती धारा हूं 

मैं नीर सरल शुद्ध हूं मैं संविधान हूं


मै हर विचारों को समेट के बैठा हूं 

मै पुरातन समृद्ध हुं में संविधान हूं 




होली खुद जली होगी या जलाई गई होगी ?

क्या उन्होंने बहन की चिता जलाई होगी ?


मुझे वो विचारधारा आज भी समझ नहीं आई 

एक स्त्री को जला कर खुशियां मनाई होगी ?


खुद स्त्रीया निकल जाती है यहां रंग लगाके 

हाली को जलाने उन्हें शामिल कराई होगी ?


हकीकत हाली गुनाहगार थी या ओर बात थी ?

कोई प्रथा स्थापित करने स्त्री को जलाई होगी 


अपने अस्तित्व को बचाने कुछ भी कर सकते है 

एक जात दूसरी जात पे हावी होती दिखाई होगी 


अंधश्रद्धा के नाम या कोई विचारधारा पर

एक स्त्री सतीत्व के नाम जमी में समाई होगी


यहां पुरुष प्रधान समाज व्यवस्था को चलाने

क्या स्त्री ने खुद गुलामगिरी अपनाई होगी ?


क्यों पत्थर के साथ शादी का रिवाज बनाके

अपनी हवस मिटाने देवदासी बनाई होगी ?


एक स्त्री को फसाने कपट की सेज बिछाके 

उस विदुषी अहिल्या को शिकार बनाई होगी


एक से ज्यादा वासना को मिटाने के लिए 

पुरुष ने बहुपत्नी प्रथा को अपनाई होगी


खुद की शक्ति का प्रदर्शन करने के लिए 

कोई अबला नारी पे अपनी शक्ति जताई होगी 


किसी परंपरा के नाम पर या पाखंड पर तथ्य

उसे बड़ा होने से पहले दूध मैं डुबोई होगी 





જય જય ગરવી ગુજરાતનો જય હો,

હું ગુજરાતી છોરો, મારા ગરવા ગુજરાતનો જય હો.


કચ્છનું વાગડ, ખેડાનું રળિયામણું ચરોતર,

કાનમનો કપાસ અને પાંચાળમાં તરણેતર.

દરિયાકાંઠાની નાળિયેરી અને બન્નીના ઘાસનો જય હો..

હું ગુજરાતી છોરો, મારા ગરવા ગુજરાતનો જય હો.


ડુંગરે થતાં ડાયરા જ્યાં પ્રભુને કરાય યાદ 

સદાવ્રતની રોટી જ્યાં હરિહરનો પડાય સાદ 

માયાળુ માણસોના કાઠીયાવાડી આવકારનો જય હો..

હું ગુજરાતી છોરો, મારા ગરવા ગુજરાતનો જય હો.


ચોટીલામાં ચામુંડ અને પાવાગઢની કાલી,

દાતારીમાં દાતાર, બહુચરમાં પડાય તાલી. 

સોરઠનાં અલગારી સંતો ગરવા ગઢગિરનારનો જય હો..

હું ગુજરાતી છોરો, મારા ગરવા ગુજરાતનો જય હો.


અંજારની તલવાર, સતી સતિયાની મજાર,

આપણી એકતાનાં પ્રતીક લોખંડી સરદાર.

શૂરવીરોની ભૂમિનાં પાળિયાની વણજારનો જય હો.

હું ગુજરાતી છોરો, મારા ગરવા ગુજરાતનો જય હો.


દ્વારિકામાં કાનો અને સોમનાથમાં શંકર.

ધરા કેવી મજાની એમાં કંકર એટલા શંકર.

નર્મદા, તાપી, સાબરમતીનાં હજારો ઘાટનો જય હો..

હું ગુજરાતી છોરો, મારા ગરવા ગુજરાતનો જય હો.


કાળિયાર, ઘુડખર, રીંછનું અભયારણ,

ડોલ્ફિન દરિયામાં ફરે રાખી હૈયાધારણ. 

યાયાવરનો વિસામો એવા નળ સરોવરનો જય હો.

હું ગુજરાતી છોરો, મારા ગરવા ગુજરાતનો જય હો.


ડાલામથ્થાનું ઘર રૂડું ગીર કાંઠાનું જંગલ.

વાડિયુંની મોજ અને જંગલમાં કરે મંગલ 

ચટાકેદાર ભોજનના જબરા જજબાતનો જય હો..

હું ગુજરાતી છોરો, મારા ગરવા ગુજરાતનો જય હો.


ખાવાનાં શોખીન અને મેળાનાં માણીગર,

વારને તહેવારે ગવાતાં ગરબાના કારીગર

સોહામણાને રૂપાળાં એવા નમણા નરનારનો જય હો

હું ગુજરાતી છોરો, મારા ગરવા ગુજરાતનો જય હો.


દયાળુ સ્વભાવ અને ઔષધના જાણીગર

કંદરામાં ઘૂમતા ફરતા ધમાલના કારીગર 

સંસ્કૃતિનાં રક્ષક આદિવાસી ડાંગ દરબારનો જય હો.

હું ગુજરાતી છોરો, મારા ગરવા ગુજરાતનો જય હો.


ભજનનાં આરાઘક અને સત્ય ના સંવાદક,

કીર્તન ગરબી રાસ અને શબ્દના અનુવાદક. 

જીવણના ભજનો અને નરસૈંયાની કરતાલનો જય હો.

હું ગુજરાતી છોરો, મારા ગરવા ગુજરાતનો જય હો.


ગુજરાતી એટલે કલાનાં કસબી કારીગર.

ગુજરાતી એટલે મસ્ત મજાના માણીગર 

ગરીબ પણ દિલદાર મારા રજવાડી ઠાઠનો જય હો.

હું ગુજરાતી છોરો, મારા ગરવા ગુજરાતનો જય હો.


વેપાર, વાણિજ્ય, રાજકારણમાં આગળ

વાતુ કરે એવી જાણે ઉપાડી લેશે વાદળ.

હુ અતુલ બગડા મારા કાવ્યની શરૂઆતનો જય હો.

હું ગુજરાતી છોરો, મારા ગરવા ગુજરાતનો જય હો.

તથ્ય 


ગાલગા ગાળગાગા ગાળગા 

વાતને ધારવાનું બંધ કર 

યુદ્ધને ખાળવાનું બંધ કર 


મૌત છે આખરી સ્વીકાર તું 

જીવને મારવાનું બંધ કર 


શ્વાસ છે ત્યાં સુધી તે બોલશે 

લાશને શણગારવાનું બંધ કર 


છો નિડર આવ લે બહાર તું 

આંખથી ડારવાનું બંધ કર


બાધવા દે પૂરતી તાકાત થી 

બચાવવા વારવા નું બંધ કર 



તમે મારા હૈયા કેરો હાર... 

