Atul from

Thursday, 10 September 2020

આપણો શબ્દવૈભવ

  *આપણો શબ્દવૈભવ (ગુજરાતી)*

લોચન:- ચક્ષુ, આંખ, નયન, નેણ, દગ, નેત્ર, આંખ્ય, ઈક્ષણ , લિપ્સા, ચાક્ષુસ, આર્ક્ષ, નેન

અવાજ:- રવ, ધ્વની, નિનાદ, શોર, ઘોઘાટ, ઘોષ, સ્વર, બૂમ, વિરાવ, કલરવ, કિલ્લોલ, શબ્દ, સૂર, કંઠ, નાદ

આકાશ:- વ્યોમ, નભ, અંબર, આભ, ગગન, અંતરિક્ષ, અવકાશ, આસમાન, ગયણ, સુરપથ, વિતાન, નભસિલ, ફલક

રજની:- રાત્રિ, નિશા, ક્ષિપા, શર્વરી, યામિની, વિભાવરી, નિશીથ, ઘોરા, દોષા, ત્રિયામા, રાત

સાગર:- સમુદ્ર, ઉદધિ, રત્નાકર, અબ્ધિ, દરિયો, સમંદર, અંભોધી, મહેરામણ, જલધિ , અર્ણવ , સિધુ, અકૂપાર, મકરાકટ, કુસ્તુભ, સાયર, જ્લનિધી, દધિ, સાયર, અર્ણવ, રત્નાકર, મહેરામણ, મહોદધિ

નસીબ:- ભાગ્ય, કર્મ, કિસ્મત, ઇકબાલ, નિયતિ, વિધાતા, પ્રારબ્ધ, દૈવ, તકદીર

સુવાસ:- પમરાટ, મહેંક, પરિમલ, સૌરભ, મઘમઘાટ, ખૂશ્બુ, વાસ, પીમળ, સુગંધ, પરિમણ, ફોરમ,

ધરતી:- પૃથ્વી, ધારિણી, વસુંધરા, વસુધા, અવનિ, વિશ્વભંરા, અચલા, વસુમતી, ધરા, ભોય, જમીન, ભોમકા, ધરિત્રી , ક્ષિતી, ધરણી, ભૂપુષ્ઠ , મેદિની, ભૂતળ, પ્રથમી, ભૂમિ, ઈલા, ઉર્વી, ભૂલોક, રત્નગર્ભા, અવનિ,

સૂરજ:- રવિ, સૂર્ય, શુષ્ણ, ચંડાશુ, માર્તડ, પુષ્કર, દીશ, અર્યમા, આદિત્ય, ચિત્રભાનુ, તિગ્માંશુ, મધવા, અંશુમાલી, મરીચી , ખગેશ,  ભાણ, વિભાકર, ક્લિંદ, સવિતા, ભાસ્કર, દિવાકર, ભાનુ, દિનકર, ખુરશદે, કિરણમાલી, મિહિર, દિનકર, આફતાબ, આદિત્ય, અર્ક, ઉષ્ણાંશુ, દીનેશું

પંકજ:- કમળ, પદ્મ, અરવિંદ, નલિન, ઉત્પલ, અંબુજ, જલજ, સરોજ, રાજીવ, સરસિજ, નીરજ, શતદલ , તિલસ્મી, તોયજ, પુંડરિક, કોકનદ, કુવલય, કુસુમ, વારિજ, પોયણું,

ભમરો:- ભ્રમર, મધુકર, દ્વિરેફ , આલિ, ભૃંગ, ઘંડ, મકરંદ, શિલીમુખ, મધુપ, દ્વિફ

પાણી:- જલ, સલિલ, ઉદક, પય, વારિ, અંબુ, નીર, આબ, તોય, તોયમ

વિશ્વઃ- સૃષ્ટિ, જગ, જગત, દુનિયા , સંસાર, લોક, આલમ, બ્રહ્માંડ, ભુવન, ખલક, દહર

દિવસ:- દહાડો, દિન, દી ,અહ્‌ર (આજ), 

રાત:- રાત્રિ, રાત્રી, નિશા, નિશ, રજની, તમિસ્ત્ 

ચાંદની:- ચંદની, ચાંદરડું, ચાદરણું, ચંદ્રકાંતા, ચંદ્રજ્યોત, ચંદ્રપ્રભા, ચંદ્રિકા, ચાંદરમંકોડું, કૌમુદી, જયોત્સના, ચંદ્રિકા, ચન્દ્રપ્રભા 

શાળા:- શાલા, નિશાળ, વિદ્યાલય, વિદ્યામંદિર, શારદામંદિર, વિનયમંદિર, જ્ઞાન મંદિર, ફૂલવાડી, મકતબ, અધ્યાપન મંદિર, બાલમંદિર, શિશુવિહાર, પાઠશાલા, મહાશાલા, વિદ્યાનિકેતન, ગુરુકુળ, અધ્યાપન વિદ્યાલય, વિદ્યાભારતી, ઉત્તરબુનિયાદી, આશ્રમશાળા, આંગણવાડી 

ઘર:- ગૃહ, આવાસ, મકાન, ધામ, સદન, નિકેત, નિકેતન, નિલય, રહેઠાણ, નિકાય, નિવાસ્થાન, બંગલી, બંગલો, હવેલી, ખોરડું, ખોલી, કુટિર, ઝૂંપડી, મઢી, છાપરી, ઠામ, પ્રાસાદ, મંજિલ, મહેલાત, મહેલ, મહોલાત, ફલેટ, વિલા, 