એ જી..ગુરુજી મારા 

તમે મારા હૈયા કેરો હાર.. હો ગુરૂજી મારા

સ્વાત્યુ રે વરસે તો મોતીડા પાકે હોં જી 


મનડું મારૂ ચંચળ મીઠી નાર (૨).. હો ગુરૂજી મારા 

સ્વામી રે બની ને કોડ મારા પુરો હોં જી 


શીલ ધાગો ને તનનું ખમીસ (૨).. હો ગુરૂજી મારા 

સતના દોરાથી જીવતર મારૂ સિવો હોં જી


ડગલે પગલે તેગ કેરી ધાર (૨).. હો ગુરૂજી મારા 

એમાં ધારણાનું આસન તમે લાવો હોં જી 


ધીરજ ધરી છોડોને હથિયાર (૨).. હો ગુરૂજી મારા 

માયા રે છોડીને હરિ ગુણ ગાવો હો જી


ગોવિંદ ચરણે તથ્યની જુબાન (૨).. હો ગુરૂજી મારા

અલખનાં ઓથે રે જીવતરને તારો હો જી.


હૈયુ મારું કેતું 

વાયુ જેવું વેતું 

મોત કેવું થાતું 

વેંત વેંત નું છેટું

જાણ ભેદુ જાણે 

ખરું મારું બેટું

પૂછ પકડી ચાલે 

હું તું સાચું ઘેટું ?

રંગ છોડી દઈને

દોરો હૈયામાં ટેટૂ 

તું કહે તો તથ્ય 

સાચું આવીને ભેટું ?


मैं कुछ बाते बताना चाहता हूं 

मैं तुम्हे दिलसे लगाना चाहता हूं 


जो किए तुमसे अनजाने में वादे 

मैं वही वादे निभाना चाहता हूं 


इत्ता डूब जाऊं की उभर ना सकू 

मैं खुद हस्ती मिटाना चाहता हूं 


आ दोस्त गले लग जा बेताबी से 

मैं तुम्हे तुमसे मिलाना चाहता हूं 


जी नहीं सकता सांसों के बिना 

मैं यही खुदासे जताना चाहता हूं 


नाव लेकर निकला उस पार जाने 

मैं सभी दुरिया मिटाना चाहता हूं 


आवारा घूमता रहता हू इसीलिए 

मैं जूठ सबको दिखाना चाहता हूं


मैं खुदसे खुद मिलना चाहता हुं 

मैं अपने पैर पे चलना चाहता हुं 


तुमको खुद से मिलाना जानता हुं 

खुद के पैर पे चलाना जानता हुं 





હું ભોજ ગામનો રહેવાસી, હું છું અસલ ગુજરાતી 

હું વાત કહું છું વિશ્વાસી, હું છું અસલ ગુજરાતી


માથે બાંધતો પાઘડી મોઢે મબલખ મૂછો

પંથ અજાણ્યા પ્રવાસી સરનામું તો પૂછો


એતો હરીહરનો સાદ પાડતો સોરઠ ઘરાનો વાસી 

હુ વાત કહું છું વિશ્વાસી, હું છું અસલ ગુજરાતી


સંતોની આ ભોમમાં કાયમ જાગતો ધુણો

દુઃખી માટે રુદિયાનો ભીંજાતો ક્યાંક ખૂણો 


અલખ નિરંજન નાદ સાથે મોજું લૂંટતો ગિરનારી

હુ વાત કહું છું વિશ્વાસી, હું છું અસલ ગુજરાતી


ઝાડેઝાડમાં જીવતો ને ડુંગરાઓ ભમતો 

મીઠું ગાતા ઝરણાં સંગે દેવ ભુમિને નમતો


ઊજળા કદાવર શક્તિશાળી નમણા નર ને નારી 

હુ વાત કહું છું વિશ્વાસી, હું છું અસલ ગુજરાતી


વનરામાં ગાયું ચરાવી સાવજ સંગે રમતો

ભોળો હું ગામડિયો મેમાન જમાડી જમતો 


દ્વારકાનો નાથ બિરાજે સાથે ભોળિયો અવિનાશી

હું વાત કહું છું વિશ્વાસી, હું છું અસલ ગુજરાતી 


જંગલ વચ્ચે રહેતો એ કંદ મૂળને ખાતો 

હૈયા હૈયા કરતો એતો ગીત મધુરા ગાતો


જોડીયા પાવા વગાડું હું છું ઉપવનનો રહેવાસી

હું વાત કહું છું વિશ્વાસી, હું છું અસલ ગુજરાતી 


જડીબુટ્ટીનો આવાહક વનદેવતા ગણાતો 

ઝાડ પાન ને પશુ પક્ષી સંગાથ એનો નાતો 


હું જંગલનો રહેવાસી, હુ મૂળનિવાસી વનવાસી

હું વાત કહું છું વિશ્વાસી, હું છું અસલ ગુજરાતી


ડુંગરાની ટોચેથી નદીયું ખળખળ વહેતી

તાપી મહી નર્મદાની કથા સઘળી કહેતી


કંકર એટલા શંકર એવી ધર્મધજાની બલિહારી 

હુ વાત કહું છું વિશ્વાસી, હું છું અસલ ગુજરાતી


પર્વતોના શિખરેથી ધર્મધજાઓ ફરકતી 

વિકાસની ગાથા અમારી એકતામાં રહેતી


ગાંધી સરદારને મોદીજીનાં જીવન થયાં અવતારી

હું વાત કહું છું વિશ્વાસી, હું છું અસલ ગુજરાતી


કચ્છ જોશો તો કે'શો કે વાહ ગુર્જરી ભુમિ

અંજારની તેગ ચમકારે લેજો ધરાને ચૂમી


હડપ્પાની સભ્યતાને તો સફેદ રણમાં શણગારી

હું વાત કહું છું વિશ્વાસી, હું છું અસલ ગુજરાતી


માલધારીઓના આવકારે જીવ જાશે જુમી

ખાનદાનીને જોવા તમે ગુજરાત લેજો ધુમી

 