પર્વતઃ- પહાડ, ગિરિ, નગ, અદ્રિ, ભૂધર, શૈલ, અચલ, કોહ, તુંગ, અશ્મા, ક્ષમાધર, ડુંગર, 

જંગલ:- વન, વગડો, અરણ્ય, રાન, ઝાડી, અટવિ, વનરાઇ. કંતાર, આજાડી, કાનન, અટવી 

વરસાદ:- વૃષ્ટિ, મેઘ, મેહ, મેહુલો, મેવલો, મેવલિયો, પર્જન્ય, બલાહક 

ભમરો:- ભ્રમર, મધુકર, દ્વિરેફ, આલિ, ભૃંગ, મકરંદ , શિલિમુખ, મધુપ, દ્વીફ 

પક્ષી:- પંખી, વિહંગ, અંડજ, શકુંત, દ્વિજ, શકુનિ, ખગ, બ્રાભણ, નભસંગમ, વિહાગ, વિહંગમ. શકુન, શકુનિ, ખેચર 

વાદળ:- નીરદ, પયોદ, ઘન, મેઘલ, જીમૂત. જલદ, મેઘ, બલાહક, અબ્રફુલ, અંબુદ, વારિદ, ઉર્વી, અબ્દ, જલઘર, પયોધર, અંબુધર, અંબુવાહ, અંભોદ, અંભોધર, તોયદ, તોયધર 

મુસાફર:- પથિક, અધ્વક, પંથી, રાહદારી, યાકિ, વટેમાર્ગુ, ઉપારૂ, પ્રવાસી 

પ્રવીણ:- કાબેલ, હોંશિયાર, ચાલાક, પંડિત, વિશારદ, ધીમાન, વિદગ્ધ, પ્રગ્ન, બુધ, દક્ષ, કોવિંદ, તજજ્ઞ, કર્મન્ય, ચકોર, નિષણાંત, આચાર્ય, ખૈર, વિદ્યાગુરૂ, ભેજાબાજ, પારંગત , ચતુર, કુશળ, પાવરધો, કુનેહ, ખબરદાર 

બગીચો:- વાટિકા, વાડી, ઉધાન, પાર્ક, વનીકા, આરામ, ફૂલવાડી, ગુલિસ્તાન, ગુલશન, ખેતર, બાગ, ઉપવન 

અરજ:- વિનંતી, વિનવણી, પ્રાર્થના, આજીજી, બંદગી, વિજ્ઞપ્તિ, કરગરી, કગરી, અભ્યર્થના, ઈબાદત, અનુનય, અરજી, ઇલ્તિજા, અર્ચના, આર્જવ, સરળતા 

ભપકો:- ઠાઠ, દંભ, દમામ, પાખંડ, ઠસ્સો, ઠઠારો, શોભા, શણગાર, આડંબર, દબદબો, રોફ, ભભક, ચળકાટ, રોફ, તેજ, ડોળ 

સેના:- લશ્કર, સૈન્ય, ચેમૂ, અનીક, કટક, ફોજ, પૃતના, અસ્કર, દલ. 

ઝઘડો:- બબાલ, વિગ્રહ, લડાઈ, જંગ, ધમસાણ, અનિક, તકરાર, યુદ્ધ, ટંટો, તકરાર, કલહ, રકઝક, તોફાન, કજીયો, કંકાસ, હુલ્લડ, પંચાત, ઝંઝટ, બળવો, ધીંગાણું, બખેડો, ભંડન, ચકમક 

કાપડ:- વસ્ત્ર, અશુંક, અંબર , વસન, પટ, ચીર, કરપટ, પરિધાન, લૂંગડુ, વાઘા 

ઝાકળ:- શબનબ, ઓસ, ઠાર, બરફ, હેમ, તુષાર 

સફેદ:- ધવલ, શુક્લ, શ્વેત, શુભ્ર, શુચિ, વિશદ, ઉજળું, ગૌર 

વૃક્ષ:- તરૂ, ઝાડ, પાદપ, તરુવર, દ્રુમ. દરખત, 

અંધારું:- તમસ, વદ, તિમિર, તમિસ્ત્ર, ધ્વાંત, અંધકાર, કાલિમા, 

પુત્ર:- નંદ, દીકરો, સુત, આત્મજ, વત્સ, તનય, તનુજ, બેટો, છોકરો 

પુત્રી:- દીકરી, સુતા, તનુજા, ગગી, છોકરી, બેટી, આત્મની, આત્મજા, દુહિતા, કન્યા, તનયા 

ફૂલ:- પુષ્પ, કુસુમ, ગુલ, સુમન, પ઼સૂન, કુવ, કળી, 

ગંધ:- વાસ, બાસ, સોડ, સોરમ, બદબૂ, બૂ, કુવાસ 

સુગંધ:- સુગંધી, સૌગંધ, સુવાસ, ફોરમ, સૌરભ, મહેક, ખુશબુ, પમરાટ, સોડમ, પરિમલ 

છાત્ર:- શિષ્ય, શિક્ષાર્થી, અભ્યાસી, વિદ્યાર્થી 

પશુ:- ઢોર, જાનવર, જનાવર, તૃણચર, ચોપગું 

સિંહ:- વનરાજ, કેશરી, પંચમુખ, પંચાનન, કેશી, કરભરી, હરિ, શેર, ત્રસિંગ, સાવજ, મૃગેન્દ્ર, મયંદ 