રત્નાકર જેના ચરણ પખાળે જુઓ દેશનાં વાસી 

હું વાત કહું છું વિશ્વાસી, હું છું અસલ ગુજરાતી


જેનાં સંઘ પદ યાત્રામા ભારત આખું ફરતા

શ્રેષ્ઠીઓ તો જય જીનેન્દ્ર શરૂવાતમાં કહેતા 


ખુલ્લાં પગે ભ્રમણમાં કરતા આ દિગંબર વિશ્વાસી 

હું વાત કહું છું વિશ્વાસી, હું છું અસલ ગુજરાતી


મહાવીરના સુવિચારોમા ભાઈ ચારા વહેતા 

ફૂલકુમળા દેહધારીઓ કષ્ટો સઘળાં સહેતા 


જીતેન્દ્રિય કહેવાતા રહેતાં આજીવનના ઉપવાસી

હું વાત કહું છું વિશ્વાસી, હું છું અસલ ગુજરાતી


ઈશ્વર અલ્લાહ જૈનોની સાથે પ્રાર્થના થાય

મોજુ ભૂખ્યા માનવીનાં મેળા મીઠા ભરાય 


કલા કસબીની ભજનમંડળી સંગીત થઇને વહેતી 

હું વાત કહું છું વિશ્વાસી, હું છું અસલ ગુજરાતી


વિશ્વના દેશોની વચ્ચે હેતના તારને બાંધે 

વેપારમાં ગુજરાતીઓનું નામ અનેરું ગાજે 


ગુજરાતના હીરાની ચમક જગભરમાં વખણાતી 

હું વાત કહું છું વિશ્વાસી, હું છું અસલ ગુજરાતી


શૂરવીરોની ભોમકાની ગાથા અનેરી રચાય 

કાવ્ય આ ગુજરાતનું ગાતાં મન મારૂં હરખાય


હું વાત કરૂ છું સાચી લ્યો આપુ તથ્યની જુબાની

હું ભોજ ગામનો રહેવાસી, હું છું અસલ ગુજરાતી 

હું વાત કહું છું વિશ્વાસી, હું છું અસલ ગુજરાતી




આપણા ગરવા ગુજરાતની તાળી પાડો રે લોલ

આપણા ગરવા ગિરનારની તાળી પાડો રે લોલ


પાવાગઢની કાળકા મોરાગઢની મોમાઈ

રાજપરાની ખોડલ ગંગાસતીને પાનબાઈ 


ચોટીલાવાળી ચામુંડમાતની તાળી પાડો રે લોલ

આપણા ગરવા ગુજરાતની તાળી પાડો રે લોલ


વીરપુરમાં જલારામ પરબમાં દેવીદાસ

બગદાણા સીતારામ વસે છે આસપાસ 


આપણા સંતોના હરિહરની તાળી પાડે રે લોલ

આપણા ગરવા ગુજરાતની તાળી પાડો રે લોલ


દ્વારિકામાં કાનોને સોમનાથમાં શિવજી

કચ્છડામાં સાહેબને દાતારના પિરજી 


આપણા પટોળાની ભાતની તાળી પાડે રે લોલ 

આપણા ગરવા ગુજરાતની તાળી પાડો રે લોલ


મીરાંના ભજનોને કલાપીની ગઝલો 

સુન્દરમ્ ના ગીતોને રાજાના મહેલો 


આપણા નરસૈની કરતાળની તાળી પાડો રે લોલ

આપણા ગરવા ગુજરાતની તાળી પાડો રે લોલ


રાષ્ટ્રપીતા ગાંધીજીને ઝવેરચંદ મેઘાણી

તરણેતરનો મેળોને ગુજરાતની વાણી  


મારા લોખંડી સરદારની તાળી પાડો રે લોલ 

મારા ગરવા ગુજરાતની તાળી પાડો રે લોલ


બાજરાનો રોટલો સાથે લાડુની ઉજાણી 

સૌ વખાણે આપણા ભોજનની થાળી 


આપણા ગિરનાં સાવજની તાળી પાડો રે લોલ

આપણા ગરવા ગુજરાતની તાળી પાડો રે લોલ


સિધ્ધરાજના શાસનમાં સોનેથી શણગારી 

વાવ તો ગળાવે જોને પાટણ કેરી રાણી


આપણા ગરવા ઈતિહાસની તાળી પાડો રે લોલ

આપણા ગરવા ગુજરાતની તાળી પાડો રે લોલ

તથ્ય


તથ્યની કવિતાઓ 2

 

सुन सुन रे सुन एक कहानी 

एक थी रानी एक था पानी 

भीतर बाहर पानी ही पानी

जगमें सबका जीवन पानी


पानीमें भीगीथी दो जवानी 

सुन सुन रे सुन एक कहानी 


घनघोर घटा छाई हुई थी 

मन चालाकी बसाई हुई थी 

कौन किसे पहले भिगोए ?

कौन किसे पहले संजोए 


करते रहे दोनों मनमानी 

सुन सुन रे सुन एक कहानी


बारिश ने युक्ति लगाई थी 

ताप से काया जलाई थी

धुवां बनके उड़ा अम्बर पे

बसेरा किया था गब्बर पे


वहां जा पहुंचा अभिमानी 

सुन सुन रे सुन एक कहानी


घटा बनके घूम रहा था 

धराको देख झूम रहा था

उसने देख लिया वो फूल 

लगा बरसने हुआ मशगूल


जैसे लगता था वो दानी 

सुन सुन रे सुन एक कहानी


सुंदर कली नाजुक नाजुक

दुनिया देख होतीथी भावुक

आंखे उसकी गहरा समुंदर

जिसे मिले अपना मुकद्दर 


उसने भी तो मनकी ठानी

सुन सुन रे सुन एक कहानी


दोनों आपस भिगोए हुए 

सुंदर सपने संजोए हुए 

दोनों हंसे और दोनों रोए

अपने अतीत में खोए हुवे 


दोनों ने दी थी कुरबानी 

सुन सुन रे सुन एक कहानी


बारिश में भी तप किया था 

उसी नामका जप किया था 

कौन किसे बहा ले जाए ?

कौन किसे खुद में समाए 


जितनी सुंदर इतनी सयानी 

सुन सुन रे सुन एक कहानी


तनकी गरमी बहती रही थी 

जुबा सबकी कहती रही थी 

तथ्य ने सच बात कही थी 

राधा मीरा बन जूम रही थी 


कान्हाके प्रेम में हुई दीवानी 

सुन सुन रे सुन एक कहानी


तेरी याद में फूट फूट के रोना मेरी तमन्ना हैं 

तुम्हे चाहते हुवे खुदको खोना मेरी तमन्ना हैं

 