શિક્ષક:- ગુરુ, અધ્યાપક, શિક્ષણકાર, શિક્ષણશાસ્ત્રી, પ઼ાધ્યાપક 

વાઘ:- વ્યાધ઼, શેર, શાર્દુલ, દ્વીપી 

અશ્વ:- ઘોડો, તોખાર, તેજી, ઘોટક, તુરંગ, હય, વાજી, રેવંત, સૈધવ 

ગઘેડો:- ખર, ગર્દભ, ગર્ધવ, ખોલકો, વૈશાખનંદન 

ઉજાણી:- જાફાત, જિયાફત, મિજબની, જમણ, મિજસલ, મેળાવડો, ઉત્સવ, ઉજવણી, સભા, સંમેલન 

દુઃખ:- આર્ત, પીડિત, વિષાદ, વેદના, પીડા, દર્દ, ઉતાપો, વ્યાધિ, વ્યથા, લાય, બળતરા, કષ્ટ, તકલીફ, અજીયત, આપત્તિ, વિપત્તિ શૂળ, આપદા, મોકાણ, 

કનક:- સોનું, હેમ, સુવર્ણ, હિરણ્ય, કંચન, કુંદન, કજાર, જાંબુનદ, હાટક, 

ભારતી:- સરસ્વતી, શારદા, ગિરા, શ્રી, રાગેશ્વરી, વાણી, મયુરવાહીની, વીણાધારિણી, હંસવાહની, હંસવાહિણી, વાગીશા, વાગીશ્વરી, વાગ્દેવી 

કોમળ:- મુલાયમ, મૃદુ, કોમલ, મંજુલ, સુકુમાર, નાજુક, ઋજુ, મૃદુતા, 

કોતર:- ખીણ, કરાડ, ભેખડ, બોડ, ગુફા, બખોલ, કુહર, ખોભણી, ગહવર, ગુહા, ઘેવર 

સાપ:- સર્પ, ભૂજંગ, નાગ, અહિ, વ્યાલ, ભોરીંગ, પન્નગ, કાકોદર, ફ્ણધર, ઉરગ, વિષઘર, ભોમરંગ, આશીવિષ, અર્કણ, 

ચક્ષુ:- શ્રવા, કાકોલ

હાથી:- ગજ, દ્વીપ, કુંજર, વારણ, ગજાનન, હરિત, દ્વિરદ, માતંગ, સિંધુર, મતરંજ, કરિણી, ઐરાવત, કુરંગ, હસ્તી, મેગળ, 

મહેશ:- મહાદેવ, આશુતોષ, ઉમાપતિ, નીલકંઠ, રુદ્ર, શંકર, શિવ, ધૂર્જટી, ઉમેશ, શંભુ, ચંદ્રમૌલી, યોગેશ, નીલકંઠ, ત્રિલોચન, ચંદ્રાગદ, શર્વ, ભોળાનાથ 

હાથણી:- કરિણી, કરભી, માતંગી, હસ્તિની, વારણી 

વાનર:- વાંદરો, કપિ, હરિ, શાખામૃગ, મર્કટ, લંગૂર, કપિરાજ, કાલંદી, હનુમાન, બાહુક, બજરંગબલી, પવનપુત્ર, પ્લવંગ, હરિ, વલીમુખ 

મૃગ:- હરણ, કુરંગ, સાબર, રુરુ, કૃષ્ણસાર, કાળિયાર, સારંગ, છીંકારવું 

મૃગલી:- મૃગી, હરણી, હરિણી, કુરંગણી, કુરંગી 

મોર:- મયૂર, કલાપી, શિખંડી, શિખી, ધનરવ, કલાકર, નીલકંઠ, શકુંત, કેકાવલ, કલાપી, ઢેલ 

શરીર:- દેહ, કાયા, ઘટ, ખોળિયું, તન, તનુ, બદન, ડિલ, પંડ, પિંડ, કલેવર, ધાત્ર, બદન, જીસ્મ 

ભંડાર:- કોશ, ખજાનો, કોઠાર , વખાર, ગોડાઉન 

નરાધમ:- નીચ, અધમ, કજાત, કપાતર, હરામી, નજિસ, નઠારું, નફફટ, ક્રૂર, નૃશંસનબત્તર 

બુદ્ધિ:- પ્રજ્ઞા,ચેતના, મતિ, અક્કલ, મેઘા, તેજ, મનીષ, સમજ, મતિ, ડહાપણ, દક્ષતા, મનીષા, જ્ઞાન 

દુનિયા:- સંસાર, જગત, આલમ, જહાં, વિશ્વ, ભુવન, ખલફત, મેદિની

બાળક:- શિશુ, અર્ભક, શાવક, બચ્ચું, બાલ, સંતતિ, છોકરું, સંતાન, દારક, વત્સ 

સરોવર :- સર, કાસાર, તળાવ, જળાશય ,સ્ત્રોવર, મહાકાંસાર, ખાબોચિયું, તડાગ, દિર્ઘીકા, નવાણ, પલ્લવ, છીલર, જલાશય, પોખર પણઘટ, તડાગ 

અનલ:- આગ, આતશ, ક્રોધ, જાતવેદ, દેવતા, તણખો, નાચિકેત, વહની, વિશ્વાનર, દેતવા, ચિનગારી, જવલન, અગ્નિ, દેવતા, પાવક, આતશ, અંગાર,

જાતવેદ:- જાતવેદા, નચિકેતા, પલેવણ, પવમાન જ્વાલામાલી, વહિન 

પડદો:- આવરણ, પટંતર, આડ, ઓજલ, પડળ, જવનિકા, ઓથું, આંતરો, આચ્છાદન 

ચહેરો:- મુખ, વદન, શકલ, મુખારવિંદ, દીદાર, મુખમુદ્રા, ચાંડુ, સ્વરૂપ, આનંદ, વકત્ર, સૂરત, સિકલ, આનન, મોઢું, તુંડ 

મસ્તક:- મસ્તિક, મસ્તિષ્ક. માથું, શિર, શીર્ષ, સિર 

મગજ:- ભેજું, દિમાગ, દિમાક 

કપાળ:- લલાટ, ભાલ, નિલવટ, લિલવટ 

વાળ:- બાલ, કેશ, રોમ, નિમાળો, તનુરુહ, 

નાક:- નાસિકા, ઘ઼ાણિન્દ઼િય, નાસા, નાખોરું 

જીભ:- જિહવા, રસના, રસવતી, જીભલડી, જીભડી, લૂલી, લોલા, બોબડી, બોલતી, વાચા, વાણી, 

નસીબદાર:- નસીબવંત, ભાગ્યવાન, ભાગ્યશાળી, નસીબવાન, સુભાગી, ખુશનશીબ 

હોશિયાર:- ચાલાક, ચતુરાઇ, પટુતા, કાબેલિયાત, કુશળતા, નિપુણતા, બાહોશ, ચપળતા 

બુદ્ધિમાન:- ધીસ, ધીમંત, ધીમાન, પ઼ાજ્ઞ, દક્ષ, ચતુર, મતિમાન, 

ગુસ્સો:- કોપ, ચીડ, ખોપ, રોષ, ખીજ, ખિજવાટ 

નસીબ:- ભાગ્ય, દૈવ, દૈવ્ય, પ઼ારબ્ધ, તકદીર, નિયતિ, નિર્માણ, કરમ, 

શક્તિ:- તાકાત, સામર્થ્ય, જોર, જોમ, મગદૂર, હિંમત, દેન, કૌવત, બળ 

બળવાન:- તાકાતવાન, શક્તિમાન, સબળ, સમર્થ, બળકટ, જોરાવર, ધરખમ, ભડ 

બહાદુર:- જવાંમર્દ, શૂરવીર, હિંમતવાન, ભડવીર, સાહસિક 

સુંદર:- મજેદાર, મનોરમ, મોહક, રૂપાળું, રૂપવાન, રમ્ય, સુરમ્ય, રંગીન, રમણીય, સૌદર્ય, સુંદરતા, સુહાગી, કાન્ત, ખૂબસુરત, જમાલ, પેશલ, મનોહર, મનોજ્ઞ, હસીન, લલિત, સુભગ, ચારુ 

આનંદ:- હર્ષ, ખુશી, વિનોદ, હરખ, મજા, મઝા, લહેર, પ઼મદ, પ઼મોદ, ખુશાલી, મોજ, 

ઉદ્વેગ:- ચિંતા, વિષાદ, દુઃખ, અજંપો, ઉચાટ, મૂંઝવણ, ખેદ, ક્ષોભ 

નિર્બલ:- દુર્બલ, કમજોર, નબળું, પાંગળું, નમાલું, લાચાર, પોપલું, કાયર

પરમાત્મા:- પરમેશ, હરિ, અંતર્યામી, ખુદા, બ઼હ્મ, કર્તાહર્તા, ખુદાતાલ, પરેશ, જગદાત્મા, કિરતાર, માલેક, ઈશ્વર, પરવરદિગાર, સ્ત્રષ્ટા, સર્જનહાર, ભગવાન, ઈશ, જગદીશ, જગનિયંતા, દેવેશ, દરિદ્રનારાયણ, દીનાનાથ, કર્તાર, જગદેશ્વર, જગનિયંતા, અચ્યુતાનંદ, આનંદઘન, નિયંતા, અલ્લા, ખુદા, ખુદાતાલા, માલિક, ખાવિંદ, ઈશુ, અરિહંત, અશરણચરણ, સવિતા 

અખબાર:- છાપું, વર્તમાનપત્ર, વૃત્તપત્ર, સમાચારપત્ર, સમાચારપત્ર,,વાવડ,સંદેશો 

નક્ષત્ર:- તારા, તારક, તારકા, તારિકા, તારલિયા, તારલો, સતારો, સિતારો, ઉડું, ગ્રહ, ૠક્ષ 

નદી:- આપગા, સરિતા, તટિની, તરંગિણી, નિર્ઝરિણી, વાહિની, શૈવલિની, લોકમાતા, દ્વીપવતી, સલિતા, નિમન્ગા, આનગા, શૈવાલિની, સ્ત્રોતસ્વિની 

કોકિલ:- કોકિલા, કોયલ, પરભૃતા, પરભૃતિકા, કાદંબરી, અન્યભૃતા

પવન:- હવા, વાયુ, વા, વાયરો, સમીર, સમીરણ, અનિલ, પવમાન 

ચંદ્ર:- શશાંક, સુધાકર, મયંક, શશી, ચાંદો, હિમાંશુ, સોમ, રજનીશ, ચંદિર, અત્રીજ, સિતાંશુ, રાકેશ, કલાધર, હિમકર, મૃગાંક, જૈવાતૃક, ઇન્દુ 

નોકર:- દાસ, ચાકર, અનુચર, ચેટક, સેવક, ચપરાસી, પટાવાળો, પાસવાન, હજુરિયો, અભિચર, ગુલામ, પરિજન, પરિચારિક ફીંદવી, ખાદિમ, કિંકર 

ગીચ:- ભરચક, અજાજુડ, અડાબીડ, ઘનઘોર, ગાઢ, જમાવ, ભરાવો, ગિર્દી, જમાવડો, 

અભિમાન:- ગર્વિષ્ઠ, ઘમંડ, મગરૂર, તુમાખી, અહંકાર, ગુમાન, ગર્વ, મદ 

ખેસ :- પામરિયું, ઉપરણું, પછેડી, ઉત્તરીય, અંગવસ્ત્ર, દુપટ્ટો, ચલોઠો 

સવાર :- પ્રભાત, પરોઢ, પ્હોર, મળસકું, પ્રાગટ, ઉષા, ઉસ:કાળ, અરૂણોદય, ભળભાખરું, પાત:કાળ 