मेरी तमन्ना हैं की तुम्हारी आंखों मैं जी लू 

मेरी तमन्ना हैं की तुम्हारी बाहों में मर लूं 

मैं क्या करूं जो तुझे पसंद आ जाए बता 

मेरी तमन्ना हैं की तुम्हारी सांसों में बस लूं 


तुम्हारे लिए खुदको संजोना मेरी तमन्ना हैं 

तुम्हे चाहते हुवे खुदको खोना मेरी तमन्ना हैं


मेरी तमन्ना है की तुम्हे खूब जी भर के देखूं 

मेरी तमन्ना हैं की तुम्हे जान से ज्यादा चाहूं 

मैं क्या करूं जो तुझे पसंद आ जाए बता 

मेरी तमन्ना हैं की तुम्हे खुदसे बार बार मांगू 


तुम्हारे लिए ही हरवक्त मरना मेरी तमन्ना हैं 

तुम्हे चाहते हुवे खुदको खोना मेरी तमन्ना हैं



હો શ્યામ તને વ્હાલું છે મોરલાનું પીછ

હો શ્યામ તને સંભળાવું પ્રેમ કેરા ગીત 

તારા પીછામા આકાશી રંગ 

તારા માથામાં વાદળિયું સંગ 

હો શ્યામ તારી બંસીમાં વાગતું સંગીત 

હો શ્યામ એમાં રંગાયા પ્રેમ કેરા ગીત

તારી માટે મઢુ તુંલસીનો હાર

મોહન મારી સૃષ્ટિનો આધાર

હો શ્યામ તારી મીરા રટે છે તારુ નામ 

મારા રુદિયા માં આવી વસો ઘનશ્યામ 

વ્હાલા ચરણમાં ચોટ્યું ચિત 

હો શ્યામ તું છે મીરાનો મીત

તારી બંસીની ધૂનથી હું થઈ ઘાયલ,

કાન્હા તારું નામ પુકારે મારા પાયલ

નયન બંધ કરતાં દેખાય તું 

સપનામાં પણ સાકર થાય તું 

હો શ્યામ એમાં રંગાયા પ્રેમ કેરા ગીત,

વેણુ રે વગાડે ને, વહે છે પ્રેમની પ્રીત।

કાદંબ છાંયે રમે ગોપીયુ સંગે 

પ્રેમ વણાયો શ્વાસમાં ને અંગે

શ્યામ તારા ચરણમાં શરણ હું માગુ 

શ્યામ તારી ભક્તિમાં અવીરત જાગું 

અખંડ પ્રેમનો તું દરિયો અદભૂત,

હો શ્યામ, તું છે જીવનું મુક્તિસૂત

ભક્ત કહે તારૂ વચન છે અમુલ્ય વારસો

ત્યાગી ભોગવી જાણો એવું જો ધારશો 

શ્યામ તું જીવનનો છે આશરો,

ભય ભંજન ભયના બધાના હરો

સાંજ પડે પછી તારી યાદ વહે છે મનમાં

શ્યામ, તું વસે છે મારા જાપને ધ્વનિમા

વેણુ વગાડે જે વખતે શ્યામ,

ભક્તોને ભેંટી મળે પરમધામ

હો શ્યામ તને વ્હાલું છે મોરલાનું પીછ

હો શ્યામ તારું નામ રટુ છું હું રાતદિન 

અંતે પણ મારા મોઢે હોય તું,

શ્યામ મારો, સદા હૃદયે રે તું 

હો શ્યામ તને વ્હાલું છે મોરલાનું પીછ

હો શ્યામ તને સંભળાવું પ્રેમ કેરા ગીત


પીળા પાનની દશાને સમજતો થયો છું 

ત્યારથી વગર આગે હું સળગતો થયો છું

જોયા દુનિયાના રિવાજોને ખુબ નજીકથી 

વાદ અને વિરોધમાં હું ભભકતો થયો છું 

જે મળે તેને પુર જોશથી મળું છું દોસ્ત 

ગહેરા સાગર જેમ હું છલકતો થયો છું 

કહે છે કે હાસ્ય જીવને સજીવન રાખે છે 

ત્યારથી હર વાત પર હુ મલકતો થયો છું 

ઘસાયો છું દરેક ઘટનાની એરણ ઉપર 

ત્યારથી હીરા જેમ હું ચળકતો થયો છું 

સમજાય ગયુ કે પ્રેમ આખરી સત્ય છે 

ત્યારથી સર્વને ગળે હું વળગતો થયો છું

શોધું છું સર્વની નજરમાં લાગણી તથ્ય 

મા એટલે તારા વગર હું વલખતો થયો છું


कोई गाव में रहता है

कोई छाव में रहता है

कोई खुश है जिंदगी से

कोई तनाव में रहता है

ना इबादत में कमी थी 

ना शहादत में कमी थी

कोई स्वभाव में रहता है 

कोई अभाव में रहता है

मुग्ध है कोई जज्बातों में

व्यस्त है कोई शरारतों में

कोई लगाव में रहता है

कोई अभाव में रहता है 

कोई उठाता दधी सर पे

कोई जुकाता सर दर पे

कोई नाव में रहता है

कोई पाव में रहता है


પંપાળી પુત્રને પાલવમાં પોઢાડતી પ્રેમથી, 

મા મારી માયાળુ ને મમતાળુ....

જન્મદાત્રી, જગદંબા, જગત જનની જાણી, 

મિતભાષી ને મીઠુડી મમતામયી એની વાણી. 

અભરખા અખિલ જગના આયખામાં આણી, 

સ્વપ્ન સૂતમાં સિંચવા તે સાગર સમ સમાણી. 

પાલવડે પરિવારને પોષતી કુશળ ક્ષેમથી, 

પંપાળી પુત્રને પાલવમાં પોઢાડતી પ્રેમથી.

મા મારી માયાળુ ને મમતાળુ... 

નરમાશ ની નિશાની એની નિર્મળા એનું નામ, 

કાંટા કવનના કાઢી એનુ કાયાકલ્પ કેરું કામ. 

છાંયા શીતળ શમા સમ શુભાંગી એની છાંય, 

હેતાળવી હૂંફથી છોરુંના હૈયાંમાં ભરતી હામ. 

હાથે હીંચોળે હાલરડા હિલ્લોળતી હેતથી, 

પંપાળી પુત્રને પાલવમાં પોઢાડતી પ્રેમથી.

મા મારી માયાળુ ને મમતાળુ…


કયારેક સમય રોકાય તો કહેજે 

મૂલ્ય એનુ સમજાય તો કહેજે 

મૌન બેસીને ક્યાં જોયા કરીશ 

એમજ સાકાર થાય તો કહેજે 

કાલ્પનિક વાતો હજારો કરે છે 

તને જો ઈશ દેખાય તો કહેજે 

આપની પાસે મિલકત ત્યાં સુઘી  

પછી બારણે ડોકાય તો કહેજે 

છે લીલુંછમ હૈયું એટલે લખે છે 

કાવ્ય કાગળમાં કોળાય તો કહેજે 

વિશ્વાસ ઉડી ગયાં પછી આંખથી 

એકપણ આંસુ ઢોળાય તો કહેજે 

તું અતુલ છો કે પછી તથ્ય કવિ 

વ્હેમમાંથી મુક્ત થવાય તો કહેજે


મૌસમ ની મધુરપ 

ચાલ તને હું મહેસુસ કરાવું 

મૌસમ કેરી મધુરપ

હોય છે કેવી આલ્હાદક

ધીંગી ધરાની મીઠપ

ચાલ તને હું મહેસુસ કરાવું...


ઢેફાં માંથી સુગંધ ફોરતી 

કણકણ ઉઠતું મહેકી 

કોયલ ગાતી કૂંપળ રાતી

નાચે મોરલીયો ગહેકી

જે કહું એટલું ઓછું પડે છે 

શબદમા રહેતી અધૂરપ 

ચાલ તને હું મહેસુસ કરાવું...


ઝાડ નવા વાઘા ચડાવે 

ધરતી થાય મદમાતી 

વાયરો ઠંડો લહેરાતો ને 

ખીલે કળી મધમાતી 

દિલાવર માગે તેટલું આપે છે 

કુદરત રાખે ના ઊણપ 

ચાલ તને હું મહેસુસ કરાવું...


માનવ મે'રામણ ઉમટી પડે

બીજ ધરામાં ચોપશે 

ખેડુત સાંતીડું જોડશે પછી 

સંસ્કાર જરામાં રોપશે 

ઊગી નીકળશે નવા વિચારો 

રહેશે ના કોઈ ઝુરપ 

ચાલ તને હું મહેસુસ કરાવું...