હોડી:- નાવ, વહાણ, હોડકું, નૌકા, મછવો, વારણ, બેડલી, પનાઈ, નૈયા, તરાપો, કિશ્તી, નાવડું, તરંડ, તરણી 

અફવા:- ગપ, કિવદંતી, લોકવાયકા, ગતકડું, જુઠાણું, તૂત, તડાકો, ગપગોળા, કાતળ 

પંક્તિ:- કતાર, હાર, હરોળ, લાઈન, લીટી, પંગત, ઓળ, ધારા, લકીર, લેખા, અલગાર, શ્રેણી, લંગાર 

સ્ત્રી:- મહિલા, વનિતા, અબળા, નારી, વામા, લલના, અંગના, ભામા, ઓરત, ભામિની, રમણી, માનિની, કામિની, પ્રમદા

કામદેવ:- મદન, મંથન, કંદર્પ, અનંગ, રતિ, પીત, મનોજ, કંજન, મનસિજ, મયણ, પુષ્પધન્વા, મકરધ્વજ 

દાનવ:- રાક્ષસ, દૈત્ય, અસુર, શયતાન, નિશાચર, ગીર્વાણ, સુર, દેવ, ત્રિદ્શ, દશાનન, શૈતાન, લંકેશ, નરપિશાચ, રાવણ, જાતુધાન 

ખિતાબ:- ઈલકાબ, શરપાવ, ઇનામ, પારિતોષિક, પુરસ્કાર, ભેટ, બક્ષિસ, ઉપહાર, સોગાદ, સન્માન, બદલો, પુરસ્કાર

આભુષણ:- ઘરેણા, ઝવેરાત, દાગીના, જણસ, અલંકાર, જેવર, ભૂષણ, સોનામહોર, અશરફી 

શ્રીકૃષ્ણ:- ગોવિંદ, જનાર્દન, વિઠ્ઠલ, નંદુલિયો, શામળ, દાશાર્દ, નંદલાલ, વાસુદેવ, બંસીધર, દામોદર, ગોપાલ, માધવ, ગિરિધર, શ્યામ, કેશવ, મોરલીધર, મુરારિ, કાનુડો, નટવર 

બ્રહ્મા:- સ્ત્રષ્ટા, વિધાતા, વિધિ, પ્રજાપિતા, પિતામહ, કમલાસન, વિશ્વકર્મા, પ્રજેશ, 

ભય:- બીક, ડર, ખતરો, ખોફ, આતંક, ભીતિ, દહેશત, ભો, ભીરયા, ફડક, ગભરાટ 

જિજ્ઞાસા:- કુતૂહલ, કૌતુક, ચમત્કારીક, અજાયબી, આતુરતા, તાલાવેલી, તલવલાટ, તલસાટ 

ઢગલો:- પુંજ, ખડકલો, ઢગ, સમૂહ, પ્રકર, ટીંબો, અંબાર, 

તલવાર:- સમશેર, ખડગ, તેગ, મ્યાન, ભવાની, અસિની, કુતેગ, ખગ્ગ 

ભૂલ:- અપરાધ, વાંક, ગફલત, કસૂર, તકસીર, ક્ષતિ, ખામી, ચૂક, ગોટાળો, છબરડો, ભ્રાંતિ, સ્ખલન, દોષ, ત્રુટી 

ગરીબ:- રંક, દીન, કંગાળ, નિર્ધન, દરીન્દ્રતા, પામર, તૃચ્છ, અકિંચન, મુફલિસ, મવાલી, યાચક, માગણ, ભિખારી, અલાદ, 

ગરદન:- ગળું, ડોક, બોચી, ગ્રીવા, ગળચી, કંધર, શિરોધાર, કંઠ 

કાફલો:- સંઘ, સમુદાય, વણઝાર, કારવાં, પલટન, ટોળું, વૃંદ, સંઘાત, ગણ, સમૂહ 

ધન:- મિલકત, દ્વવ્ય, મિરાત, અર્થ, પૈસા, દોલત, વસુ, તેગાર, વિત્ત 

ગોપાલ:- ભરવાડ, અજપાલ, આભીર, આહીર, રબારી, ગોવાળિયો, વછપાલ 

ધૂળ:- અટાર, રેતી, રજ, વેળુ, કસ્તર, વાલુકા, સિકતા, ધૂલિ, ખેરો, ખેરંટો, રજોટી, રજકણ, ગીરદ, જેહું, સિલિકા, માટી, મૃતિકા 

તફાવત:- ભેદ, ફરક, ભિન્ન, જુંદુ, નિરાળું, અસમાનતા, જુજવા, વિવિધ, અલગ, નોખું, 

પ્રયોજન:- હેતુ, મકસદ, ઉદેશ, ઈરાદો, મતલબ, અભિસંધી, કોશિશ, નિમિત્ત, કારણ 

મજાક:- ટીખળ, ચાપલૂસી, ખુશામત, મશ્કરી, ચવાઈ, ઠેકડી, હુદડો, ચેષ્ટા, 

વિજય:- જય, ફતેહ, પરિણામ, અંજામ, સફળતા, કામયાબી, સિદ્ધી, નતીજો, ફેંસલો, ફળ, પોબાર, જૈત્ર, જીત 

પરાજય:- હાર, પરાસ્ત, અપજય, રકાસ, શિકસ્ત, પરાધીન, પરાભૂત, અભિભવ 

વંદન:- નમન, નમસ્કાર, પ્રણામ, જુહાર, સલામ, તસ્લીમ, પડણ 

તન્મય :- લીન, મગ્ન, એકાગ્રતા, ઓતપોત, ચકચૂર, તલ્લીન, મસ્ત 

તવંગર:- શ્રીમંત, ધનવાન, માલદાર, પૈસાદાર, અમીર, આબાદ, ધનિક, માલેતુજાર, ધનાઢ્ય, રઈઝ 

ધનુષ:- કામઠું, કોદંડ, ગાંડીવ, ચાપ, શાંગ, પણછ, શરધરણી, પ્રત્યંચા, શરાસન, કમાન 

પતિ:- ધણી, ઈશ્વર, સ્વામી, ભર્તા, રમણ, ખસમ, કંથ, જીવણ, શૌહર, વલ્લભ, નાથ, ભરથાર, વર, પરણ્યો, પ્રાણનાથ 

પત્ની:- વહું, ધનિયાણી, જીવનસંગિની, બૈરી, પ્રાણેશ્વરી, અર્ધાંગના, સૌભાગ્યવતી, વધૂ, જાયા, શ્રીમતી, વાગ્દત્તા, ગૃહલક્ષ્મી,   વલ્લભા, 

કાદવ:- કંદર્પ, પંક, કાંપ, કીચડ, ક્લષ, ગંદુ, મેલું, જંબાલ, ચગું 

વિનાશ:- મરણ, ખુવારી, અવસાન, મોત, પરધામ, અક્ષર, નિધન, દેવલોક, મયણું 

વિચાર:- ધારણા, ઈરાદો, મનસૂબો,  તર્ક, મકસદ, કલ્પના, ઉત્પેક્ષા, હેતુ, આશય, ખ્યાલ, મનન, ચિંતન, મત, અભિપ્રાય, અભિગમ, અભિસંધિ 

મિત્ર:- સહોદર, ભાઈબંધ, રફીક, સખા, દોસ્ત, સહચર, ભેરૂ, રઝાક, સાથી, ભિલ્લુ, ગોઠીયો, સુહદ 

દુશ્મન:- રિપુ, અમિત્ર, વૈરી, શત્રુ, અરિ 

ભક્તિ:- ઉપાસના, સ્તુતિ, ઈબાદત, પૂજન, આરાધના, પૂજા, અર્ચના, પ્રાર્થના 

ઉત્તમ:- શ્રેષ્ઠ, ચુનંદા, પરમ, અપ્રિતમ, અનુપમ, સર્વોત્તમ, અભિજાત, સુંદર, બેનમૂન, ખાનદાન, સરસ, અજોડ, અદ્વિતીય, ઉત્કૃષ્ઠ,  વર્ય 

વીરતા:- બહાદૂરી, શૂરાતન, શૌર્ય, પરાક્રમ, બળ, તાકાત, જોમ, હિંમત, કૌવત, તૌફીક, 

ઉજવણી:- જિયાફત, મહેફિલ, જાફ્ત, મિજલસ, જલસો 

ધજા:- પતાકા, ધ્વજ, વાવટો, ઝંડો, કેતન, ચિહન 

વિજળી:- વિદ્યુત , તડિત, વીજ, દામિની, અશનિ, રોહિણી, ઉર્જા, ઐરાવતી 

મકાન:- નિકેતન, ઘર, સદન, રહેઠાણ, ગૃહ, નિવાસ, આલય, ભવન, ગેહ 

આજ્ઞા:- હુકમ, પરવાનગી, અનુજ્ઞા, મંજુરી, નિર્દેશ, મુક્તિ, ફરમાન, તાકીદ, રજા, આદેશ 

આમંત્રણ:- દાવત, ઈજન, નોતરૂં, નિમંત્રણ, સંદેશો 

વ્યવસ્થા:- સંચાલન, તજવીજ, પેરવ, ગોઠવણ, યુક્તિ, બંદોબસ્ત 

વિવાહ:- લગ્ન, પરિણય, શાદી, પાણીગ્રહણ, વેવિશાળ 

પાગલ:- ગાંડું, ગમાર, બેવકૂફ, મૂર્ખ, શયદા, ઘેલું, બુડથલ, અણસમજુ, બર્બર, જડભરત, અસંસ્કારી, ઠોઠ, કમઅક્કલ, નાસમજુ

અધિકાર:- હક, સત્તા, હકુમત, પાત્રતા, લાયકાત, પદવી 

અરીસો:- દર્પણ, આયન, આદર્શ, આરસી 

સ્વભાવ:- પ્રકૃતિ, તાસીર, લક્ષણ, અસર, છાપ 

આનંદ:- હર્ષ, હરખ, પુલકિત, અશોક, ઉલ્લાસ, આહલાદ, ઉત્સાહ, રંજન, લહેર, પ્રમોદ, લુત્ફ, મોજ, સ્વાદ 

લક્ષ્મી:- ઇન્દિરા, સિંધુસીતા, સિંધુજા, શ્રી, અંબુજા 

સમય:- વખત, કાળ, લાગ, અવસર, તક, મોસમ, સંજોગ, નિયતિ 

સ્મશાન:- અક્ષરધામ, મશાણ, કબ્રસ્તાન 

મીઠું:- સબરસ, નમક, લુણ, ક્ષાર, લવણ, નમકીન 

કોયલ:- સારિકા, મેના, કોકિલા, કાદંબરી, બુલબુલ, પરભૃતા 

વેદ:- નિગમ, ધર્મશાસ્ત્ર, ઉપનિષદ, જ્ઞાન, સમજ, ચૈતન્ય, ચેતના, શ્રુતિ 

કાવ્ય:- પદ્ય, કવિતા, નજમ, કવન 

ગણેશ:- ગણપતિ, વિનાયક, ગજાનંદ, લંબોધર, કાર્તિકેય, ખડાનન, ગૌરીસુત, એકદંત, હેરંબ 

પાર્વતી:- ગિરિજા, અર્પણા, શર્વાણી, શંકરી, ગૌરી, હેમવતી, દુર્ગા, કાત્યાયી, અંબિકા, ભવાની, શૈલસુતા, સતી, શિવાની, ઈશ્વરી, ઉમા, ભ્રામરી 