રોજ ભીતરમા

ખોજ ભીતરમાં

ક્યાર ની આવે 

મોજ ભીતરમાં

સેકડો વસતા 

લોક ભીતરમાં

મફત ચાલે છે

લોજ ભીતરમાં

ખૂદનો રાજા 

ભોજ ભીતરમાં

મોહ માયાને 

ભોગ ભીતરમાં

માર મારતી

ફોજ ભીતરમાં 


કોઈ અપમાન સામે દોડે છે

કોઈ સ્વમાન માટે દોડે છે

કોઈ ફૂલોને અગરબત્તી લઈ

કોઈ ભગવાન માટે દોડે છે

કોઈ બાંગ પુકારી યાદ કરે 

કોઈ રમજાન માટે દોડે છે

કોઈ બે પૈસા રળવા માટે 

કોઈ સ્વ જાન માટે દોડે છે

કોઈ સેલ્ફી લે ગરીબો ની

કોઈ ધનવાન માટે દોડે છે 

કોઈ દિલ ખોલી બોલે તથ્ય 

કોઈ જજબાત માટે દોડે છે


कातिलाना अंदाज ना दिखाया करो 

कभी कभी नरमी से पेश आया करो 

रस्ते में आते जाते तूम्हें सब देखते हैं 

खिड़की बंद कर तुम अंदर रहा करो

बाहर ना निकलना इतनी धूप में सखी 

माथे पे हो सके तो छत्री लगाया करो

यू तो खूबसूरती पे नजर लग जाएगी 

कान के नीचे काली बिंदी लगाया करो  

आसमान की हूर सी दिखती हो तुम 

श्याम के वक्त छत पे ना आया करो

लोग अपने रोजे तोड़ देते हैं देखके

अपना चांद सा मुख ना दिखाया करो



हाथ मैं मोरपिंछ क्या सुंदर दिखती हो 

मेरी नजरों से तुम समुंदर दिखती हो 

खुदको तुम भाग्यहीन ना समझा करो 

खुदके भाग्यमें तुम मुकद्दर लिखती हो 

बड़भागी होगे जिसके आंगन में तुम हो 

क्यूंकि सभीका तुम मुजफ्फर दिखती हो

दिखती हो जाने फुल कली जैसी सुंदर 

सुंदरता में तुम सबसे ऊपर दिखती हो

नाजुक हो जैसे नदिया का बहता पानी

बादल, घाटी, फूलों का शहर दिखती हो 

गाती हो तो लगता है तुम सुरो की दैवी 

रागने अपनापन मीठा शहद दिखती हो


खुशी और गम के साथ जीना सिख लो 

बदलते वक्त में साथ चलना सिख लो

चाहे तुम्हे यह मंजूर हो ना हो अतुल 

श्लोक हो या अजान पढ़ना सीख लो

अपाहिज हों तो क्या हुवा जिंदा हो ना ?

पैर नही अपने हाथो से चलना सीख लो

डूब जाएगी नैया ऐसा मानकर बैठो मत 

खुदको पतवार बनाकर चलाना सीख लो 

मंज़िल पर्वत और घाटी से गुजरती है

वहीं अनजान चट्टानों पे चढ़ना सीख लो



तेरे आंगन में एक बार आना चाहता हूं 

तेरे आंचल में सर रखके सोना चाहता हूं 

तुम मेरी हो ना सकी वो किस्मत थी मेरी 

तेरे ही कंधे पे सर रखके रोना चाहता हूं 

ताउम्र बीत जाएगी उसी यादों के सहारे

फिर मिल जाओ तुम्हे खोना चाहता हूं 

यहां दर्द ज़्यादा है या वहां पता तो चले 

मैं एक बार जहन्नुम में जाना चाहता हूं


મારું અહિંસા કોઇને પચતું નથી બાપુ,

ગાગાલગા ગાગાલગા ગાગાલગા ગાગા

તમને પચાવું એમ કૈ સસ્તું નથી બાપુ


કેમ કહું હું, કે સ્થિતિ કેવી વિકટ બની છે,

સત્ય બોલવું કેમ કોઈ ને ગમતું નથી બાપુ !

કહું છું, બસ બધે ઉપયોગ થાય છે તમારો,

બાકી સાચું હો કોઈને કોઈ નમતું નથી બાપુ

 મને એમ થાય કે બધું સહન કરી લઉ અહી

સાચું કહ્યું થોડું પણ કોઈ ખમતું નથી બાપુ

તમે કેટલા સત્યાગ્રહો કર્યા કહો જોઈએ ? 

સત્યનો આગ્રહ હકીકતે, કોઈ કરતું નથી બાપુ.

મે તમારો ફોટો નોટ માં ને વૉટ માં જોયો છે,

ખરા મનથી લોક તમને સમરતું નથી બાપુ !

નેતાના પોતાના ભાષણોમાં બોવ તમને સંભારે

બાકી તમારી જેવું એમાંથી જીવતું નથી બાપુ

તમારો ઉપયોગ કરે મત વેળાએ સ્વદેશી નામે

ખુરશી મળ્યા પછી કોઈ યાદ કરતું નથી બાપુ

અમે ધન્ય થયા અમારા દેશ માં તમે જનમ્યાં 

તમારી જેમ હે રામ કહી કોઈ મરતું નથી બાપુ


नीले आसमान की तू हूर लगती हो

तू सितारों में भी मशहूर लगती हो 

होठ लाल गुलाबी 

गाल गोरे शराबी 

नैन नख़रीले तेरे 

चाल तेरी नवाबी   

नीले वस्त्रमें खुदाका नूर लगती हो 

नीले आसमान की तू हूर लगती हो

हाथ फूलों से कोमल 

पैर झरनोंकी जलमल

हिम्मतकी तारीफ करु 

नाम शेरों की सेजल 

नीले फोटो में चश्मेबद्दूर लगती हो 

नीले आसमान की तू हूर लगती हो

मुलायम तेरा अंग 

जैसे शिवकी गंग 

मुस्कान तेरी जादूसी 

मुझे नशा चढ़े अभंग 

नीली अखियों से विदूर लगती हो

नीले आसमान की तू हूर लगती हो


अबिल गुलाल नहीं थे हम,

इतने काबिल नहीं थे हम। 

बस प्यार करते थे अनहद,

बता दे वाजिद नहीं थे हम ?

जाएगी वो अधूरा छोड़ कर,

इससे वाकिफ नहीं थे हम।

क्या इलाज करूं खुद का ?

वाकई हकीम नहीं थे हम

क्या लिखूं अपने करम में ?

सही में ग़ालिब नहीं थे हम।

खुद को मार डाला मुहब्बतमें 

इतने भी कातिल नहीं थे हम।

सभी साजिशे तुमने रची थी ?

इसमें तो शामिल नहीं थे हम।

ना समझ पाऊं शिकारी को,

इतनेभी गाफिल नहीं थे हम।

तुम्हारी खुशी देख कर छोड़ा 

तुम जैसे जालिम नहीं थे हम।

सब चक्रव्यूह रच के बैठे हो,

तुम जैसे शातिर नहीं थे हम।

तुम्हे इज्जत दी खुदा मान के, 

वैसे भी काफिर नहीं थे हम।

साथ दीया तुझे साथी बनके,

कभी मुसाफिर नहीं थे हम ।


हो सके तो आना, अब मिलने बुलाऊंगा नहीं

तुम्हें कभी अपनी कोई इच्छा बताऊँगा नहीं

चाहे ख्वाहिशों का पूरा शहर जल जाए सखी,

तुम्हारे मोहल्ले मे आकर शोर मचाऊँगा नहीं।

जब तक धरती पर हूँ, तुम्हारा इंतज़ार करूँगा,

मैं खुदा के सामने ज्यादा हाथ फैलाऊंगा नहीं।

बहुत मांगा मैने तुम्हारे पास कुदरत के पास

तुमसे ओर खुदासे कोई गुहार लगाऊंगा नहीं

जो दीवार खड़ी की, अपनी तरफ से तोड़ दो,

अब कोई नई दीवार तेरे लिए बनाऊंगा नहीं  

ये खानगी कहानी है, तो मैं उसे खानगी रखूँगा,

मैं कभी भी दुनिया के सामने जताऊंगा नहीं ।

अब बहुत ऐतबार कर लिया माफी चाहता हूं

अपने जहान में प्रेम का दिया जलाऊंगा नहीं 


આડા તેડા લીટા તારી છબી થાય છે !