ગણિકા:- વૈશ્યા, રામજણી, તવાયફ, પાત્ર, બંધણી, કનેરા, ગુણકા, માલજાદી 

વિવેક:- નમ્રતા, સભ્યતા, દાક્ષિણય, ડહાપણ, દાનિશ, વિનયી, સાલસ, ઇક્લાક, અદબ, મર્યાદા, સમજુ, સીમા, મલાજો 

ભરોસો:- યકીન, અકીદા, પ્રતીતિ, વિશ્વાસ, પતીજ, ખાતરી, શ્રધ્ધા, મદાર, આસ્થા, ઇતબાર, 

કામના:- ઈચ્છા, મનીષા, મહેચ્છા, સ્પૃહા, તૃષ્ણા, વાસના, ઐષણા, આકાંક્ષા, મરજી 

કચેરી:- કાર્યાલય, મહેકમ, વિભાગ, ખાતું, દફતર 

લાગણી:- ભાવના, ધારણા, કલ્પના 

કબુતર:- કપોત, શાંતિદૂત, પારેવું, પારાયત 

મોરલી:- વાંસળી, મહુવર, બીન, બંસરી, પાવો, વેણું 

ખલાસી:- નાવિક, મલ્લાહ, ખારવો 

દવા:- ઔષધી, ઓસડ, અગદ, ભેષજ 

સીતા:- જાનકી, વૈદેહી, મૈથિલી, જનકનંદીની 

વેપારી:- તાજિર, વણજ, નૈગમ, વાણીયો 

તમાચો:- લપડાક, થપ્પડ, ચાપડ, ચર્પટ, ધોલ, તલપ્રહાર, ચપેટો 

જાદુગર:- મદારી, ગારૂડી, ગૌડીયો, ખેલાડી 

ઉપવાસ:- અનશન, બાંધણ, ક્ષપણ, લાંઘણ 

પ્રકરણ:- ખંડ, ભૂમિકા, વંશાવલી, પીઠિકા, વિષય, પ્રસંગ, અધ્યાય, વિભાગ, શકલ 

ઝેર:- વિષ, ગરલ, સોમલ, વખ, હળાહળ, વેર 

શરૂઆત:- પ્રારંભ, મંડાણ, પગરણ, આરંભ, આદ્ય, પહેલ 

કિરણ:- રશ્મિ, મરીચિ, અંશુ, મયૂખ 

કારકૂન:- વાણોતર, ગુમાસ્તો, મહેતાજી, ક્લાર્ક, લહિયો, કારીંદો 

પગાર:- દરમાયો, વેતન, મહેનતાણું, મળતર 

રિવાજ:- પ્રથા, રસમ, રૂઢી, ધારો, પ્રણાલી, પધ્ધતિ, પરંપરા, પ્રણાલિકા, શૈલી, તરીકો, રીત 

કોઠાર:- વખાર, અંબાર, ગોદાન, ભંડાર

ગુસ્સો:- કોપ, ક્રોધ, રોષ, ખીજ, ચીડ, અણગમો, આવેશ, ખોફ 

શુભ:- મંગલ, ઉજ્જવલ, નિર્મલ, અવદાત, કલ્યાણકારી, પનોતા, સુંદર 

કંજૂસ:- પંતુજી, ચૂધરો, મારવાડી, કૃપણ, મખ્ખીચૂસ, ચીકણું 

સ્વર્ગ:- દેવલોક, સોરલોક, ત્રિવિષ્ટપ, દ્યુલોક, જીન્ન્ત, મલકૂત, ત્રિભુવન, દેવભૂમિ 

દીવો:- ચિરાગ, બત્તી, શગ, દીપક, ઉત્તેજક, પ્રદીપ, મશાલ, દીપ 

બ્રાહ્મણ:- ભૂદેવ, દ્વિજ, બ્રહ્મદેવ, પુરોહિત, ઋત્વિજ, ભૂસુર 

સારવાર:- ઈલાજ, ઉપચાર, ઉપાય, સેવા, ખિદમત, સુશ્રવા, સંભાળ, માવજત 

વીંટી:- અંગૂઠી, અનામિકા, અંગુશ્તરી 

જાસૂસ:- દૂત, ખેપિયો, ગુપ્તચર, કાસદ, ચરક, બાતમીદાર 

માર્ગદર્શક:- ભોમિયો, ગાઈડ, પથદર્શક, સલાહકાર 

પ્રશંસા :- ખુશામત, ચાંપલુંસી, મોટાઈ, 

વરસાદ:- મેઘ, મેહુલો, વૃષ્ટિ, પર્જન્ય, વર્ષા, મેહ, મેહુલો 

ખાનગી:- વિશ્રમ્ભ, ગુપ્ત, અંગત, છાનું, પોતીકું 

આશા:- ઉમેદ, સ્પૃહા, અભિલાષા, ઈચ્છા, ધારણા, મહેચ્છા, લિપ્સા, આકાંક્ષા, કામના, તમન્ના, મનોરથ, અપેક્ષા, આસ્થા,લાલસા, લાલચ, લોભ, અરમાન, મનીષા, તૃષ્ણા 

ભયંકર :- કરાલ, ભિષણ, ભયાનક, દારૂણ, ભૈરવ, ક્રૂર, કરપીણ, ઘોર,  ભિષ્મ 

રાજા:- નરેશ, ભૂપ, રાય, પાર્થિવ, મહિપાલ, નરપતિ, દેવ, રાજન, નૃસિંહ, નૃપ, નરાધિપ, બાદશાહ,  ભૂપાલ 

માનવ:- માણસ, મનુજ, મનેખ, જન, માનુષ, ઇન્સાન, મનુષ્ય, 

પવિત્ર:- પાવન, વિમલ, નિર્મળ, શુચિ, પુનિત, શુદ્ધ, નિર્દોષ, વિશુધ્ધ, શુધ્ધ 

બળદ:- આખલો, ચળવળ, ડોલન, ઝૂબેંશ 

ઘાસ:- તણખલું, કડબ, ચારો, તૃણ, ખડ 

સહેલી: સખી, બહેનપણી, સહિયર, જેડલ, ભગિની, સ્વસા 

પ્રતિજ્ઞા:- સોગંધ, કસમ, નિયમ, માનતા, ટેક, બાધા 

પિતા:- બાપ, વાલિદ, વાલી, જનક, તાત, જન્મદાતા 

પરીક્ષા:- પરખ, કસોટી, મૂલ્યાંકન, ઇમ્તિહાન, તપાસ, તારવણી

શિક્ષણ:- કેળવણી, તાલીમ, ભણતર

ગણવેશ:- લેબાસ, યુનીર્ફોમ, પહેરવેશ

શિખામણ:- બોધ, સલાહ, ધડો,  સબક, ઉપદેશ, શિક્ષા, જ્ઞાન

તસ્વીર:- ફોટો, છબી, છાયા, પ્રતિકૃતિ

નસીબ:- તકદીર, કિસ્મત, ઇકબાલ, ભાગ્ય, પ્રારબ્ધ, દૈવ, નિયતિ

લાચાર:- પરવશ, પરાધીન, મજબૂર, ઓશિયાળું, કમજોર, વિવશ, વ્યાકુળ, વિહવળ, વ્યગ્ર, અશાંત, બેચેન, બેબાકળા

લોહી:- રક્ત, રુધિર, શોણિત, ખૂન

અવસાન:- મોત, મૃત્યું, નિધન, નિવારણ, સ્વર્ગવાસ, મરણ, કૈલાસવાસ, વૈકુંઠવાસ

નદી:- સરિતા, નિમ્નગા, તટિની,  નિર્ઝરિણી, શૈવાલિની, સ્ત્રોતસ્વિની

કૌશલ્ય:- કુશળતા, પ્રવીણતા, દક્ષતા, પટુતા, નિપુણતા, આવડત, કારીગરી, કુનેહ

હરણ:- મૃગયા, સારંગ, કુરંગ

મઢુલી:- કુટીર, ઝૂંપડી, ખોરડું, કુટિયા,  છાપરી

નફો:- લાભ, ફાયદો, ઉપજ, મળતર,  પેદાશ, બરકત, જયવારો, આવક

વિકાસ:- ઉત્કર્ષ, ઉન્નતિ, પ્રગતિ, ચડતી

પથ્થર:- પાષાણ, ઉપલ, શિલાખંડ,  પ્રસ્તરચટ્ટાન

કાયમ :- શાશ્વત, લગાતાર, હંમેશાં,  નિરંતર, સતત, નિત્ય, સદા ધ્રુવ, સનાતન, અવિનાશી

દર્દી :- બિમાર, માંદુ, રોગી, મરીઝ, રુગ્ણ

પગરખા :- જૂતાં, ચંપલ, પાદત્રાણ, જોડાં

આભાર :- ઉપકાર, પાડ, અહેસાન,  કુતજ્ઞતા

માર્ગ:- રસ્તો, પંથ, રાહ, ડગર, વાટ, સડક, પથ

સીમા:- હદ, મર્યાદા, અવધિ, સરહદ,  મલાજો, લાજ, લાનત,શરમ

અનુગ્રહ :- કુપા, દયા, કરુણા, મહેરબાની, મહેર, અનુકંપા

પવિત્ર: પાવન, પનોતું, શુચિ, નિર્મલ,  શુદ્ધ, ચોખ્ખું, સ્વચ્છ, વિમળ, પુનીત

અચરજ:- વિસ્મય, આશ્ચર્ય, નવાઈ, અચંબો, હેરત

મંદિર:- નિકેતન, દેવાલય, દેરું, દેવળ

દૂધ:- ક્ષીર, દુગ્ધ, પય

નામ:- અભિધાન, સંજ્ઞા

માતા:- જનની, જનેતા, મા, મૈયા,

મોતી:- મૌક્તિક, મુકતા

સમીક્ષા:- અવલોકન, નિરીક્ષણ, વિવેચન

વિષ્ણુ:- ચતુર્ભુજ, વૈકુંઠ, મુરારિ, ગોવિંદ

ચિંતા:- બળાપો, ઉદ્વેગ, કલેશ, સંતાપ, ફિકર

પ્રેમ:- સ્નેહ, હેત, રાગ, પ્રીતિ, મમતા, વહાલ, નેડો, ચાહ, વાત્સલ્ય

ખેડૂત:- કિસાન, કૃષિકાર, કૃષક, કૃષિવલ

બ્રહ્મા:- પ્રજાપતિ, વિધાતા, વિરંચી, સ્ત્રષ્ટા

ચંદન:- સુખડ, મલયજ


No comments:

Post a Comment