તસ્બીના કેટલાય પારા નબી થાય છે !


સ્નેહ કરે, ઓળખે છે અને ભોગવે છે.

મળી ગયાં પછી તે મતલબી થાય છે !


મતલબ પતી જાય ને સામા મળો તો,

સર્વ સબંધો છોડી અજનબી થાય છે.


આટલી ઉંચાઈ થી પછડાટ મળ્યા પછી,

અંતે બધાં ટીપાઓ મળીને નદી થાય છે.


લાગી જાય આસન લગાવી જલ્દી તથ્ય !

શ્વાસ પારખવા બેસો પછી સદી થાય છે !

તથ્ય


કાગળની વાત કરીશુ, ફાગણની વાત કરીશું.

વરસાદની સાથે સાથે વાદળની વાત કરીશું !

 

નાખ્યા છે ત્યાં દાણા કોઈ પંખીને આવવા.

પારેવાની વાત કરીશુ, આંગણની વાત કરીશું.


ઊગવું ઉગાડવું કુદરતને મંજુર હો એમ કરે !

આપ ને હો ગમતું તો આગળની વાત કરીશું.


માન્યું કે હજારો નદી મળવાથી સુધરે નહીં !

ખુદ બળીને વરસે એ સાગરની વાત કરીશું.


એમ હારી ને બેસશો તો ચાલશે નહીં તથ્ય.

પહોચાડશે કયારેક તે મારગની વાત કરીશું .


કેટલાંય સાપ સંઘરી ને બેઠા છીયે આપણે 

નાગણ ની વાત કરીશું વાદણ વાત કરીશું


અજંપો 

શાને કરે અજંપો ભાયા ? સોહિ નામ કો જપો ભાયા 

... શાને કરે અજંપો 

દેહ માટી કી મૂર્તિ શ્વાસ કા આવન જાવન

ચમડી પહેરેલી કુર્તી પ્રાણ આવત મુકાવન 

કરમ કિજે ચમકો ભાયા....શાને કરે અજંપો ભાયા ? 

.....શાને કરે અજંપો 

અધર રથમેં વો બિરાજે તુજે દિખાવત માહી 

વિજ ચમકત સાગર મે નાવ ચલાવત જાહી 

પવન પૂતળી દેખો ભાયા.... શાને કરે અજંપો ભાયા ?

.... શાને કરે અજંપો 

નસ નસ મે ધારા બહતી હૈ જહાં હૈ બસેરા 

બંધ આંખ સે મહેસૂસ કરો વાં હોત હૈ સવેરા 

તુમ કો હી તુમ પેખો ભાયા...શાને કરે અજંપો ભાયા ?

.... શાને કરે અજંપો

મધ્યમ માર્ગ ચલત તો વહા મિલેગા કબીરા 

મધ્ય સિહાસન લગાવત વહા તથ્ય કા ડેરા

મલિન મન ઉવેખો ભાયા...શાને કરે અજંપો ભાયા ?

સોહિ નામ કો જપો ભાયા 

... શાને કરે અજંપો


હું અને મારા માંથી નીકળવું છે

તું અને તારા માંથી નીકળવું છે

ભૂલ ભૂલામણી જેવી દુનિયા છે

સાથ સહારા માંથી નીકળવું છે

પાડવા છૂટા સારા વિચારો ને

સાપ ના ભારા માંથી નીકળવું છે

શ્વાસ લેવા ઊંડા સ્વતંત્રતા ના

આંખ ના ડારા માંથી નીકળવું છે

કેટલું ફરવું ખોટા જન્મારા માં ?

એક આ વારા માંથી નીકળવું છે 

આપવો આકાર ખુદ ની મૂર્તિ ને

દલ દલ ને ગારા માંથી નીકળવું છે

ફોડવો છે ગોળો અંતર પટ માથે

તોપ ના બારા માંથી નીકળવું છે

તાપના બફારા માંથી નીકળવું છે 

આગ ના ઘારા માંથી નીકળવું છે

મોત ના મારા માંથી નીકળવું છે

જૂઠ ની ધારા માંથી નિકળવું છે

કાયમી નારા માંથી નીકળવું છે


પાડોશની છોરીને થઈ ગ્યો ક્યાંક પ્રેમ 

તો તને આટલો બધો ઉજાગરો કેમ ?

ગલગોટા જેમ ખિલ્યા છે એના ગાલ

હસતી જાણે કળીમાંથી ખીલ્યા ગુલાબ 

વાદળિયા કાળા ભમ્મર છે એનાં વાળ 

જો ને માતેલીય થઈ ગઈ છે એની ચાલ !

મસ્તીનું મલકે તેમાં આવો તો વહેમ કેમ ?

પાડોશની છોરીને થઈ ગ્યો ક્યાંક પ્રેમ

તો તને આટલો બધો ઉજાગરો કેમ ?

મિથડું બોલતી તો થઈ જવાતું ન્યાલ 


જો ને તારીય આખ્યમાં ઉભરાતું વહાલ

જાણે કાળમીંઢમાં ફૂટેલી પાણીની શેર

પાડોશમાં છોરીને થઈ ગ્યો ક્યાંક પ્રેમ

તો તને આટલો બધો ઉજાગરો કેમ ?


ફકીર હશે ફકીર રહેવા દે

કબીર હશે કબીર રહેવા દે

પ્યાસ મિટાવી આપશે તારી

શબીલ હશે શબિલ રહેવા દે

ખુદા જેમ નિર્લેપ અચેષ્ટ છે 

બધિર હશે બધીર રહેવા દે

એમ એ માગ્યું લેતો નથી ને 

ગરીબ હશે ગરીબ રહેવા દે

શ્વાસ - જીવ બાંધી જુજે 

મરીઝ હશે મરીઝ રહેવા દે

ભાગ્ય નથી તો દુર્ભાગ્યની 

લકીર હશે લકીર રહેવા દે

જીવન ની આ ચોપાટ મા

વજીર હશે વજીર રહેવા દે

વળી પાછું વળીને જોશે ના

અમીર હશે અમીર રહેવા દે

એમ ચૌતરફ વેર્યા તથ્ય ને

સમીર હશે સમીર રહેવા દે 


ગુપત ગોખમા બેઠા ગોરખ અલખ જગાવે 

જાગો સજનવા જાગો

હમમકાર છોડો, સુવાસે ઘૂટો, નિજનામ હંસલા

છે વેદ વાતુથી બાર્ય, મારુ કહ્યું તું માન હંસલા  

અધર તાલ બિરાજે નામી અનામી જાદુગરી 

અંતરમનથી નીરખ, બીજું તારે શું કામ હંસલા


નિરંકાર અવધુત અંદર અખંડ ધૂન મચાવે 

માણો સજનવા માણો 

ગુપત ગોખમા બેઠા ગોરખ અલખ જગાવે 

જાગો સજનવા જાગો


નાભિથી ઉઠી તે રૂદિયા કમળમા જુલા જુલે

કોશેટાનું કવચ તોડી જો પતંગા પાંખો ખોલે

નિર્મળ કહે ભજ ગોવિંદ ના કોઈ ગુરુની તોલે 

તથ્ય ઝણકાર જમાવે વો શબદ કશું ના બોલે 


જુગત જાણવા તથ્ય આસન અનંત લગાવે 

જાણો સજનવા જાણો

ગુપત ગોખમા બેઠા ગોરખ અલખ જગાવે 

જાગો સજનવા જાગો


રાખજો સૌ હૈયા ધારણ

ગીત ગાતો ભોળો ચારણ

હાથી ને મણ કીડીને કણ

આવવા દો ને આખુ ધણ 

મારશો ના વિના કારણ

ભૂખ હો તો કિજો મારણ

માનવું નાં ખોટું કારણ 

કાઢજો ને સાચું તારણ

મોજનું જીવણ જીવતર 

રાખવું ના મનનું ભારણ


जिन्हे छोड़े मुझे जमाने लगे है 

वो आज कल याद आने लगे है

उनकी तस्वीर डायरी में छुपाई 

वो रंग कवितामें समाने लगे है 

जिन्हे गाए बरसो साल पहले 

हर पल वही गीत गाने लगे है

कभी कुछ पल आए थे दर्द के

फिरसे वही कहर ढाने लगे है



તારો ચહેરો જ્યારે મારી આંખોમાં તરે છે 

ત્યારે હૈયામાં લોહી બની કવિતા પ્રસરે છે 


એના શબ્દો કાનમાં એવો ટહુકાર છેડે કે

રોમ રોમમાં કવિતા ફોરમ થઇ વિસ્તરે છે


એના વેરેલા ફૂલો બદન પર ખુશ્બુ બનતા 

જયારે મારા વિચારો જ મને ચૂમી ભરે છે 


એનાં નયનો નું નગર કેવું ઝળહળ થાય છે ?

જયારે મારી કીકીમાં સુરજ થઈ તે તરવરે છે 


એનુ સોમ્ય લલાટ જાણે સોનેરી સુરજ દિસે

જયારે તેને પામવા મન પંખીડું થઈ ઉતરે છે


આખું આકાશ દેખાય છે એની સુંદર આંખમાં

જ્યારે દર્પણ દેખુ ને તે ગઝલ થઈ અવતરે છે 


કાળી કાજરાયેલ આંખો 

અને લાલ કપડામાં કમાલ લાગે છે. 

આટલો સુંદર રંગ જાણે 

કૂદરત નુ તારી પર વહાલ લાગે છે. 

ગોરા ગુલાબી ગાલ સખી

જાણે હોઠ તારા કમળ પંખુડી 

 કમર મદહોશ શરાબી 

ચાલે તો ઝરણાંની ચાલ લાગે છે.

બોલે તો વાંસળીનાં સૂર

 અને હસે તો ફુલો ખીલે જગમાં 

આંખો જાણે દરિયો ને 

પાંપણ સપના કેરુ વહાણ લાગે છે.


હાથથી છૂટતું જાય છે.

સપનું તૂટતું જાય છે.

ભેગા થયેલા આઘાતનુ 

ગૂમડું દુજતું જાય છે.

ફુગ્ગા જેવી સ્થિતીનું 

પરપોટુ ફૂટતું જાય છે

આંચકો લાગશે તમને 

હૈયામાં દુઃખતું જાય છે

કાં ફાંફાં મારે છે જીવવા 

અનાજ ખૂટતું જાય છે ?

પાત્રમાં છિદ્ર ભાગ્યનું 

જહાજ ડૂબતું જાય છે.

જો જનાજો નીકળ્યો 

માણસ કૂટતું જાય છે.

ઓળખો છો આ તથ્ય ને 

મડદું તરતું જાય છે


નથી દુર જાવું, નથી મળવું સનમ !

નથી એક બીજામાં ભળવું સનમ !


રહેવું તો અંત સુઘી રહેવું સનમ 

પછી એકલા પાછા વળવું સનમ !


પ્રેમ તો તૃપ્ત થાવ ત્યાં સુઘી પીવો,

તરસ્યા રહી ના ટળવળવું સનમ !


માંગે તો ખુદનો જીવ પણ આપવો,

ખોટે ખોટી વાતોનું શું કરવું સનમ ?


આપ દિલ ખોલી ને આપ 'તથ્ય'

ને ખાલી હાથે પાછા ફરવું સનમ 


પ્રેમ ખરો એ જ છે ભાયા 

એકબીજા વિણ પણ મરવું સનમ 


દીવો પતંગા ને કહેતો, સાંભળ;

તારી સંગાથ મારે બળવું સનમ ! 

તથ્ય


ફૂલોના સુગંધી પ્રવાહ જેવા લાગો છો 

રાતા ગુલાબી ગુલાબ જેવા લાગો છો 

એક શ્વાસે પી જઈને ભાન ભુલી જાવ

તાજી નશીલી શરાબ જેવા લાગો છો 

નખશિખ જાણે સ્વર્ગથી ઉતરી પરી ને 

પરોઢના મારા ખવાબ જેવા લાગો છો 

ચાલે ચટકતી ચાલ બોલે તો મધ જરે 

મારા રૂદિયા ના નવાબ જેવા લાગો છો 

હાસ્ય તો જાણે મરેલા ને જીવતાં કરે

કોઇ મરીઝના ઈલાજ જેવા લાગો છો



तेरी यादों के सहारे जी लूंगा 

तेरे वादों के सहारे जी लूंगा 

मन से बात करना शिखा हू 

ये संवादों के सहारे जी लूंगा 

तू थी तो कभी पढ़ नहीं पाया 

वो किताबों के सहारे जी लूंगा 

कभी हमने बिताई थी साथ में

वोही रातों के सहारे जी लूंगा 

साथ निभाने की कसमें खाके 

सब बातों के सहारे जी लूंगा



પાવ ગોરા કમળ દંડ સરીખા ને ઉપર ખીલ્યું છે ફૂલ

કાજળ આંજેલી આંખો ઉપર જીવતર થયું છે ડુલ

ઉરોજ તેના મસ્ત હશે, હશે મખમલના દડા 

રંગ રૂપ જોઈ લાગે જાણે માખણના ઢગલા 

પગ લીસ્સા ચમકીલા જાણે કેળના સ્થંભ

રૂપનો અંબાર જાણે સ્વર્ગની કોઈ અપ્સરા

કમર કમસીન કામિની સરીખીને નાભી ગુલાબી ફૂલ 

કાજળ આંજેલી આંખોં ઉપર જીવતર થયું છે ડૂલ 

હોઠ નારંગીની ચિર જેવા અને હશે રસીલા 

ગાલ ગલગોટા મુલાયમ અને હશે મસ્તીના 

મુસ્કાન આહ કાતિલ અને આંખ મારકણી 

 લાલ કુર્તી કમાલ લાગે નખરા હશે નશીલા 

આ નમણી નાગરવેલ ઉપર જીવન થઇ જાય ગુલ 

કાજળ આંજેલી આંખોં ઉપર જીવતર થયું છે ડૂલ

ગળું એનું ગોરું રૂપાળું હશે, કોયલનો કંઠ 

હાથ તો લહેરાતો વાયરો હશે કોમળ અંગ

કુંખ તારી ગુલાબ જેવી ને હશે ઊંડી ખીણ 

સુગંધ સુગંધ ફોરતી હશે એના અંગે અંગ 

આ કાચ ની પૂતળી જેવી નાર ને કરોને કવિ કબુલ

કાજળ આંજેલી આંખોં ઉપર જીવતર થયું છે ડૂલ

ટોચ દાડમના દાણા જેવી, હશે મીઠા ઝરા 

ખીણ લાલ દરિયા જેવી, હશે રસાળ ધરા

નાક ઘાટીલું, કાન સુંદર, દાંત તો શ્વેત હીરા 

વાળ કાળા વાદળ જેવા, હશે ઘનઘોર ઘટા 

અદબ જાળવી ને માણજો કિંમત એની છે અમૂલ 

કાજળ આંજેલી આંખોં ઉપર જીવતર થયું છે ડૂલ


હું જ મારા વ્રક્ષસ્થળ ને ચૂમુ  

ને હું જ કરૂં છું વ્હાલ 

આવુ કોમલાંગી રૂપ આપીને 

તે મને કરી છે ન્યાલ 

તન છે મારું મખમલી 

આંખ છે આકાશી તારા

નેણલા મીઠા શરબતી

હોઠ છે ગુલાબી મારા 

ગોળ ગોળ મધ મીઠા ઘેઘૂર ને 

ટોચ છે છરી ની ધાર 

હું જ મારા વ્રક્ષસ્થળ ને ચૂમુ  

ને હું જ કરૂં છું વ્હાલ 

વજન પણ એનો ખાસ્સો 

ઊંચકીને જાવ છું થાકી 

ફૂલોના ઢગનો ભાર કેવો 

કાયમ વળી જાવ વાંકી 

નીપ જરા નાની મોટી દેખાય તો 

બેય વચ્ચે થાય છે બબાલ 

હું જ મારા વ્રક્ષસ્થળ ને ચૂમુ  

ને હું જ કરૂં છું વ્હાલ 

ગોરા માખણને સ્પર્શો તો 

આંગળાની પડે છે છાપ 

સાચવવા કેવા અઘરાં પડે 

રાખું છું છત્રીસનું માપ 

વ્રક્ષબંધ ગુલાબી મજાનું બાંધતી 

કવિ જુએ ને બોલે વાહ્ 

હું જ મારા વ્રક્ષસ્થળ ને ચૂમુ  

ને હું જ કરૂં છું વ્હાલ 


લહેરાતી ચાલે પવન સરીખી

મલકાતી ચાલે પવન સરીખી

રંગ ડોલરિયો મહેકે 

હૈયે મોરલિયો ટહૂકે 

મુસ્કાન મારકણી કેવી?

જાણે વિજલડી ચમકે 

છલકતી ચાલે પવન સરીખી

લહેરાતી ચાલે પવન સરીખી 

આંખ કાજલરી કાળી 

હોઠમાં ખીલેલી લાલી

પગલાં કેળ થાંભલા

ચામડી રૂપાથી મઢેલી 

લાગતી જાણે અપ્સરા સરીખી

લહેરાતી ચાલે પવન સરીખી 

આંગળી જૂઈ કળી

હથેળી કોમળ રાતી 

નેણ તેગ શા તીખા

આંખ પલકારો ખાતી 

બલખાતી ચાલે ચીકની ચમેલી

લહેરાતી ચાલે પવન સરીખી

પયોધર મુલાયમ નાજુક 

નાભી કમળ નું ફૂલ 

કમરથી કમસીન હશે 

જાણે મોગરાનુ ગુલ 

લચકાતી ચાલે પવન સરીખી

લહેરાતી ચાલે પવન સરીખી



તારા ગુલાબી પયોધર ને જોવાની ઇચ્છા લઈને આવ્યો છું

એ કાજરાલી આંખોમાં ખોવાની ઇચ્છા લઈને આવ્યો છું

લાવ ઘડીક ઓઢી જાવ તારા ઘનઘોર જુલ્ફને જીવ માટે 

તારા ખોળામાં હુંફ માટે સૂવાની ઇચ્છા લઇ ને આવ્યો છું 

લે ઓઢડ મને તારો કોમળ પાલવ સખી ને ઢબૂરી દે મને 

જીવન ભરની તરસ બુજાવાની ઈચ્છા લઇ ને આવ્યો છું 

મારા સપનાંમાં મુલાયમ આકારોની વણજાર દેખાતી હોય

મખમલી ફૂલોને બાથમાં ભરવાની ઇચ્છા લઈને આવ્યો છું

માથા ઉપર થી લઇ ને છેક અંદર નાભી સુધી ની સફર માં

પાણી ના ટીપાં જેમ સરકવા ની ઇચ્છા લઈને આવ્યો છું

મુલાયમ ગુલાબી ટેકરાની વચ્ચેથી છેક કમળ સુધી સખી

આખે આખો અંદર સમાવાની ઇચ્છા લઈને આવ્યો છું

વ્રક્ષસ્થળની ટોચ પરની એ કોમળ અણી ઘાયલ કરતી

હું જિંદગીભર ધાયલ થવાની ઇચ્છા લઈને આવ્યો છું


મસ્ત ગુલાબી વસ્ત્રનો તું તહેવાર સનમ 

મીઠું મલકાતી નાજુક નમણી નાર સનમ


રંગ તારો અતિ રૂપાળો નજરુને ગમતો

સ્વાદ માં તું કેસર કેરીની વખાર સનમ


આંખો કાજરાયેલી જાણે દરિયો આખો

ચહેરો તારો રૂપ રૂપ નો અંબાર સનમ


નાક તારું પોપટિયું, કપાળ ખૂબ સુંદર

ગાલ તો જાણે મસ્તીનો મલકાટ સનમ


હોઠ નારંગીની ચીર, ઉપર મારકણું સ્મિત

દાંત ચમકીલા, શબ્દ ફૂલોનો હાર સનમ


વાળ નાગણની ફેણ જાણે વાદળપરી 

અંગે મદમાતી ઘાટીલી તું નાર સનમ


ગળું તારું ગોરું ને પાછું મીઠું ગહેકતું 

ખભા તારા જગત નો આધાર સનમ


આંગળા કૂણાં, હથેળી ભાગ્યશાળી

હાથ તારા જાણે નદીયાની ધાર સનમ


વ્રક્ષ તારું ગુલાબી ને ટેકરી મુલાયમ !!

ટોચ તો મખમલી કાતિલ ધાર સનમ


ઉરોજ વચ્ચેની ખીણમાં નજર ઘૂમતી

નાભી સુધી મસ્તીનો આકાર સનમ


પેટ તારું ઘાટીલું, કમર તારી કામિની

લચકતી ચાલ પે ઘાયલ સંસાર સનમ.


અંદર કમળ પંખૂડી રાતી અદભૂત હશે 

જાણે સુગંધી અત્તરનો છંટકાર સનમ


પગ તો કેળના સ્તંભ સમ ને ગોરાગોરા

તું નખશિખ વીજળીનો ચમકાર સનમ


ધડકન તારી તેજ, બદન ખૂબ સુગંધી

શ્વાસ માં બાંસુરી નો ઝણકાર સનમ